Trijumf Krugova na dodeli Kristalne prizme

Film “Krugovi” Srdana Golubovića, srpski kandidat za Oskara, trijumfovao je u glavnim kategorijama na dodeli trijenalne nagrade Kristalna prizma koju je Akademija filmske umetnosti i nauke (AFUN) obnovila posle 15-godišnje pauze, a skromnu svečanost najvišeg strukovnog priznanja u oblasti kinematografije u Srbiji dobitnici i prezenteri iskoristili su 5. decembra i da ukažu na teško stanje domaćeg filma i pozovu na zajedništvo.

Golubovićeva drama “Krugovi”, inspirisana herojskim delom mladog Trebinjca Srđana Aleksića ratnih 90-ih, dobila je nagradu Kristalna prizma za najbolji film, režiju, glavnu mušku ulogu Aleksandra Berčeka i masku (Frederik Nej, Marinela Spasenović).

Golubović je posvetio nagradu za režiju pokojnom montažeru Marku Glušcu, koji je i sam posthumno nagrađen za montažu slike u filmu “Neprijatelj” Dejana Zečevića koji je bio i u konkurenciji za najbolji film i režiju, kao i Miroslav Momčilović za “Smrt čoveka na Balkanu”, Goran Paskaljević za “Kad svane dan” i Srđan Dragojević za “Paradu”.

Momčilović je dobio Kristalnu prizmu za scenario, a posvetio je tu nagradu ćerki.

Kristalna prizma za glavnu žensku ulogu dodeljena je Miri Banjac za ulogu Mare u filmu “Mamaroš” Momčila Mrdakovića, a zahvalila je Bogu na godinama i zdravlju, kao i svim prijateljima iz “porodice filma i pozorišta” bez kojih, kako je rekla, “ne bi bila ništa”. Mira Banjac je iskoristila svečanost i kao “retku priliku da zahvali ljudima koji danas pokušavaju da podignu filmsku kulturu na mesto koje joj pripada”. “To nije lako, guraju Sizifov kamen, bore za bioskope, živeli bioskopi!”, poručica je Mira Banjac.

Kolegi Radošu Bajiću, koji se poslednjih godina iskazao i kao reditelj popularnih televizijskih serija, zamerila je u šali što je “nikada nije uzeo u podelu”, a on joj je odgovorio: “Kad budemo mlađi”.

Kristalna prizma za najbolju žensku epizodnu ulogu dodeljena je Nadi Šargin za film “Praktični vodič kroz Beograd”, a dobitnica je poželela kolegama mnogo ideja i mnogo više novca. Za najbolju mušku epizodnu ulogu nagrađen je Uliks Fehmiu za film “Ustanička ulica”, ali zbog profesionalnih obaveza nije prisustvovao ceremoniji.

Najboljim debitantskim filmom proglašen je nagrađivani “Klip” Maje Miloš, koja nije mogla da prisustvuje svečanosti zbog poodmakle trudnoće.

Kristalna prizma za filmsku fotografiju dodeljena je Radoslavu Vladiću za kameru u filmu “Kako su me ukrali Nemci”. Za specijalne efekte nagrađeni su Dušan Ivanović, Muhamed M’Barek i Srđan Vasić za “Led”, a za dizajn zvuka Velibor Hajduković i Nebojša Zorić za film “Kad svane dan”.

Paskaljevićev film “Kad svane dan” odneo je i nagradu za kostimografiju Marine Vukasović Medenice, scenografiju Milenka Jeremića i originalnu muziku Vlatka Stefanovskog, svestranog makedonskog muzičara i autora, koji je zahvalio, između istalih, i Korneliju Bati Kovaču, reditelju Paskaljeviću i filmskom simfonijskom orkestru Radija Skoplje.

Za režiju dokumentarnog filma nagrađen Darko Bajić za “O, Gringo”, koji je odneo i nagradu za autorski doprinos u dokumentarnom filmu, odnosno za montažu (Filip Dedić,  Ivan Vasić).

Uručujući nagradu Bajiću, Stanko Crnobrnja rekao je da je dokumentarni film najugroženija bioskopska filmska vrsta u Srbiji. I Bajić se osvrnuo na sadašnju situaciju, pozivajući kolege na jedinstvo. “Hajde da bar jedinu godine budemo ne samo ja, nego mi - filmska scena Srbije”, poručio je Bajić.

