U čast Gotovca u Kinoteci
Jugoslovenska kinoteka odaje 8. septembra počast hrvatskom umetniku Tomislavu Gotovcu (1937-2010), koji je preminuo u junu u Zagrebu, a bio je jedan najeminentnijih umetnika u oblasti eksperimentalnog filma, fotografije i performansa na prostoru bivše Jugoslavije, a i šire.
Jugoslovenska kinoteka odaje 8. septembra počast hrvatskom umetniku Tomislavu Gotovcu (1937-2010), koji je preminuo u junu u Zagrebu, a bio je jedan najeminentnijih umetnika u oblasti eksperimentalnog filma, fotografije i performansa na prostoru bivše Jugoslavije, a i šire.
Biće prikazan film “Plastični Isus” (1971) Lazara Stojanovića, snimljen za vreme Gotovčevih studija na beogradskom Fakultetu dramskih umetnosti, kao i dokumentarac “Zabranjeni bez zabrane” (2007) Milana Nikodijevića i Dinka Tucakovića, u kojem je Gotovac jedan od sagovornika na temu cenzure u oblasti filmske u bivšoj Jugoslaviji.
Gotovac, odnosno Antonio G. Lauer - kako se predstavljao od 2003. godine, rođen je 1937. u Somboru, a od 1941. živeo je u Zagrebu, gde je i otkrio film.
Na studije režije na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu, u klasi reditelja Aleksandra Saše Petrovića, primljen je 1967. godine, a predavači su mu bili i Marko Babac i Dušan Stojanović. Slušao je i semirane Slavka Vorkapića i Franka Kapre.
Zbog zabranjivanog filma “Plastični Isus” iz 1971. godine, u kojoj je igrao glavnu ulogu studenta koji dolazi u Beograd da snima film, njegove studije su, uz političke i druge progone, trajale sve do 1976. godine, kada je diplomirao filmom “Presuda”.
Gotovac je svoj prvi film “Smrt” snimio 1962. u Kinoklubu Zagreb, čiji je bio i jedan od vodećih autora.
Paralelno sa filmom, bavio se i performansom, počev od “Pidžama+četkica za zube”, koji je izveo 1954. u Mostaru. Izveo je bezbroj performansi tokom niza godina u Hrvatskoj, bivšoj Jugoslaviji i svetu, gde je bio više i cenjen nego kod kuće.
Prvu fotografsku seriju priredio je 1960. u Zagrebu.
Kao statista sa “posebnim zadatkom” nastupao je u nizu filmova autora, kao što su Lordan Zafranović, Zoran Tadić, Franci Slak, Dušan Makavejev i Bata Čengić.
Gotovac je menjao imena, puštao kosu i bradu i šišao se do kože, a mnogi ga pamte po performansima u kojima se javno svlačio.
Gotovac je decenijama sarađivao i sa Akademskim kino klubom / Akademskim filmskim centrom (AFC) pri Domu kulture Studentski grad, u čijoj je produkciji snimio 2006. “Remake” - rimejk tri eksperimentalna filma koja je sredinom 60-ih uradio u Beogradu, u produkciji Akademskog kino kluba (Pravac, Kružnica i Plavi jahač).
“Remake” je snimio 42 godine kasnije na istim lokacijama, koristeći nagradu koju je dobio na Festivalu novog filma i videa “Alternative film / video” u Beogradu za film “Dead Man Walking”.
Nagrađen je na festivalu “Alternative film/video” i 2005. za “Cesar Frank - Wolf Vostell”, a snimio je potom u produkciji AFC-a i “Salt Peanuts - Hot Klab of Frans”. Premijera tog filma krajem maja 2007. u DKSG-u bila je nasilno prekinuta, ali je projekcija ipak nastavljena zahvaljujući intervenciji zaposlenih i podršci gostiju i posetilaca.
Gotovac je učesnik gotovo svih velikih grupnih izložbi savremene umetnosti istočne i jugoistočne Evrope poslednjih decenija u svetu.
U Muzeju Jugoslovenske kinotete u toku je omač posvećen glumcu Denisu Hoperu (Dennis Hopper, 1936-2010), koji je preminuo krajem maja, a između ostalog, Kinoteka će 9. i 10. septembra i potom od 12. do 14. odati počast i jednom od najvećih glumaca na prostoru bivše Jugoslavije Bekimu Fehmiuu (1936-2010), koji je izvršio samoubistvo u junu u Beogradu. Proteklih meseci priredili su mu omaže i gotovo svi veći festivali u regionu.
U čast Fehmiua, biće prikazani filmovi “Saša” (1962) Radenka Ostojića, “Neprijatelj” (1965) Živojina Pavlovića, “Klakson” (1965) Vojislava Kokana Rakonjca, “Roj” (1966) Miodraga Popovića, “Klopka za generala” (1971) Miomira Mikija Stamenkovića, američki “Avanturisti” (1969) Luisa Džilberta (Lewis Gilbert), u kojem igra i Šarl Aznavur (Charles Aznavour), te “Tople godine” (1966) Dragoslava Lazića, italijansko-američko-jugoslovenski “Prelaz preko Đavoljeg klanca” (1971) Nikše Fulgošija (Nksa Fulgosi) i Barta Kenedija (Burt Kennedy), “Košava” (1974) Dragoslava Lazića i kultni film Aleksandra Saše Petrovića “Skupljači perja” (1967), u kojem je Fehmiu ostvario jednu od najupečatljivijih uloge, pored Olivere Katarine.
Sajt Kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult)
