Virtuelni ulazak SNP-a u 160. sezonu
Srpsko narodno pozorište (SNP) u Novom Sadu, zatvoreno zbog pandemije koronavirusa kao i ostale teatarske kuće širom Evrope, obeležava 159 godina od osnivanja i ulazak u 160. sezonu emitovanjem snimka predstave “Svetozar” i proglašenjem dobitnika godišnjih nagrada putem interneta. SNP nastavlja u virtuelnom okruženju i vanredni repertoar, uz poruku #ostanikodkuce
Umesto uobičajene svečane akademije i premijere, koje su odložene do daljeg, SNP će 28. marta emitovati snimak predstave “Svetozar” prema tekstu Milovana Vitezovića, u režiji Juga Radivojevića, koja je realizovana 2018. godine povodom stogodišnjice od završetka Velikog rata i prisajedinjenja Vojvodine Srbiji. Ta građanska drama o Svetozaru Miletiću prikazuje i druge važne ličnosti Novog Sada i Vojvodine i događaje koji su promenili istoriju naroda na ovom prostoru. Miletić je sa Stevanom Branovačkim, Jovanom Đorđevićem i Jovanom Jovanovićem Zmajem izvršio pripreme za osnivanje SNP-a, a zatim predsedavao sednici Srpske čitaonice na kojoj je to pozorište i zvanično osnovano.
Dan SNP-a, ali i 70 godina Baleta te kuće, trebalo je da bude obeležen premijerom baleta “Ohridska legenda” Stevana Hristića, u koreografiji i režiji Vladimira Logunova. To bi bila kruna dosadašnjeg obeležavanja jubileja Baleta, u okviru kojeg su već održane promocije knjiga i izložba fotografija.
Upravnik SNP-a dr Zoran Đerić istakao je povodom jubileja da trenutna situacija u kojoj se nalaze sva pozorišta, institucije i pojedinci u Srbiji, Evropi i celom svetu navodi na pitanje: Šta je nama pozorište – bilo, jeste i biće?
Podsetivši da je SNP osnovano prvenstveno kao nacionalna ustanova, koja je imala zadatak da putem dramske književnosti i glumačke umetnosti prenosi srpsku reč i istoriju, Đerić je u besedi povodom jubileja istakao da je to pozorište danas “najvažnija i najveća kulturna ustanova u Vojvodini, a sve zapaženija u Srbiji i u regionu, kuća čije su predstave vodeće na pozorišnim rang-listama, nagrađivane na domaćim i internacionalnim festivalima”. SNP je, kako je dodao, uključen i u program Kreativna Evropa projektom “Kros opera”, čiju realizaciju sa nestrpljenjem očekuje kada prođe opasnost od koronavirusa i zabrana okupljanja, te bude moguće da ponovo “radosno zaškripe daske koje život znače”.
Iako su trenutno odložene predstave i probe, rad SNP-a nije potpuno zamro, jer umetnici i zaposleni u programskoj delatnosti pokazuju i od svojih kuća da su solidarni i kreativni i da žele to da podele sa publikom, istakao je Đerić, navodeći da su najbolji primer dali članovi orkestra Opere snimivši spot “Bella Ciao!”, koji je do sada imao dva miliona pregleda, a preuzele su ga RTS i neke evropske televizije.
To je, u najkraćem, i odgovor na najbitnije pitanje o tome šta pozorište može i čini u vanrednim situacijama, poput ove, istakao je Đerić, pozivajući publiku i sve zaposlene u SNP-u da ostanu kod kuće i gledaju predstave u elektronskim izdanjima.
“Molimo vas da strpljivo čekate i dočekate da se otvore vrata SNP-a i zablistaju pod reflektorima sve naše scene, gde ćemo gledati umetnike, jedinstvene virtouze na škripavim daskama koje život znače”, poručio je Đerić u besedi objavljenoj na sajtu SNP-a.
Snimak predstave “Svetozar” biće moguće videti 28. marta u periodu od 14 sati do ponoći na sajtu i Fejsbuk stranici SNP-a.
SNP će 30. marta emitovati snimak predstave “Antigona 1918” prema motivima Sofoklove drame i tekstu Maje Todorović, u režiji Milana Neškovića, 1. aprila na programu je “Ilustrovana enciklopedija nestajanja”, prema tekstu Božidara Kneževića, u režiji Zoltana Puškaša, a 3. aprila “Požar. Laundž / Kontrast”, prema tekstu Mie Knežević i Momčila Miljkovića, u režiji Mie Knežević.
