Završnica BELDOCS-a

Dokumentarnom filmskom satirom o današnjoj Srbiji “Doviđenja, kako ste?” i ovogodišnjim dobitnikom Oskara za najbolji dokumentarni film “Čovek na žici” Džejmsa Marša (James Marsh), kao i dodelom nagrada u međunarodnoj i regionalnoj konkurenciji, 13. aprila će u Domu kulture Studentski grad (DKSG) biti svečano zatvoren drugi međunarodni festival BELDOCS, koji je prikazao četrdesetak naslova posvećenih ličnim, porodičnim i društvenim temama današnjice.

Dokumentarnom filmskom satirom o današnjoj Srbiji “Doviđenja, kako ste?” i ovogodišnjim dobitnikom Oskara za najbolji dokumentarni film “Čovek na žici” Džejmsa Marša (James Marsh), kao i dodelom nagrada u međunarodnoj i regionalnoj konkurenciji, 13. aprila će u Domu kulture Studentski grad (DKSG) biti svečano zatvoren drugi međunarodni festival BELDOCS, koji je prikazao četrdesetak naslova posvećenih ličnim, porodičnim i društvenim temama današnjice.

Nagrade BELDOCS-a biće dodeljene između projekcije dva filma, kojima je taj festival i otvoren 7. aprila u bioskopu “Balkan”, uz uživo snimanje filma atraktivne italijanske ekipe koja je na proputovanju po Balkanu.

Nagrade u međunarodnoj konkurenciji, koja obuhvata 15 naslova u trci za nagradu od 2.500 evra, dodeliće žiri kojim predsedava britanski dokumentarista i autor Bi-Bi-Si-ja Luk Holand (Luke Holland), kome je priređena i retrospektiva.

Osim Holanda, u žiriju međunarodnog programa su i Adrian Blaser i Miroljub Stojanović, dok će Miodrag Milošević, Jurij Meden i Marija Perović, odlučiti o dobitniku nagrade Pobednik Beograda (1.500 evra) u regionalnoj selekciji, koja obuhvata deset naslova iz Srbije, Bugarske, Slovenije, Hrvatske, Grčke i drugih zemalja.

Mitićev film zasnovan je na 120 izabranih aforizama i više od 400 kadrova gotovo nadrealnih prizora i situacija, snimljenih u Srbiji i Republici Srpskoj.

Više puta zasmejao je publiku na svetskoj premijeri na otvaranju BELDOCS-a, ali i izazvao zapitanost nad crnohumornim prikazom sadašnjice, propraćenim nadrealnim scenama nalik onim koje se dobijaju u cirkularnim i-mejlovima za “ne poverovati”.

Paradoksalne situacije i prizori, poput kuće izgrađene nalik na crkvu, dočaravaju izvesnu šizofrenost današnje Srbije, kroz priču o čoveku koji je spreman i da umre za ono u šta veruje, ali ne veruje više ni u šta (narator Nebojša Glogovac).

Mitić je nakon projekcije filma, dočekanog aplauzima, najavio i poseban rad o srpskim aforističarima, a “Doviđenja, kako ste” pripremio je već i za svetsko tržište, na kojem se već afirmisao i filmovima “Pretty Dyana” i “UNMIK Titanik”.

Američki, Oskarom nagrađeni film “Čovek na žici” Džejmsa Marša (James Marsh), kojim će BELDOCS zvanično biti završen, biografski je prikaz kontroverznog poduhvata francuskog “hodača na žici” Filipa Petija (Philippe Petit) koji je 7. avgusta 1974. godine, posle šestogodišnjih priprema prešao na žici razdaljinu između “kula bliznakinja” Svetskog trgovinskog centra u Njujorku, tada najviših zgrada u svetu.

Kulama STC-a, uništene u terorističkom napadu 11. septembra, bio je fasciniran još u detinjstvu, kada je tek objavljen projekat njihove izgradnje, a kako se vremenom oprobao nesvakidašnjim poduhvatima između hrabrosti i ludila i na žici nad Notrdamom i na sidnejskom mostu, hod po žici na 400 metara visine - u ravni krova STC-a postao mu je svojevrsna opsesija. Film prikazuje, povremeno suviše detaljno, kako je Peti sa grupom prijatelja i insajdera godinama proučavao mogućnosti da postavi žicu između “kula bliznakinja”, uspevši napokon da ostvar tu ilegalnu akciju i svoj san.

Ubrzo je postao medijska atrakcija, a i danas, više od 30 godina od tog poduhvata, Peti energičnom i zanesenom pričom o svim teškoćama i čarima te akcije, izgleda kao da bi je ponovio - da su “bliznakinje” još tu.

