100 godina od smrti slikarke Nadežde Petrović
Umetnička galerija “Nadežda Petrović” u Čačku obeležava do kraja godine raznovrsnim programom vek od smrti velike srpske slikarke, počev od multimedijalne dokumentarne izložbe “Nadežda Petrović 1915-2015” koja će gostovati na jesen i u Nišu.
Izložba “Nadežda Petrović 1915-2015”, koja će biti otvorena od 28. aprila do 28. jula, govori kroz dokumentarne, umetničke, filmske i dramske sadržaje o Nadeždi Petrović, njenoj porodici, slikarstvu, kao i o istorijskim i umetničkim prilikama vremena u kojem je živela, sa posebnim naglaskom na ratni period i njeno stradanje u Valјevu.
Program povodom jubileja Nadežde Petrović obuhvata i kratke dramske komade “Sa Nadeždom kroz vreme” u izvođenju učenika lokalnih osnovnih i srednjih škola, filmski program (TV emisija “Slikari i vajari”, Lazar Trifunović: Nadežda Petrović, TV Beograd, 1981; dokumentarno-igrani film “Valјevska bolnica 1914-1915”, reditelј Slobodan Raković, VTV, 2014; dokumentarni film “Nadežda Petrović”, reditelј Miodrag Nikolić, Slavija film, 1958), te poseban program u okviru nacionalne muzejske manifestacije i Noći muzeja.
Povodom Dana UG “Nadežda Petrović”, 31. maja, najavljena je revija visoke mode Ivanke Jevtović, a program obuhvata i radionice, predavanja i susrete, kao i izložbu “Ulična galerija” sa reprodukcijama radova Nadežde Petrović na Gradskom šetalištu u Čačku, a početkom juna i u Knez Mihailovoj ulici u Beogradu.
Za jesen je najavljena izložba slika Nadežde Petrović iz Narodnog muzeja i Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, te gostovanje izložbe “Nadežda Petrović 1915-2015” na Fakultetu umetnosti Univerziteta u Nišu i izložbe “Nadežda i slikarstvo 20. veka iz fonda Umetničke galerije ‘Nadežda Petrović’” u Galeriji “Srbija” u Nišu.
Najavljena je i radionica Centra za muzeologiju i heritologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu “Kako pamtimo Nadeždu – umetnik i kultura sećanja”.
Stogodišnjica smrti istaknute slikarke Nadežde Petrović, koja je preminula kao dobrovoljna bolničarka za vreme Prvog svetskog rata, obeležava se u Srbiji i drugim, različitim programima, kojima se podseća na njeno umetničko stvaralaštvo, humanitarni rad i aktivno društveno-političko delovanje.
Nadežda Petrović preminula je 3. aprila 1915. godine od tifusa, negujući ranjenike u vojnoj bolnici u Valjevu.
Povodom stogodišnjice smrti Nadežde Petrović, u Narodnom muzeju u Valjevu svečano je otvorena 2. aprila izložba “Valjevo 1914-1915. godine - grad bolnica”, koja je realizovana u spomen na velika ratna stradanja tokom epidemije tifusa 1914/1915. godine (oko 3.500 vojnika i više od 4.000 civila, kao i veliki broj austrougarskih zarobljenika).
I Muzej savremene umetnosti u Beogradu pridružio se obeležavanju stogodišnjice smrti Nadežde Petrović postavljanjem nove elektronske čitaonice “Čitajte o Nadeždi Petrović” koja predstavlja nastavak projekta digitalizacije Odeljenja za umetničku dokumentaciju MSUB-a. Takođe, Spomen-zbirka Pavla Beljanskog organizovala je 4. aprila filmsko veče posvećeno poznatoj umetnici, a za oktobar je najavila i naučni skup. Stogodišnjica njene smrti biće obeležena i objavljivanjem prepiske iz porodične zaostavštine, kao i iz Narodnog muzeja u Beogradu, Moderne galerije Ljubljana, Meštovićeve galerije u Zagrebu i privatnih kolekcija.
Rođena u Čačku 1873. godine, Nadežda Petrović se 1884. preselila sa porodicom u Beograd, gde je 1891. završila Višu žensku školu. Sledeće, 1892. godine, položila je ispit za nastavnicu crtanja u srednjim školama i postala učenica u ateljeu Đorđa Krstića. Tokom 1896/97. godine pohađala je školu kod Kirila Kutlika, a 1898. započela školovanje u Minhenu u ateljeu Slovenca Antona Ažbea.
Već 1900. imala je prvu samostalnu izložbu u Beogradu.
Potom je 1901. započela rad u ateljeu Julijusa Ekstera u Minhenu, a od 1904. angažovala se ponovo u domovini oko Prve jugoslovenske umetničke izložbe, osnivanja Lade i Prve jugoslovenske umetničke kolonije (Sićevo, Pirot, 1905).
Do 1912. godine izlagala je na mnogobrojnim izložbama (Izložba Lade; Izložba jugoslovenske kolonije 1907; Izložba srpskog umetničkog udruženja 1908; druga samostalna izložba u Ljubljani 1910; iste godine u Parizu na Jesenjem salonu i u Zagrebu u okviru grupe Medulić; naredne 1911. u srpskom paviljonu na Međunarodnoj izložbi u Rimu, na Salonu internacionalne unije i na Jesenjem salonu u Parizu).
U Beogradu je 1912. otvorila slikarsku školu i učestvovala na četvrtoj Jugoslovenskoj izložbi.
Razvijajući se kao slikarka, prikazala je svoje vreme i njegove likovne tokove kroz jedinstven doživljaj prirode ugrađen u neprekinut razvojni tok, u četiri razdoblja: minhensko (1898-1903), oličeno građenjem ličnog stila; srbijansko (1903-1910), gde pejzaž i čovek ostaju prevashodna tema, a koloristički ekspresionizam dobija prevagu; parisko (1910-1912), u kojem ostvaruje sintezu ekspresionističko-fovističke poetike. U ratnom razdoblju (1912-1915), slikana vizija oličena je u svedenosti i izrazitom intenzitetu palete.
(SEEcult.org)
