Šijanov Filmski letak
Kultni srpski filmski reditelj Sobodan Šijan predstaviće 24. decembra u knjižari-galeriji “Glasnik” u Beogradu knjigu “Filmski letak”, zbirku fanzina koje je samostalnu izdavao krajem 70-ih godina prošlog veka, a tom prilikom biće otvorena i prodajna izložba njegovih originalnih signiranih grafičkih listova. Šijan je nedavno predstavio “Filmski letak” i na 15. pulskom festivalu knjiga i autora “Sa(n)jam knjige u Istri”, a na promociji u “Glasniku”, osim njega, učestvovaće i Branko Kukić, Teofil Pančić i Dejan Sretenović.
Kultni srpski filmski reditelj Sobodan Šijan predstaviće 24. decembra u knjižari-galeriji “Glasnik” u Beogradu knjigu “Filmski letak”, zbirku fanzina koje je samostalnu izdavao krajem 70-ih godina prošlog veka, a tom prilikom biće otvorena i prodajna izložba njegovih originalnih signiranih grafičkih listova.
Šijan je nedavno predstavio “Filmski letak” i na 15. pulskom festivalu knjiga i autora “Sa(n)jam knjige u Istri”, a na promociji u “Glasniku”, osim njega, učestvovaće i Branko Kukić, Teofil Pančić i Dejan Sretenović.
“Filmski letak” je neobična i unikatna knjiga, kako po sadržaju, tako i po formi, koja oslikava jedinstven filmski i likovni izraz Šijana.
Sadrži 43 filmska letka kojima Šijan eksperimentiše filmskim izrazom i načinom mišljenja.
Šijan je “Filmski letak” definisao kao vrstu “fanzina” ili “uradi sam” glasila (pre nego novine) - negde između siromašne grafike i samizdata, a nastao je sa idejom da se jednom mesečno sačini grafičko-tekstualni iskaz o filmu ili u vezi sa filmom (u najširem smislu te reči).
Prema njegovim rečima, zato koristi tu knjigu da takve letke, ali i neke koji su originalno štampani crno-belo, a čije su makete sačuvane, objavi u novoj, doteranoj, varijanti, onako kako su i onda mogli da izgledaju da je na raspolaganju imao bolje uslove za štampu.
Drugi deo te knjige, pored njegove iscrpne filmografije, bibliografije i podataka o izložbama, sadrži još nekoliko priloga (tekstova).
“U međuvremenu, snimio sam još dva celovečernja filma i objavio još po nešto, pa se u ovom poglavlju nalaze i ti podaci kao i nekoliko eseja nastalih posle 2000. godine”, naveo je Šijan o knjizi.
Šijan se u aprilu ove godine predstavio i izložbom “Oko filma” u Salonu Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, koja je obuhvatila njegovu vizuelnu produkciju iz perioda pre ulaska u profesionalnu kinematografiju (1968-1979) i “u pauzi” bavljenja igranim filmom (1998-1999) - slike, akvarele, eksperimentalne filmove, filmske letke, storibordove, foto-kolaže, fotogafiju i video-radove.
Rođen 1946. u Beogradu, gde je završio slikarstvo na Akademiji za likovne umetnosti i filmsku režiju na Fakultetu dramskih umetnosti, gde i danas predaje, Šijan je režirao nekoliko najuspešnijih i najpopularnijih srpskih filmova.
Krajem 60-ih, kao slikar, bio je blizak Medijali i idejama Leonida Šejke, dok je početkom 70-ih pripao neistraženoj oblasti domaće psihodelične umetnosti, da bi kasnije, u drugoj polovini sedme decenije, delovanjem u mediju fotografije, videa, grafike, kolaža, fanzina i plakata, nastupao u okviru nove umetničke prakse.
Fotografije i video radove izlagao je u zemlji i u inostranstvu.
Kao reditelj, bavio se eksperimentalnim filmom, radio je televizijske emisije i filmove, da bi se početkom 80-ih uključio i u profesionalnu kinematografiju.
U široko sprovedenoj anketi Akademije za filmsku umetnost i nauku, povodom stogodišnjice filma u Jugoslaviji 1996. godine, njegov film “Ko to tamo peva” (1980) proglašen je za najbolji jugoslovenski film snimljen u proteklih 50 godina.
Njegova filmska ostvarenja stekla su kultni status u svim zemljama bivše Jugoslavije. U decembru 1999. godine, u anketi koju je povodom kraja milenijuma organizovao nezavisni sarajevski list “Slobodna Bosna”, filmski stvaraoci, kritičari i novinari iz svih republika bivše Jugoslavije, takođe su izglasali “Ko to tamo peva” za najbolji film proizveden na teritoriji prethodne Jugoslavije.
Šijan je napisao i priredio više knjiga i brošura o srpskim i svetskim filmskim rediteljima, a objavljivao je filmske kritike, eseje i intervjue u domaćim i stranim novinama, časopisima i knjigama, a mesečni fanzin “Filmski letak” samostalno je izdavao od 1976. do 1978.
Bio je 1990-91. i direktor Jugoslovenske kinoteke, a podneo je otkaz zbog političkih pritisaka Miloševićevog režima.
Predavao je filmsku režiju na univerzitetima u SAD (USC, UCLA, LMU/LA) i u Beogradu (Akademija umetnosti i FDU).
Objavio je 1998. godine knjigu poetske proze “Vrtoglavica, kinematografske pesme”, o poznatom Hičkokovom filmu, a 2005. se vratio fotografiji izložbom “Vrtoglavica, foto-sekvence”.
(SEEcult.org)
