Zagrebačke drugarice gospođe
Antropološka izložba “Drugarica à la mode”, čiji je autor Ante Tonči Vladislavić, hrvatski dizajner i univerzitetski profesor, gostovaće od polovine jula do početka oktobra u Muzeju istorije Jugoslavije (MIJ) u Beogradu, a rasvetljava fenomen odevanja i mode u Zagrebu od 1945. do 1960. godine. Izložba je doživela uspeh i veliko zanimanje publike pri prvom predstavljanju 2006. godine na Zagrebačkom velesajmu, a posetioci MIJ (Muzej 25. maj) imaće priliku da je pogledaju od 16. jula do 2. oktobra, najavio je Muzej savremene umetnosti u Zagrebu, organizator gostovanja.
Antropološka izložba “Drugarica à la mode”, čiji je autor Ante Tonči Vladislavić, hrvatski dizajner i univerzitetski profesor, gostovaće od polovine jula do početka oktobra u Muzeju istorije Jugoslavije (MIJ) u Beogradu, a rasvetljava fenomen odevanja i mode u Zagrebu od 1945. do 1960. godine.
Izložba je doživela uspeh i veliko zanimanje publike pri prvom predstavljanju 2006. godine na Zagrebačkom velesajmu, a posetioci MIJ (Muzej 25. maj) imaće priliku da je pogledaju od 16. jula do 2. oktobra, najavio je Muzej savremene umetnosti u Zagrebu, organizator gostovanja.
Izložba obuhvata izuzetno zanimljivo razdoblje koje pokazuje sudar dve ideologije - komunističke i građanske, dva pogleda na svet - istočnog i zapadnog, kao i dva modna stereotipa - nemodne “drugarice” i “gospođe s memorijom”, nekadašnje milostive, koje su kasnije, pod uticajem Diorovog new looka, EXAT-a 51, te modnih i filmskih časopisa, rezultirale novim hibridom - “drugaricom gospođom”.
Uticaj EXAT-a 51, obrazovanje umetnica, modni časopisi (Naša moda, Svijet), film, fotografija, modne revije, modni saloni, razvoj tekstilne i odevne industrije, brži protok informacija sa Zapada, stvorili su poseban odnos prema modnom diktatu visoke mode, i to u proizvodnji mode po meri u krojačkim salonima, koja je vrlo često jeftinija varijanta mode sa Zapada. Nezavisno od skromnosti, ta je moda izrazito kreativna, luksuznog i rafiniranog izgleda.
To modno razdoblje može se nazvati razdobljem krojačkih salona koje je proizvelo modu sa svim karakteristikama vremena iz 1950-ih, u skladu sa stilom visoke mode velikih evropskih modnih središta.
Značajan doprinos kulturi odevanja i razvoj modnog sistema može se pratiti zahvaljujući bogatoj modnoj dokumentaciji (fotografije, citati iz različitih dokumenata, društvene i privatne zbirke fotografija, amaterske fotografije, časopisi, novine, brošure, priručnici, knjige…) koji rečju i vizuelno prenose sliku o novom liku žene, o njenom odevanju i modi toga vremena.
Na izložbi su zastupljene fotografije iz privatnih albuma i muzejskih zbirki, iz privatnih kolekcija, te iz ženske revije “Svijet”. Epohu dočaravaju i ilustracije iz frizerskog udžbenika, bontona, naslovnice Ilustrovanog “Vjesnika”, razni dokumenti, spisi i video zapisi.
Vladislavić se fokusirao na odnos političke moći i mode, odnosno, značenje određenih uniformi. Izložba prati razvoj mode u Zagrebu i njen odnos prema evropskim modnim centrima, kao što su Pariz, London i Rim.
Prema navodima autora izložbe, još za vreme “K&K” monarhije, Zagreb je bio poznat po krojačkim salonima i naginjao je srednjoevropskom stilu, a nakon 1945. postao je jedinstveni primer kulture odevanja u kojem su se objedinile karakteristike “milostiva s memorijom” i “drugarica”. Zagreb je po tome bio specifičan u celoj bivšoj Jugoslaviji i čak unutar celog komunističkog bloka.
Povodom gostovanja izložbe “Drugarice a la mode”, Vladislavić je početkom maja održao i predavanje na Institutu za filozofiju i društvenu teoriju u Beogradu.
Vladislavić se bavi modnim, odevnim i tekstilnim dizajnom, oblikovanjem kostima za film, pozorište i TV, kao i pedagoškim radom i teorijom mode.
Predavao je na Tekstilno-tehnološkom fakultetu Univerziteta u Zagrebu, a trenutno je profesor i dekan na Akademiji primenjenih umetnosti Univerziteta u Rijeci.
Sa studentima je realizovao mnoge uspešne projekte: modni projekat "Moda-Etno-Moda", kao i projekat "Oko geometrije" predstavljenih u zemlji i inostranstvu (Bijenale dizajna u Sent Etjenu, Bijenale Torino 2000, izložba "Moda ed Arte" u Trstu...).
Pokretač je ili voditelj više značajnih projekata u vezi sa modom, kao što je Bijenale modne fotografije u Varaždinu.
Kao modni dizajner, najviše deluje u području indstrijskog dizajna.
U svojstvu dizajnera i art direktora, oblikovao je mnoge modne kolekcije za industriju, kao i modne linije: "Ricerće di Enrico Coveri", "Uncovered", "Heruc 1889" za modnu kuću Heruc iz Zagreba.
U pozorištu i na filmu je realizovao mnoge kostimografije, a za kostimografiju u filmu "Svjetsko čudovište" Gorana Rušinovića dobio je Zlatnu arenu na Filmskom festivalu u Puli 2003.
Posebno interesovanje poklanja teoriji mode, a autor je knjige “Kultura odijevanja”, ko-autor knjige “Moda”, kao i mnogih tekstova i studija o modi.
U MIJ je, inače, u toku i izložba “Zlatni album” koja prati stil odevanja bračnog para Broz tokom najglamuroznijeg perioda njihovog života.
Nakon gotovo deset godina istraživanja fototeke Muzeja istorije Jugoslavije (sastavljene od oko 150.000 fotografija koje prate sva Titova javna pojavljivanja u zemlji i svetu, od 1948. do 1980. godine ali i privatne, vrlo često za fotografisanje režirane situacije), autori izložbe sklopili su “Album zlatnog doba 20. veka - portret vladara u zlatnom ramu” iz perspektive protokolarnog odevanja predsedničkog bračnog para socijalističke Jugoslavije.
Tito i Jovanka u Jelisejskoj palati, u poseti kod engleske kraljice Elizabete, na večeri sa liderima Nesvrstanih, Jovanka sa gošćama na modnim revijama, na brodu Galeb tokom egzotičnih putovanja, na najvećim svetskim lovištima – od Sahare preko latinoameričkih ravnica do ledenog Sibira, sa Sofijom Loren u vinskom podrumu na Vangi... neke su od prilika zabeleženih na fotografijama koje su autori izložbe prepoznali kao interesantne za analizu. Pored fotografija, izložena su i originalna odela i nakit Josipa Broza i rekonstrukcije haljina Jovanke Broz.
Sajt MIJ je www.mij.rs, a MSU Zagreb www.msu.hr
(SEEcult.org)
