Šijanova monografija i filmovi Gotovca u Njujorku

Monografija Slobodana Šijana o ikoničkom filmskom, vizuelnom i performerskom umetniku Tomislavu Gotovcu (1937-2010), uz izbor najznačajnijih filmova iz njegovog opusa, biće predstavljena 24. i 25. oktobra u Njujorku, u organizaciji Instituta Tomislav Gotovac, Multimedijalnog instituta i Hrvatskog filmskog saveza.

Knjiga “Tomislav Gotovac – Life as a Film Experiment” biće predstavljena 24. oktobra u prostoru Harriman instituta Kolumbija univerziteta, a uz Šijana – filmskog reditelja i vizuelnog umetnika iz Beograda, učestvovaće i Pavle Levi (Stanford univerzitet), Dijana Jelača (Bruklin koledž) i Petar Milat iz Multimedijalnog instituta u Zagrebu. Diskusiju će moderirati Aleksandar Bošković (Kolumbija univerzitet).

Dan kasnije, 25. oktobra, u Anthology Film Archives, jednom od najznačajnijih svetskih centara avangardnog filma, biće prikazan deo Gotovčevog opusa - “Prijepodne jednog fauna” iz 1963. godine, “Pravac” (Stevens–Duke) iz 1964, “Plavi jahač” (Godard-Art) iz 1964, “Kružnica” (Jutkević–Count) iz 1964, te “Glenn Miller I.” (Srednjoškolsko igralište I.) iz 1977. godine.

Nakon projekcija, Levi će biti domaćin Šijanu u Q&A, najavili su organizatori.

Slobodan Šijan stvorio je knjigu o umetniku od umetnika, izdašno koristeći i mešajući lična sećanja, naraciju, svedočanstva i arhivski materijal. Izobilje vizuelnog materijala, kao i izuzetno grafičko oblikovanje, čine da se knjiga, rađena montažno-kolažnom logikom, čita kao film. Takav pristup je rekonstrukcija interakcije Toma Gotovca sa stvarnošću, filmom i umetnošću, umetnika koji je bio istovremno i lakmus i palimpsest jednog ubrzano menjajućeg vremena. Knjiga, stoga, funkcionišei kao osobna kontekstualizacija burnog umetničkog razdoblja u Jugoslaviji, uključujući Crni talas i Nove tendencije čiji je Gotovac bio aktivan učesnik.

Prikazivanje Gotovčevih filmova komplementarno je, i donekle nužno knjizi, koja je i pokušaj razumevanja nekih od procesa koji su uticali na nastanak njegovih filmova i na formiranje njegovih umetničkih postupaka.

Kako kaže Hrvoje Turković, “osobita metodološka strukturalnost postaje ključna ‘tema’ filma. Po ovim osobinama Gotovčevi filmovi daju originalni (i vremenski pionirski) doprinos uobličenju osobitog usmerenja u sklopu eksperimentalnog (avangardnog) filma, kasnije poznatog pod odrednicom strukturalistički film”.

Izuzetna i jedinstvena sposobnost Gotovca da rekonstruiše filmski jezik i u narativnom, i u eksperimentalnom, i u strukturalističkom radu, biće prvi put dosledno i celovito predstavljena američkoj publici.

Šijan je monografijom “Tomislav Gotovac – Life as a Film Experiment”, koju su proteklog leta objavili Institut Tomislav Gotovac, Hrvatski filmski savez i Multimedijalni institut u Zagrebu, odao poštu Gotovcu i njegovom jedinstvenom razumevanju filmske umetnosti.

Knjiga je izvorno objavljena 2012. godine kao “Kino Tom – Antonio G. Lauer ili Tomislav Gotovac između Zagreba i Beograda”, u izdanju Muzeja savremene umetnosti u Beogradu i HFS-a.

Na gotovo 400 stranica, u prevodu Grega de Cuira i Žarka Cvejića na engleski, monografija “Tomislav Gotovac – Life as a Film Experiment” kroz 48 poglavlja funkcioniše kao 48 “kadrova” analiza, citata, krokija i komentara, ali i kao pokušaj razumevanja nekih od procesa koji su uticali na nastanak Gotovčevih filmova i na formiranje njegovih umetničkih postupaka. Izdašno koristeći i mešajući lična sećanja, naraciju, svedočanstva i arhivski materijal, Šijan donosi knjigu o umetniku od umetnika na specifično umetnički način.

Američka promocija Šijanove monografije o Gotovcu organizovana je u saradnji sa Harriman institutom Kolumbija univerziteta i Perforations New York/Domino.

(SEEcult.org)