U dodiru sa... delima iz zbirki MSUB
Muzej savremene umetnosti u Beogradu predstavlja od 7. juna do 1. jula inkluzivnu izložbu “U dodiru sa” koja obuhvata 12 radova iz njegovih zbirki sa interpretacijama namenjenim slepim i slabovidim osobama, koje su realizovali studenti sa vajarskog odseka Fakulteta likovnih umetnosti u Beogradu.
Za izložbu su izabrana dela koja nose ideju društvene transformacije, kako bi se istakla namera da se u prostoru Muzeja stvori emocionalno rezonantna sredina, koja će podstaći ljude da budu agenti promena za sebe i za svoju okolinu. Radovi studenata referišu na dela autora koji su, između ostalih, oblikovali umetničku scenu na ovim prostorima, a to su: Kosta Miličević, Rihard Jakopič, Vane Bor, Pivo Karamatijević, Ivan Tabaković, Petar Lubarda, Radomir Reljić, Bora Iljovski, Petar Omčikus, Zoran Popović, Tomislav Peternek i Vladimir Miladinović.
Interpretacije su oblikovane u raznovrsnim umetničkim formama i medijima (od taktilnih i audio radova, do performansa i prostornih, ambijentalnih instalacija) u nameri da što vernije prenesu značenja, priče i doživljaje dela iz zbirki MSUB-a, te da predlože nov pristup prilagođavanju, medijaciji i interpretaciji umetnosti.
MSUB na taj način, kako je saopštio, želi da, u skladu sa savremenim muzeološkim standardima, učini svoje zbirke pristupačnim i ljudima kojima je čulo vida uskraćeno i svima ostalima koji su zainteresovani da istraže umetničko nasleđe 20. i 21. veka na interaktivan način.
Do sada su se u predstavljanju umetničkih dela slepim i slabovidim osobama obično koristili taktilni dijagrami, odnosno replike – reljefi i objekti namenjeni dodirivanju, dobijeni mašinskim putem, 3D štampom ili radom na CNC mašini. Zbog preciznosti linearne mašinske izrade reljefa ili oblika, najčešće su predstavljani radovi apstraktnih umetnika. Izložba “U dodiru sa”, čije su kustoskinje Katarina Krstić i Senka Ristivojević, pravi iskorak iz očekivanog i akcenat stavlja na doživljaj, iskustvo i interpretaciju. Tako se radovi mogu osetiti, gledati ili interpretirati kroz subjektivno iskustvo, gde ne postoji matrica ili šablon, već sloboda svakog posetioca da delo tumači i doživi na svoj način.
Radovi koji tumače i interpretiraju dela iz muzejskih zbirki rezultat su intenzivnog i interdisciplinarnog istraživanja u kojem su, pored studenata, učestvovali i njihovi profesori Mrđan Bajić i Radoš Antonijević, kustoskinje MSUB-a Katarina Krstić i Senka Ristivojević, kao i Boris Dončić, bibliotekar i urednik u studiju Biblioteke Saveza slepih Srbije “Dr Milan Budimir”, uz pomoć kolega iz Saveza slepih Srbije.
Pitanje na koje su tražili odgovore bilo je: Kako interpretirati, približiti delo vizuelnog stvaralaštva osobi koja ne vidi? Na to se nadovezuje i pitanje: Na koji način slepim i slabovidim osobama učiniti dostupan ogroman iskustveni potencijal koji nude zbirke MSUB-a, a koji u broju iznosi više od 8.300 umetničkih dela – slika, crteža, grafika, skulptura, objekata, instalacija, fotografija, video radova, i mnogo više narativa i izvora za učenje.
Mladi umetnici preuzeli su ulogu medijatora i ponudili nov način da se umetnička dela iz zbirke sagledaju. Izložba tako ne predstavlja objašnjenje radova iz zbirki, već poziv da se dela istraže i dožive drugim čulima, putem dodira, mirisa i zvuka. Kroz senzorno, taktilno i auditivno iskustvo podstiče se intimniji dijalog sa umetničkim nasleđem.
Pored interpretativnih radova studenata FLU, izložbu prate legende prilagođene slabovidim osobama, kao i legende štampane na Brajevom pismu. Takođe, svako izloženo delo prati i zvučni opis samog dela i informacije o autoru i delu, koji su dostupni na nosačima zvuka, a mogu se pruzeti i putem aplikacije Guide Me očitatavanjem QR koda koji se nalazi kod svakog dela. Taj vid audio deskripcije grafičkog sadržaja osobama koje otežano vide ili su slepe poznat je još od antičkog vremena pod nazivom ekfraza, a za potrebe izložbe “U dodiru sa” opise je pripremila Violeta Vlaški, dok su snimljeni u studiju Biblioteke Saveza slepih Srbije “Dr Milan Budimir”. Uz te didaktičke alate, prostor izložbe označan je tifo stazama za lakše snalaženje i kretanje slepe i slabovide publike.
Učesnici na izložbi, studenti FLU u Beogradu su: Katarina Bošković, Luka Cvetković, Bogdan Đukanović, Filip Đukić, Katarina Jovanović, Ana Marinković, Jelena Mirković, Konstantinos Patelis, Andreja Prokopijević, Marija Tomić, Sabine Vedge i Nikita Živanović.
U toku večeri otvaranja izložbe biće izvedena dva performansa, a planirani su i prateći programi i promocija kataloga izložbe.
*Foto: Bojana Janjić / MSUB
(SEEcult.org)
