17. Motovun film festival

Motovun film festival, uprkos  najavama kiše i olujnog vremena, svečano je otvoren 26. jula na glavnom motovunskom trgu, a prvi likovi na velikom platnu bili su sami gledaoci, odnosno njihove “selfi” fotografije.

Otvaranju 17. Motovuna, kao i nedavnog 61. Pulskog filmskog festivala, prisustvovao je i predsednik Hrvatske Ivo Josipović, koji je bio i među prvima koji su se odazvali pozivu direktora MFF Igora Mirkovića na ples na kiši.

MFF nudi do 30. jula nekoliko regionalnih premijera među dvadesetak naslova u glavnom programu, a počeo je pobednikom San Sebastijana – “Lošom kosom” Marijane Rondon, te srpskim filmom “Varvari” mladog Ivana Ikića, kojim je otvoren novi bioskop Kino Billy, a prikazuje život mladih u društvu izgubljenih vrednosti.

Uz tradicionalnu interakciju sa publikom, 17. MFF su zvanično otvorili direktor Igor Mirković i novinari i pisac Boris Dežulović, kojima se na glavnom motovunskom trgu – ovoga puta bez stolica, ali sa “pametnim telefonima” u ruci, pridružila i publika puneći, veliko filmsko platno svojim fotografijama.

Umesto najavljene kiše, sa neba su na publiku pale svetlucave trake bačene iz topova, a prisutni filmofili potom su pozvani na ples na kiši, uz zvuke evergrina “Singing in the rain”.

Među prvima se odazvao hrvatski predsednik, koji je zaplesao sa jednom od novinarki.

Organizatori MFF-a pozvali su publiku da uživa u “brdu filmova” i “filmskoj idili 277m iznad realnosti”, ostajući verni koncepciji žanrovski i tematski raznovrsnog programa.

Sa oko 70 projekcija u standardnom ritmu (od 10 sati ujutro do 4 sata ujutro) na četiri bioskopske lokacije (dve u zatvorenom i dve na otvorenom), 17. MFF iveo je i određene novitete kojima će pokušati da pridobije i mlađu publiku i približi je evropskim filmovima sa kojima inače ređe dolazi u dodir.

Među atrakcijama prvog festivalskog dana bio je i animirani francuski film “Jesu li visoki ljudi sretni?” Mišela Gondrija (Michel Gondry) o Noamu Čomskom, jednom od najvažnijih mislilaca današnjice, te “Završni rez” mađarskog reditelja Đorđija Palfija (Gyorgy) koji koristi antologijske scene iz oko 500 poznatih filmova, stvarajući od njih novu filmsku priču.

Glavni program 17. MFF-a, čiji su selektori Milena Zajović i Jurica Pavičić, osmišljen je kao balans između hitova s najvećih evropskih filmskih festivala (Berlin, Venecija, San Sebastijan…) i “manjih” filmova koji su se istakli snagom i kvalitetom, a među njima su i tri filma duža od tri sata: nemački “Žena policajca” (Philip Gröning), grčki “Stratos” (Yannis Economides) i ukrajinski “Pleme” (Myroslav Slaboshpytshiy) koji prikazuje svet gluvonemih.

Selektori 17. MFF-a pokušali su da glavnim programom predstave razne kontinente i kulture, različite žanrove i poetike - od ljutog “arta” do “pametnog” komercijalnog filma koji nastaje na neočekivanim mestima.

Uz pobednike San Sebastijana (Loša kosa) i Berlinala (Crni ugljen, tanki led), 17. MFF predstavlja i filmove nagrađene u Kanu (Čudesa), Berlinu (Dečaštvo) i Veneciji (Žena policajca), ali i one koji su prilično nepoznati, a trebalo bi ih upoznati.

Domaću kinematografiju predstavlja “Broj 55” Kristijana Milića, koji je upravo trijumfovao na 61. Pulskom festivalu, te film “Deca tranzicije” Matije Vukšića - portret života u tranziciji iz dečje perspektive.

Motovun prvi u regionu nudi film “20.000 dana na Zemlji” o Niku Kejvu (Nick Cave), koji predstavlja izmišljeni dan u životu tog svestranog muzičara i kantautora - kroz kombinaciju fikcije i stvarnosti, privatnog i javnog, te priče kojom sam objašnjava svoj pogled na svet, život i stvaralaštvo.

Među atrakcijama 17. MFF-a je i američki film “Dečaštvo” Ričarda Linklejtera (Richard Linklater), koji je sniman čak 12 godina, pa se proces odrastanja i starenja glavnih glumaca odvija direktno pred kamerom.

Najavljen je i američki film “Sve je izgubljeno” (J. C. Ćandor ) u kojem glavni i jedini glumac Robert Redford izgovara jednu jedinu reč, te italijanski krimić “Ljudski kapital” (Paolo Virzi) koji postavlja staro kokoška-jaje pitanje ekonomske krize: šta je bilo pre – kriza ili pohlepa?

Novost 17. Motovuna je Žiri u egzilu, koji čine umetnici i aktivisti koji su zbog svog delovanja morali da se isele iz zemalja u kojima su rođeni.

