Umetnost i novac
Novi broj časopisa “Frakcija” posvećen je temi “Umetnost i novac” kojom pokušava da odgovori na pitanje da li umetnost može da pomogne u shvatanju društvene funkcije novca.
Tema novog broja “Frakcije”, nastalog u saradnji Centra za dramsku umjetnost (CDU) i [BLOK]-a.iz Zagreba, svojevrsni je nastavak prethodnog izdanja koje je imalo u fokusu umetnički rad u doba štednje.
Prema navodima uredništva, od poslednje ekonomske krize, i tzv. mera štednje kojima se nemilice udarilo na javne finansije, tema novca snažnije je prisutna u umetničkoj sferi. Čini se kao da se polje umetničke proizvodnje konačno senzibilisalo za društvene uslove koje iziskuje i reprodukuje svojim radom, ali ostaje u najmanju ruku dilema da li se pritom radi zaista o sistemskoj kritičkoj refleksiji. Stoga je nužno izbliže pogledati umetničke radove koji reflektuju tu do juče vulgarnu temu i diskurse koji ih okružuju i guraju u cirkulaciju.
Novi broj “Frakcije” istražuje stoga da li umetnost nudi poseban pristup u shvatanju društvene funkcije novca, ukazujući na potencijalni nedostatak u ekonomskim i sociološkim analizama, ili se radi o pukoj estetizaciji analitičkih uvida, takoreći, vizuelnim ornamentima.
Kako se umetnost hvata ukoštac s (ne)mogućnošću reprezentacije novca, budući da je novac odnos, i da li je, budući nematerijalan, ujedno i nereprezentabilan? Šta reprodukcija kapitala znači u području umetnosti, posebno na podlozi iskustva postobjektne umetnosti koje nas podučava da nije dovoljno fiksirati objekat ili ga pokušavati promeniti, ako se pritom istovremeno reprodukuje čitava operativna struktura koja uporno produkuje upravo takve objekte u njihovoj realnosti. Kakav je odnos umetnosti i rada, posebno s obzirom na transformacije uslova kakve stvara finansijski kapitalizam?
To su neka od pitanja na koja pokušava da odgovori novi broj “Frakcije”.
U tekstu “Administracija estetike” ili podzemni tokovi ugovaranja umetničkog posla između ljubavi i novca, novca i ljubavi” Jelena Vesić obrađuje administraciju estetike, ugovaranje umetničkog rada, te – na podlozi uspostave autonomije umetničkog polja zajedno sa uvođenjem najamnog rada – donosi diskurzivnu analizu modusa komunikacije i afektivnih taktika pri ugovaranju, pokazujući kako one proizlaze iz složenog odnosa umetnosti i novca, odnosno umetnosti i rada, u kapitalizmu.
Andrew Haydon u tekstu “Insceniranje kapitala” donosi pregled odjeka finansijske krize u savremenom britanskom teatru, u rasponu od 2009. do danas, te problematizuje inscenacije kapitala, odnosno ograničene dosege tih predstava budući da, bez obzira na temu, reprodukuju kapitalističke načine proizvodnje.
Annie Dorsen daje pregled brodvejske ekonomije i komercijalnog modela produkcije, demontirajući iluziju da je to uspešan model, te trasira u kolikoj je meri zavisno od javnih finansija, ali i od tzv. nezavisne produkcije.
Tekst osnivača platforme Artleaks (Corina Apostol & Dmitry Vilensky - Chto delat) “Od intervencije do infrastrukture” bavi se organizacijom umetničkih radnika u borbi protiv eksploatacije, zajedno sa ograničenjima koje takvo udruživanje nužno nosi sa sobom, od teškoće sindikalnog organizovanja tzv. kreativnih radnika do nedostatka političke snage koja bi zagovarala transformaciju društvenih odnosa.
Novi broj “Frakcije” sadrži i kritike i osvrte: “Od estetizacije krize do političke estetike krize” (Gal Kirn), “Između nemogućeg i nemogućeg” (Dragana Alfirević), “Berza kao prostor imaginacije” (Marko Miletić), “Umetnost i klasno pitanje” (Goran Pavlić), “Obećanje nesvrstanosti” (Nina Gojić), “Minimum, i istovremeno maksimum” (Zrinka Užbinec)…
Između tekstova, kao samostalan prilog, nalazi se rad Marka Ercegovića, fotografije iz serije L.P.
Umesto promocije, “Frakcija” se delom tiraža priključuje akcijama za prikupljanje knjiga za zatvore koje organizuju Attack!, Infoshop Pippilotta i Skribonauti.
Skrećući pažnju na oskudnost knjižnih fondova u zatvorima i doprinoseći njihovom poboljšanju, ta akcija insistira na obrazovnom i resocijalizatorskom aspektu zatvorske institucije.
Svako ko donese knjigu u Galeriju Miroslav Kraljević, Galeriju Nova, Galeriju SC i Galeriju Vladimir Nazor, dobiće besplatan primerak “Frakcije”, a ta akcija traje dok ne budu podeljeni svi primerci.
Frakcija se može i kupiti u knjižarama u Zagrebu: Vuković & Runjić, Što čitaš, Knjižara Ljevak i Superknjižara, te preko imejl renata@cdu.hr (Renata Šparada).
(SEEcult.org)
