60. Kratki metar

Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma predstaviće od 2. do 6. aprila više od sto filmova u takmičarskim i pratećim programima, od kojih se mnogi odnose na aktuelne teme današnjice, a povodom jubileja - 60 godina postojanja, podsetiće i na bogatu istoriju i brojne značajne autore koje je predstavio kao jedan od najstarijih festivala u Evropi.

Pod sloganom “Reset”, 60. Kratki metar nudi više od 80 filmova u trci za nagrade, uz selekcije sa festivala u Tokiju i Londonu, ostvarenja iz regiona, filmove o kontrastima današnje Rusije i problemima moderne Ukrajine, zanimljive rokumentarce i tradicionalni program “Vrelo”.

Jubilarni Kratki metar počeće u Domu omladine Beograda ostvarenjem “Pirika na filmu” Želimira Žilnika, dobitnika festivalske nagrade za životno delo i jednog od najuglednijih i najnagrađivanijih domaćih autora, poznatog u svetu po umetničkom i društvenom angažmanu. Novi Žilnikov film biografski je video-esej o Piroški Čapko, snimljen 44 godine nakon njenog učešća u njegova dva filma - dokumentarnom “Pioniri maleni, mi smo vojska prava” i igranom “Rani radovi”.

Prema rečima umetničkog direktora Janka Baljka, koji je i sam nagrađivani filmski autor, 60. Kratki metar je miks sjajne tradicije i aktuelne domaće i svetske produkcije.

U takmičarskom programu je 35 domaćih i 48 stranih filmova, podeljenih u četiri kategorije: dokumentarni, kratki igrani, animirani i eksperimentalni.

Među filmovima u domaćoj konkurenciji premijerno će biti prikazana i dva ostvarenja koja su postigla zapaženi uspeh na nedavnom 63. Berlinalu - animirani “Rabbitland” Ane Nedeljković i Nikole Majdaka mlađeg, ironičan prikaz savremenog društva inspirisan životom 90-ih u Srbiji, te dokumentarni kratki film “Ja kada sam bila klinac, bila sam klinka” Ivane Todorović, u produkciji Akademskog filmskog centra.

Sve domaće filmove uglavnom objedinjuju teme o mladima, a odabrali su ih Vladimir Petrović, Aleksandra Milovanović i Vladan Petković.

Filmove će ocenjivati međunarodni žiri koji čine Lordan Zafranović iz Hrvatske, Marija Milanović Lazarevski, Mirjana Karanović, Vera Schmidt iz Austrije i nagrađivana mlada autorka Afarin Egbal poreklom iz Irana.

Među osam pratećih programa su “Made in Japan” sa izabranim filmovima sa Short Shorts festivala u Tokiju, te “London Calling” sa najboljim filmovima sa London Short Film Festivala. Program “Kontrasti Rusije: Patriote i bludnici” fokusiran je na oprečnosti moderne Rusije - od političkog fanatizma do raskalašnog noćnog života. Sa istoka stiže i program “Angry Ukrainians”, sastavljen od filmova istoimenog pokreta filmskih autora koji se bave problemima moderne Ukrajine.

Ljubitelji muzike i dokumentarnog filma imaće prilike da u programu “Rockumentary Revolutions” pogledaju film “Otroci socijalizma” o istoimenoj slovenačkoj pank grupi i film “How we played the revolution” o litvanskoj “raspevanoj” revoluciji.

Ostvarenja iz regiona biće predstavljena u programu “Komšiluk”, koji ove godine ima poseban fokus na novi crnogorski film, koji će predstaviti filmovi studenata Fakulteta dramskih umetnosti sa Cetinja.

Tradicionalni prateći program “Vrelo” bavi se temom art terapije, sagledane kroz prizmu pet dokumentarnih i kratkih igranih filmova iz Evrope i Južne Amerike, dok putujući festival UNAFF donosi dokumentarni film “Sing your song” o Hariju Belafonteu i njegovoj ulozi u pokretu za ljudska prava u Severnoj Americi.

Pored filmskog programa, u okviru 60. Kratkog metra biće održane diskusije o filmovima, kao i druženja sa domaćim i stranim autorima.

Povodom jubileja, priređena je izložba u DOB-u, posvećena nagrađivanim autorima, a uvod u festivalski program cinile su projekcije filmova iz arhive Dunav filma i promocija knjige o Milenku Štrpcu.

Bogat festivalski program pripremljen je pritom uz manji budžet nego 2012. godine, pri čemu je primetno i smanjenje podrške sponzora.

Prema rečima predsednika festivalskog Odbora Miroslava Čučkovića, od svih sponzora koji su bili pre četiri godine danas je ostao samo jedan.

Skupština grada Beograda podržala je 60. Kratki metar sa šest miliona dinara, a podršku je obećalo i Ministarstvo kulture i informisanja Srbije.

Ukupan nagradni fond je 14.000 evra, a Gran pri je vredan 3.000 evra.

Cena karte ista je za sve festivalske dvorane (DOB, Dvorana Kulturnog centra Beograda, bioskop Fontana) - 150 dinara.

Gran pri 59. Kratkog metra, 2012. godine, dobio je film “Oni kažu” Alaude Ruis de Ause iz Španije, dok je najboljim filmom u međunarodnom takmičarskom programu proglašen “Deni boj” Mareka Skrobeckog iz Poljske, a najboljim domaćim “Sekundarna sirovina” Stefana Ivančića.

Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma i potiče od Festivala jugoslovenskog filma, osnovanog 1953. u Puli. Na pulskom festivalu prikazivani su i igrani i dokumentarni filmovi, a pošto su vremenom dokumentarni i kratkometražni filmovi bivali sve prisutniji, 1959. godine odlučeno je da se osnuje novi festival, pa je u Beogradu pokrenut Jugoslovenski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma.

Tokom duge istorije, Beogradski festival imao je i uspone i padove, a prvi preokret desio se kasnih 70-ih, kada su filmovi iz inostranstva izbačeni, broj gostiju smanjen, ujedno i broj (i kvalitet) pratećih programa, i to sve kao posledica nedostatka sredstava.

Jedno od najznačajnijih festivalskih izdanja bilo je 1999. godine - u vreme NATO bombardovanja. Festival nije otkazan, ali je premešten iz Doma sindikata u nešto sigurniju salu Doma omladine. Nedugo zatim Kratki metar proslavio je 50. rođendan (2003), a od 2004. godine je međunarodnog karaktera.

Festivalski sajt je www.kratkimetar.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org, odnosno OVDE.

(SEEcult.org)