Predsednik Žirija u egzilu slavni iranski reditelj Džafar Panahi (Jafar), osuđen na šest godina zatvora zbog “delovanja i propagande protiv vladajućeg sistema”, kome je zabranjeno snimanje filmova, pisanje scenarija i razgovor s medijima, a nalazi se u kućnom pritvoru.

Članovi Žirija u egzilu dolaze sa tri kontinenta, iz pet zemalja, a samo je jedna članica u Motovunu, pa će virtuelno zajednički odabrati ovogodišnjeg pobednika. Uživo u Motovunu je samo Ina Ševčenko (Inna Shevchenko), članica ukrajinske feminističke senzacije Femen, koja je 2013. dobila politički azil u Francuskoj.

O nagradama odlučuju i beloruski reditelj, dramski pisac i novinar Nikolaj Kalezin, suosnivač beloruskog Slobodnog pozorišta, kome je zbog kritikovanja režima zabranjeno delovanje u Bjelorusiji, zatim beloruska rediteljka i producentkinja Natalia Kaliada, takođe suosnivačica Slobodnog pozorišta i Kalezinova supruga, te 19-godišnja američka studentkinja arapskog porekla Alaa Basatneh, koja je još kao maloletnica počela da vodi preko društvenih mreža iz svoje sobe u Čikagu revoluciju u rodnoj Siriji.

Žiri u egzilu je, prema navodima MFF-a, pokušaj da se u bezbrižnoj atmosferi letnjeg festivala upozori i da živimo u uzavrelom vremenu stalnih tenzija i sukoba.

Glavna nagrada - Propeler Motovuna dodeljuje se najboljem filmu u međunarodnoj konkurenciji glavnog programa. Takođe, biće dodeljena i nagrada FIPRESCI međunarodnog žirija filmskih kritičara.

MFF nudi i program kratkih filmova, u izboru Andreja Korovljeva, a među dvadesetak naslova je i nagrađivani animirani film “Rabbitland” Nikole Majdaka mlađeg i Ane Nedeljković iz Srbije, crnohumorna priča o zečevima bez mozga koji provode dane glasajući na izborima.

Najbolji kratki film među naslovima iz petnaestak zemalja ne proglašava žiri, već prošlogodišnji pobednik, pa se nagrada tako prenosi poput svojevrsne štafete, a iznosi, inače, hiljadu evra.

Dobitnik počasne nagrade “50 godina” za pola veka rada na filmu je legendarni hrvatski muzičar Arsen Dedić, u čiju će čast biti prikazan dokumentarac “Moj zanat” Mladena Matičevića iz Srbije, premijerno predstavljen ranije ove godine na beogradskom Beldocsu.

Dobitnik nagrade “Maverick”, kojom MFF slavi autore koji su se izborili za osobeni put, ove godine je jedan od najpoznatijih evropskih reditelja – Andrej Zvjagincev iz Rusije, koji je, kao i Dedić, najavljen među gostima Motovuna, a nedavno je filmom "Levijatan", inače, postao pobednik 21. Festivala evropskog filma Palić.

Zemlja partner 17. Motovuna je Turska, a s obzirom na veliko interesovanje hrvatske publike za njenu televizijsku produkciju, organizatori MFF-a odlučili su da ponude publici jednu drugu stranu turske filmske industrije – drugačije priče i estetike. Odabrani su recentni turski filmovi koje je volela turska publika ili međunarodni festivali, a stiže i rediteljska reprezentacija predvođena međunarodno poznatom Jesim Ustaoglu (Yesim).

Među gostima MFF-a je i vizuelni umetnik Ulaj (Ulay), nekadašnji umetnički i životni partner Marine Abramović, koji je stigao u Motovun povodom projekcije dokumentarnog filma “Operacija: rak” koji je o njegovom životu i radu snimio slovenački reditelj Damjan Kozole.

Gost Motovuna biće i legendarni kantautor i performer iz Kopra Marko Brecelj, a svoj će film koncertom predstaviti i “pravi čovek za kapitalizam” Damir Avdić - specifična pojava regionalne muzičke scene, ključni pesnik i performer političkih i socijalnih tema, koji publici donosi ogoljenu istinu kako bi je podstakao na misao i delovanje.

Najavljen je i izbor kratkih filmova na temu seksa, koje je odabrao filmski kritičar i dopisnik “Scrreen Internationala” Vladan Petković.

Novitet MFF-a je program “Buzz@teen”, namenjen deci i tinejdžerima, dpovodom kojeg se uvodi još jedna festivalsku lokaciju u gradu Buzetu. MFF se time priključuje sveprisutnom evropskom trendu negovanja buduće festivalske publike - razvijanjem ljubavi i interesovanja mladih za estetiku i poetiku evropskog filma.

U muzičkom programu 17. MFF-a najavljeni su Kultur Shock i Pips, Chips & Videoclips.

Generalni pokrovitelj MFF-a ove godine je Hrvatski Telekom.

Festivalski sajt je www.motovunfilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

*Foto: MFF

(SEEcult.org)