VOĐENJE: Dušan Gerzić Gera - Od grada do grada
Vođenje kroz retrospektivnu izložbu Dušana Gerzića Gere "Od grada do grada", održanu u Gradskoj galeriji Kulturnog centra Grad od 3. do 9. septembra, uz razgovor o njegovom životu i radu 20 godina posle smrti, ali i o značaju i duhu 80-ih u Beogradu i tadašnjoj Jugoslaviji, kao poslednjim godinama uoči njenog krvavog raspada koji je nagoveštavan i u Gerinoj umetnosti.
Izložba “Od grada do grada” ponudila je selekciju Gerinih radova iz svih faza stvaralaštva, uz dokumentarne fotografije, video-snimke i intervjue. Od Beograda, preko Njujorka do Pariza, od grupnih preko samostalnih izložbi u tim gradovima, od body paint umetničkih akcija u SKC-u i klubu Tunel u Njujorku, preko kolaža, monumentalnih slika, intimnih crteža i dokumentarnih fotografija, postavka pravi pun krug multimedijalnog stvaralaštva Gerzića, koji je preminuo 1998. u Beogradu u 37. godini.
Kao i Mileta Prodanović na otvaranju izložbe, i učesnici razgovora - filozof Zorica Tomić, vajar Aleksandar Gligorijević, istoričar umetnosti Nikola Šuica i arhitekta Slobodan Maldini, izrazili su nadu da će Gerzićevo raznovrsno i multimedijalno umetničko stvaralaštvo biti u dogledno vreme proučeno i teorijski obrađeno u monografskom izdanju koje odavno zaslužuje. Opisujući specifičnu dinamiku Gerinog lika i dela, kontekst u kojem je stvarao najpre u Beogradu, a po odlasku 1986. godine, i u Parizu, Njujorku i ponovo Parizu, učesnici razgovora istakli su njegovu autentičnost na umetničkoj sceni 80-ih, na kojoj je i inače bilo mnogo izrazitih pojedinaca.
“Bio je čovek od akcije, zato je bio i zanimljiv… Ako kažemo da je umetnost vrsta banditizma, jer se krše pravila, Gera je bio pravi beogradski bandit”, rekao je Aleksandar Gligorijević, Gerin dugogodišnji prijatelj, koji mu je i sam priredio tri izložbe, u saradnji sa njegovim bratom Borivojem Gerzićem.
Aktivan i kao likovni umetnik, i kao fotograf, dizajner omota ploča, protagonista muzičke scene kao osnivač benda VIA Talas, DJ na Akademiji i u Zvezdi, Gera je, prema mišljenju Gligorijevića, bio personifikacija 80-ih koje su donele individualnost. “Toga se režim i vlast uvek i plaše – bilo je mnogo pojedinaca koji su mislili svojom glavom, ali su se i umrežili… Ta mreža je postojala između svih oblika umetnosti, što je dalo značajnu socijalnu karakteristiku”, rekao je Gligorijević, napominjući i da je “Juga stvarno bila Juga” i da je to "pogodovalo toj vrsti banditizma”. Svemu je doprineo i socijalni mir, doduše na izdahu.
Prema rečima Gligorijevića, Gerzića nije lako shvatiti kao umetnika, jer je bio raznovrstan i sve ga je zanimalo. Bio je “spreman da momentalno reaguje na bilo kojoj površini i mediju i iskaže ono što mu je u tom trenutku u glavi”, istakao je Gligorijević, dodajući kao specifičnu Gerinu osobinu i to što je bio “deljiv sa svakim bez ostatka”.
Slobodan Maldini je konstatovao da je generacija 80-ih naslućivala šta će da se desi 90-ih i zato je “živela do daske, do poslednjeg daha”, rukovodeći se pravilom kršenja svih pravila. Ukazujući na Gerin nomadizam i kosmopolitizam, podsetio je i na njegovo mnogostruko učešće u gradskom životu 80-ih i mnogobrojne saradnje sa glavnim akterima muzičke scene, među kojima su bili EKV, Električni orgazam, Haustor, Idoli…
Nikola Šuica je istakao dinamiku koju je Gera oličavao i kao ličnost i kao umetnik, smatrajući da izložba odražava njegovo kretanje od ikonografije, preko odnosa prema strastima, ideji prepoznavanja teskobe, rokenrolu… Izložba “Od grada do grada” je za produktivno gledanje, rekao je Šuica, koji je Gerine radove uporedio sa delom Vilijama Blejka, posebno njegovim Pesmama nevinosti i iskustva.
Zorica Tomić je istakla da je Gerino delo izrazilo stav da telo pripada umetnosti, a ne korporacijama ili politici, kao što je to danas. Njegovo slikanje po telu članova EKV bilo je slikanje po telu otpora. “To su bili poslednji trzaji jednog otvaranja prema ideji oslobođenja koja je, u stvari, najavljivala skori kraj, koji je došao padom Berlinskog zida i novom vrstom totalitarne ideologije”, rekla je Zorica Tomić, između ostalog. Kao važnu temu u kontekstu Gerinog stvaralaštva, navela je i svojevrsnu “nevinu razularenost fantazma umetnika 80-ih, što je takođe bila najava nadolazeće apokalipse”. “Gera kroz delo i život pokazuje da imati integritet i biti slobodan znači ne biti u sistemu, a ne biti u sistemu znači nemati para. Danas umetnost postaje biznis, podleže logici kapitala…”, konstatovala je Zorica Tomić.
_ _ _
Projekat VOĐENJE
Produkcija: SEEcult.org, 2018.
Urednica: Vesna Milosavljević
Snimatelj: Kosta Aksentić
Montažerka: Marija Aranđelović
Podrška: Ministarstvo kulture i informisanja Srbije
SEEcult.org realizuje projekat “Vođenje” od 2012. godine, u saradnji sa galerijama-izlagačkim prostorima, odnosno umetnicima i kustosima odabranih izložbi.
Svratite na vođenje kroz bogatu arhivu od gotovo sto izložbi koje smo ovekovečili za sve koji su ih propustili, ali i za one koji nisu :)
(SEEcult.org)