Sve predstave su od trenutka postavljanja dostupne 48 sati, osim predstave “Svetozar”, koja će biti emitovana samo na Dan SNP-a.
Operski ansambl SNP-a je, povodom Svetskog dana pozorišta, odlučio i bukvalno da pozorište "donese na kućne adrese" - obilaskom starijih i drugih gradjana kojima treba pomoć.
Datum 28. mart (1861), kada su Jovan Jovanović i Stevan Branovački uputili poziv sunarodnicma da svojim prilozima pomognu otvaranje narodnog pozorišta, uzet je za Dan SNP-a i tada se sumiraju dostignuća iz prethodne godine i nagrađuju zaslužni.
Ovogodišnje nagrade biće uručene dobitnicima “kada sve ovo prođe”, najavio je Đerić.
Najviše priznanje SNP-a, Zlatnu medalju “Jovan Đorđević”, dobili su prvaci Drame Aleksandra Pleskonjić i Miodrag Petrović, kao i Baletska škola u Novom Sadu, nagrađena u znak zahvalnosti za višedecenijsku saradnju, povodom 70 godina od osnivanja Baleta SNP-a.
Inače, još 1947. godine, u okviru dramskog studija SNP-a, osnovan je i baletski odsek, a 1948. i srednja Baletska škola, koja je posle više organizacionih promena 1979. godine dobila današnji naziv – Baletska škola u Novom Sadu.
Srebrnu medalju “Jovan Đorđević” dobila je Gordana Simić, prvakinja baleta, pedagog i koreograf, koja je u SNP-u odigrala glavne uloge u nagrađenim baletima “Kraljeva jesen” i “Grk Zorba” (Krunoslava Simića).
Bronzana medalja “Jovan Đorđević” dodeljena je Đuri Macanoviću, glavnom majstoru tapetarske radionice, kao i Eržebet Zagorac, članici Hora Opere SNP-a.
Godišnje nagrade dobili su Ana Đorđević za tekst i režiju predstave “Smederevo 1941”, glumac Milan Kovačević za uloge u predstavama “Jovanča na putu oko sveta” i “Smederevo 1941”, te suflerka Drame Nataša Barbir, kao i ansambl nagrađivane predstave “Tartif”, u adaptaciji i režiji Igora Vuka Torbice - za ujednačenu i maštovitu igru, jednostavnu i stilski tačnu. Isto priznanje dobili su i prvakinja Baleta Ana Đurić za ulogu u baletu “Vragolanka”, Samjuel Bišop i Milan Ivan za uloge u toj predstavi, kao i scenograf Saša Senković. Godišnje nagrade dobili su i bariton Nebojša Babić za ulogu u operi “Faust”, kostimografkinja Senka Ranosavljević za požrtvovanost u radu na realizaciji premijera opera “Rigoleto” i “Faust”, te šef Hora Opere Vesna Kesić Krsmanović za visoki profesionalizma u pripremi opere “Sardanapalo”.
Scenograf Željko Piškorić i kostimografkinja Marina Sremac dobili su godišnju nagradu za kreacije u predstavama “Smederevo 1941”, “Travnička hronika” i “Jovanča na putu oko sveta”. Godišnje nagrade dodeljene su i Muškoj krojačkoj radionici, majstoru tona Dušanu Jovanoviću i drugim članovima kolektiva.
Najviše priznanje SNP-a nosi ime Jovana Đorđevića, prvog upravnika tog pozorišta (od 1861. do 1867. godine).
Prve predstave SNP-a bile su “Prijatelji” Lazara Lazarevića i “Muški metod i ženska majstorija” Lajoša Kevera, izvedene 1861. godine.
SNP je osnovalo 1947. Operu, a 1950. Balet. Bilo je inicijator osnivanja drugih kulturnih institucija, kao što su Sterijino pozorje (1956), Akademija umetnosti (1970) i Pozorišni muzej Vojvodine (1982).
SNP je 2006. godine postalo član Evropske teatarske konvencije i član Asocijacije Kvartet, u kojoj su i teatri iz Mađarske, Republike Češke i Francuske. SNP je 2011. godine bilo domaćin Generalne skupštine Evropske teatarske konvencije. Iste godine sredstvima Fonda za razvoj Vojvodine temeljno je renovirana zgrada SNP-a, u kojoj to pozorište radi od 28. marta 1981. godine.
(SEEcult.org)