Za režiju animiranog filma nagrađeni su Ana Nedeljković i Nikola Majdak za “Rabbitland”, a svečanost su iskoristili i da ukažu na probleme. Majdak je izrazio nadu da se neće ponoviti početak godine sa nula dinara u budžetu za film “Probajte da se ne desi to ponovo, gledamo vas”, poručio je Majdak nadležnima za kulturu. Ana Nedeljković zahvalila je Srbiji što “pruža tako divnu inspiraciju” za snimanje filmova kao što je “Rabbitland” - ironični prikaz savremenog društva sa zečevima bez mozga, koji provode dane glasajući na slobodnim i demokratskim izborima.

Kao i pobednički film “Krugovi”, i “Rabbitland” je nastao u produkciji kuće “Baš čelik”, a osvojio je niz nagrada nakon svetske premijere na 63. Berlinalu.

Za režiju kratkog igranog filma nagrađena je Jelena Gavrilović za “Momci gde ste”, dok je za autorski doprinos u kratkom igranom filmu nagrađen je Jovan Milinov za kameru u filmu “Frau Ajnštajn”.

Za životno delo nagrađen je Velimir Bata Živojinović, a nagradu je njegovoj supruzi Mili uručio Božidar Zečević, autor monografije o tom legendarnom glumcu koji nije mogao da prisustvuje svečanosti iz zdravstvenih razloga.

Živojinovićeva supruga je u emotivnom govoru zahvalila svim njegovim kolegama, koji su, kako je istakla, utkali deo svog rada i ideja u tu nagradu koja je vrhunac karijere jer dolazi iz struke. Ujedno, to je i nagrada svim njegovim kolegama sa kojima je zajednički stvarao sve uloge i karaktere svih ovih godina, rekla je Mila Živojinović.

Na svečanosti je prikazan i kraći snimak razgovora Zečevića i Živojinovića, koji je nagrađen za najmanje 385 ostvarenih uloga i doprinos srpskoj i jugoslovenskoj filmskoj umetnosti.

Za ukupan doprinos filmu nagrađen je Gordan Mihić, a nagradu mu je uručio Miroslav Momčilović, njegov bivši student.

Kristalna prizma za kapitalno naučno delo u oblasti kinematografije dodeljena je Petru Volku za delo “Moderna vremena”.

Svečana dodela trijenalne filmske nagrade Kristalna prizma (2011-2013), održana na sceni Opere i teatra Madlenianum, počela je omaž projekcijom "Večeras su i oni sa nama", posvećenom preminulim filmskim umetnicima koji su obeležili domaću kinematografiju.

Generalni sekretar AFUN-a Mirko Beoković istakao je da su mnogi od ličnosti na koje je podsetila projekcija bili i osnivači Akademije koji su imali viziju da ohrabre nesigurne, podrže malodušne i nagrade uspešne.

O pobednicima u 22 kategorije glasali su članovi AFUN, kojih je ukupno 236, a svečana dodela te nagrade održana je po uzoru na Oskara, uz zapečaćene koverte i prezentere iz sveta filma, mada bez glamura.

Obnavljanje dodele nagrade Kristalna prizma praćeno je i kontroverznim reakcijama pojedinih reditelja i producentskih kuća - Dragojević je tražio od AFUN-a da izostavi njegov bioskopski hit “Parada” iz nominacija, kao i Ljubiša Samardžić film “Miris kiše na Balkanu”.

Dragojević i producentska kuća “Delirijum” naveli su bili u pismu AFUN-u da posle 600.000 gledalaca, više od 25 nagrada na svetskim filmskim festivalima i prodatim filmom u 30 zemalja, insistiraju da se “Parada” ukloni sa liste nominovanih, jer veruju da samo Filmski centar Srbije, kao institucija koja finansira i vodi brigu o domaćoj kinematografiji, ima pravo da na nacionalnom festivalu koji bi ona trebalo da organizuje i vodi, odlučuje o godišnjim nagradama za najbolji film, kao i ostalim nagradama u pojedinačnim kategorijama.

AFUN je na to odgovorio da se za učešće u izboru za Kristalnu prizmu ne traži saglasnost producenta, te da je nesporno da nagrade može da dodeljuje i država preko vojih institucija, kao što je FCS.

(SEEcult.org)