Buntovnica sa razlogom
Prijatelji, kolege i poštovaoci književnice i antiratne aktivistkinje Biljane Jovanović (1953-1996) obeležiće 11. marta u Centru za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu 20 godina od njene smrti dokumentarnom izložbom i promicijom knjige “Buntovnica sa razlogom”.
Na inicijativu Žena u crnom i drugih prijatelja Biljane Jovanović, u znak sećanja na njeno delo biće otvorena izložba “Život je demonski posao, šta mi anđeli u njemu tražimo” i predstavljena knjiga “Buntovnica sa razlogom” (proza, drame, angažovani tekstovi Biljane Jovanović) čije će delove čitati Marija Opsenica, Ivan Nikolić i Igor Filipović.
Izložba posvećena Biljani Jovanović bila je postavljena u CZKD-u i povodom desetogodišnjice njene smrti 2006. godine, koja je obeležena i dodelom tada ustanovljene nagrade nazvane njenim imenom, koju je dobio Srđan Valjarević za “Dnevnik druge zime”.
Biljana Jovanović tada je dobila i ulicu na Zvezdari.
Nagrada Srpskog književnog društva “Biljana Jovanović” ustanovljena je radi afirmacije književnih vrednosti koje su bile deo autentičnog književnog govora Biljane Jovanović - modernog i urbanog senzibiliteta i duha pobune protiv malograđanskog morala, konvencija i normi, tabua i zabrana svih vrsta, društvenih i književnih.
Ove godine u najužem izboru su knjige Svetislava Basare “Anđeo atentata”, Jasne Dimitrijević “Prepoznavanja” i Ljubomira Koraćevića “Lager”.
Biljana Jovanović bila je jedna od beskopromisnih buntovnica stasalih još 1968. godine. Bila je potpisnica svih peticija 70-ih i 80-ih protiv represije i mitova komunističkog režima, članica prvog Odbora za zaštitu umetničkih sloboda, kao i predsednica prve nevladine organizacije - Odbora za zaštitu čoveka i okoline, osnovanog 1984. u Francuskoj 7.
Tokom 90-ih godina bila je među osnivačima UJDI-ja, Helsinškog parlamenta, Beogradskog kruga, Civilnog pokreta otpora… Bila je inicijatorka i učesnica svih mirovnih i antiratnih akcija u Beogradu (Paljenje sveća, Crni flor, Poslednje zvono…), a 1992. osnovala je LUR (Leteća učionica, radionica) za kulturno i intelektualno povezivanje nekadašnjeg jugoslovenskog prostora.
Uvela je u srpsku književnost nov tip književne junakinje i ostavila nezaboravne i potresne stranice o rušenju zajedničke domovine, iluzija i snova u antiratnoj prepisci “Vjetar ide na jug i obrce se na sjever” sa Marušom Krese, Radom Iveković i Radmilom Lazić (nemačko izdanje za Suhrkamp 1993. i 1994. u ediciji Apatridi, Radija B92 u Beogradu).
Rođena Beograđanka i kosmopolita, koja je završila filozofiju, Biljana Jovanović objavila je zbirku pesama “Čuvar” (1977), romane “Pada Avala” (Prosveta, 1978 i Nezavisno izdanje Slobodan Mašić, 1981), “Psi i ostali” (Prosveta, 1980) i “Duša jedinica moja” (BIGZ, 1984), kao i drame “Ulricke Meinhof”, “Leti u goru kao ptica”, “Centralni zatvor”, “Soba na Bosforu”.
Preminula je 11. marta 1996. u Ljubljani, a sahranjena je dva dana kasnije na Novom groblju u Beogradu.
(SEEcult.org)
