Umetnost uvek ima posledice
Izložba 'Umetnost uvek ima posledice', deo pratećeg programa Subversive Film Festivala u Zagrebu, bavi se “politikom izlaganja”, a uključuje istorijske radove i nove produkcije, arhivsku građu i istraživačku dokumentaciju, rekonstruišući i reinterpretirajući paradigmatske umetničke i izložbene pozicije od 50-ih godina 20. veka do danas, i ukazujući na istorijski kontinuitet srodnih umetničkih eksperimenata koji propituju društvenu ulogu umetnosti.
Izložba će biti otvorena u staroj zgradi Muzeja savremene umetnosti i Galeriji Nova 8. maja, na Dan oslobođenja Zagreba 1945.
Prema navodima organizatora, danas, u vremenu epohalnog prestrojavanja u odnosu na Drugi svetski rat i tendencije izjednačavanja nacizma i komunizma pod opštom odrednicom “totalitarizma”, izbor 8. maja za otvaranje posveta je emancipatorskoj sekvenci Narodno-oslobodilačke borbe kao temeljnom uporištu iz kojeg možemo gledati u budućnost.
Novi kolektivizam, Poster Dan mladosti, 1987.
Naslov “Umjetnost uvijek ima posljedice” preuzet je iz konceptualnog teksta Mladena Stilinovića “Tekst nogom” iz 1984. godine, i upućuje na istraživanje odnosa koji umetnost ima na realnost, ali i na jednaku važnost unutrašnjih, bitno umetničkih procedura kojima se umetnost “ograničava” na polje umetnosti.
Izložba proizlazi iz dvogodišnjeg saradničkog projekta organizacija tranzit.hu iz Budimpešte, Muzeum Sztuki iz Lodza, Centar za nove medije kuda.org iz Novog Sada i kustoskog kolektiva Što, kako i za koga/WHW iz Zagreba.
Na izložbi učestvuju umetnici: Goran Đorđević, Miklós Erdély, Andreas Fogarasi, Guerilla Art Action Group, Tibor Hajas, Sanja Iveković, Andreja Kulunčić, David Maljković, Dimitrije Bašičević Mangelos, Vlado Martek, Piet Mondrian, Ciprian Mureşan, Deimantas Narkevičius, Novi Kolektivizam, Andrzej Partum, Gyula Pauer, Tomo Savić Gecan, Sean Snyder, Tamás St.Auby, Mladen Stilinović, Bálint Szombathy, Milan Trenc, Ultra-red, Vježbe kreativnosti (Miklós Erdély i Dóra Maurer).
Bálint Szombathy, Lenin in Budapest (Budimpešta, 1972)
Prema navodima organizatora, izložba polazi od umetnosti “bivše” istočne Evrope, imajući na umu pitanje rumunskog filozofa Ovidia Tichindeleana “Kakvog smisla imaju diskusije o istočnoevropskim sporovima o komunizmu, ako ne kao izvor za obnovu leve teorijske tradicije?”.
Kroz različite formate projekt se bavio temama u vezi sa modernističkim nasleđem i zajedničkom istorijom, kroz rekontekstualizaciju različitih umetničkih praksi, od kojih mnoge nisu usmerene ka proizvodnji umetničkih objekata i njihovom estetskom vrednovanju, već medijaciji i komunikaciji umetničkog dela s publikom širom od uobičajene galerijske.
Sanja Iveković, GEN XX 1997 - 2001
Istraživanje je bilo usmereno na specifične povijesne, ekonomske i političke okolnosti, ali i na formiranje međunarodno priznatih “univerzalnih” normi, u odnosu na koje predstavljene umetničke prakse nastoje da afirmišu istorijski kontinuitet i propitaju vlastiti kontekst.
Kao rezultat višegodišnje saradničke prakse, izložba je zasnovana na privremenoj i trenutnoj konstelaciji preduzetih istraživanja, nastojeći povući paralele i označiti dodirne tačke različitih srodnih praksi. Uprkos naglasku na umetničkoj produkciji iz istočne Europe, ni u kojem smislu nema ambiciju da ponudi homogenizovanu sliku “istočnoevropske” umetnosti poslednjih decenija, niti da se povinuje statistikama kao politici reprezentacije.
Mangelos, Shid-theory (no art), Podroom, Zagreb, 1978.
Pristupajući pitanju odnosa prema kolektivnoj amneziji progresivnih dostignuća prošlosti, izložba pokušava da ponudi estetsko-političku slagalicu koja može da pomogne reformulisanju pitanja o današnjem trenutku akutne krize političke imaginacije, nastale kao posledica
tektonskih pomaka nakon 1989. godine, kao i mesta i uloge umetnosti danas - koja pitanja ona može otvoriti, kojih se ne uspeva dotaknuti, na koji se način umetnost nosi sa svojim (ne)mogućnostima?
Budući da je organizovana u prostoru barokne palate Kulmer na Katarininom trgu u Zagrebu, predstavljeni radovi i istraživanja sučeljeni su s materijalnom i ideološkom memorijom same zgrade koja je godinama služila kao glavni prostor Galerije suvremene umjetnosti, kasnije preimenovane u Muzej suvremene umjetnosti.
Vlado Martek, Hoću biti odgovoran prema Muzeju suvremene umjetnosti u Zagrebu, 2000.
Privremeno zauzimanje lokacije bivše zgrade MSU poziva na čitanje predstavljenih radova u odnosu na pitanja uloge i odgovornosti javnih institucija umetnosti, načina na koje se pozicioniraju prema ekonomskim i ideološkim okvirima i pridonose formiranju kulturnih uticaja i hegemonizaciji određenih normi.
Postavku čine celine "Čim ujutro otvorim oči, vidim film" (kino klubovi & Genre Film Festival/GEFF), “Didaktička izložba: apstraktna umetnost” i “Ideologija dizajna: Fragmenti o istoriji jugoslovenskog dizajna”.
Kustosi su Dóra Hegyi i Zsuzsa László (tranzit. hu), Magdalena Ziolkowska i Katarzyna Sloboda (Muzeum Sztuki Lodz), kuda.org i WHW.
Vežbe kreativnosti (Miklós Erdély and Dóra Maurer), 1975-77.
Izložba je realizovana uz podršku Erste fondacije, Gradskog ured za kulturu Zagreba, Ministarstva kulture Hrvatske i Nacionalne zaklade za razvoj civilnog društva.
Izložba će biti otvorena do 2. juna.
*U PRILOGU: Tekst o izložbi (WHW)
Subversive festival ove godine posvećen je temi socijalizma, sajt je www.subversivefilmfestival.com, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