Pretposlednjeg dana BELDOCS-a na programu u bioskopu “Balkan” su domaći filmovi “Priča o Janu Lenhartu” (2008) Marka Cvejića o mladom avangardnom muzičaru koji se, nakon putovanja po svetu, vraća u rodno selo Kovačica, u potrazi za umetničkim korenima svoga dede Jana Lenharta, jednog od najpoznatijih pevača narodne muzike vojvođanskih Slovaka, te pobednički film nedavnog ZagrebDoxa “Kavijar konekšn” (2008) Dragana Nikolića o neumitnom nestajanju sveta tradicionalnog ribolova i relativnosti granica.

To je priča o braći Pacovima, koji su podelili najveću evropsku reku na male teritorije u pokušaju da dostignu uspeh svog oca, najuspešnijeg lovca na morune prepune kavijara. Reka se, međutim, promenila, iza njih se nalazi brana, ispod njih prizemlje njihove nedovršene kuće koje je stalno poplavljeno, a na drugoj obali je Evropska unija, koja je uvela zabranu lova na morune.

Iz međunarodne konkurencije u “Balkanu” se mogu videti filmovi “Odvažna majka”, “Kosa Indije” i dvosatni “Kampanja”.

Italijanski film “Kosa Indije” (Raffaele Brunetti, Marco Leopardi, 2008) predstavlja paradokse današnje Indije, kroz priču o devojčici čija je kosa odsečena na hodočašću radi otplate operacije očiju njenog brata. Dalji put odsečene kose ide do Italije, gde se sprema da bude nadograđena. Deo kose vraća se i u samu Indiju, gde se kalemi na vlasi bogate žene iz indijskog šou biznisa. Kroz priču o lepoti, o posebnoj pažnji koje Indijke posvećuju koži i kosi, film preispituje i kontraste koji čine današnju Indiju na rascepu između hodočašća i sveta zabave.

Australijski film “Odvažna majka” (Janet Merewether, 2007) posvećen je ženama koje odlučuju da rode dete bez muža, odlučujući se za dobrovoljca koji nestaje kada beba dođe na svet. Film postavlja pitanje da li dete moderne samohrane majke i oca dobrovoljca koji nestaje može da bude voljeno ako ga voli samo ona, dok oca čak i ne poznaje.

Japansko - američki film “Kampanja” (Kazuhiro Soda, 2007-2008) govori o čoveku koji se kandiduje za predseđika, iako mu je to mesto po obrazovanju gotovo potpuno nedostižno, a po snazi duha ispred nosa.

Program u DKSG-u pretposlednjeg dana BELDOCS-a predstavlja iz regionalne konkurencije filmove “Žak, Balkan i ja” Sergeja Kresa i domaći “21. sekund” Željka Mirkovića o bivšem oficiru Zoltanu Daniju, koji stoji iza obaranja “nevidljivog” stelta, američkog vojnog aviona F117, za vreme NATO bombardovanja Srbije 1999. godine, a danas je pekar. To je priča o povratku porodici čoveka koji se potpuno povukao iz vojne karijere i više puta odbio strane ponude da obučava strane vojske za detektovanje i gađanje sličnih letelica, baveći se danas pekarstvom.

Film “Žak, Balkan i ja” govori o Belgijancu Žaku Roskamu koji je 1972. došao u tadašnju Jugoslaviju, ne sanjajući da će dugo ostati, ali se oženio Hrvaticom, počeo da svira gitaru u grupi “Galija”... Pamtili su ga po dredovima na sceni sve dok nije izašao iz benda i stratokaster zamenio za kalašnjikov hrvatske vojske. Film prati njegov put ka starim prijateljima iz “Galije”, preko Bosne gde reditelj filma dolazi na mesta koja su njemu bila bitna dok nije napustio tu zemlju i iselio se kada je počeo
rat.

Iz međunarodne konkurencije biće prikazani nemački film “Povratak” (Maximilian Plettau, 2007) o ljudskim nadama i naporima za ostvarenje cilja, kineski “Crvena trka” (Gan Chao) o mukotrpnim treninzima dece u Kini draftovane za Olimpijadu, te norveško - poljski film “Priče iz Jodoka” (Andrzej Fidyk) o koncentracionom logoru u Severnoj Koreji, koji krije u sebi tajnu 200.000 ljudi koji su i dan danas tamo zatvoreni, a maltretiranja i ubistva dešavaju se pred očima najbližih.

BELDOCS je ugostio i više autora iz međunarodnog i regionalnog programa, a pratećim programom ponudio je, uz retrospektivu Holanda, i specijalne projekcije južnoameričkog filma, debate, prezentacije i radionice poznatih svetskih režisera, producenata i škola.

U okviru BELDOCS-a, predstavljena je i Međunarodna škola filmske i TV režije EICTV (Escuela Internacional de Cine y TV), čiji je osnivač i dekan čuveni pisac i nobelovac Gabrijel Garsija Markes.

Sajt BELDOCS-a je www.beldocs.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)