Sećanje na Čolića
Muzej Jugoslovenske kinoteke podseća 18. aprila na nedavno preminulog filmskog kritičara Milutina Čolića (1919-2009), jednog od osnivača beogradskog međunarodnog festivala FEST, a tim povodom prikazaće jugoslovenski film “Ritam zločina” (1981) Zorana Tadića, sa Fabijanom Šovagovićem i Ivicom Vidovićem u glavnim ulogama. Čolić je preminuo neposredno po otvaranju ovogodišnjeg, 37. FEST-a i dan uoči dodele Oskara, čije je filmove beogradski festival tokom duge tradicije uredno promovisao.
Muzej Jugoslovenske kinoteke podseća 18. aprila na nedavno preminulog filmskog kritičara Milutina Čolića (1919-2009), jednog od osnivača beogradskog međunarodnog festivala FEST, a tim povodom prikazaće jugoslovenski film “Ritam zločina” (1981) Zorana Tadića, sa Fabijanom Šovagovićem i Ivicom Vidovićem u glavnim ulogama.
Čolić je preminuo neposredno po otvaranju ovogodišnjeg, 37. FEST-a i dan uoči dodele Oskara, čije je filmove beogradski festival tokom duge tradicije uredno promovisao.
Sahranjen je 25. februara u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu, a kolege i saradnici odali su mu na komemorativnom skupu u “Politici”, čiji je bio dugogodišnji kritičar, priznanje za afirmisanje kvalitetnog filmskog stvaralaštva i pokretanje beogradskog festivala.
Između ostalog, istaknuto je da je njegove zasluge u filmskoj kritici prepoznao i Kanski festival, na kojem su prošle godine predstavljene na izložbi i naslovne strane “Politike”, pored britanskog “Gardijana” ili pariskog “Monda” ili “Liberasiona”.
Direktor FEST-a Miloš Paramentić istakao je Čolićevo inicirao poseban odnos poštovanja i ljubavi FEST-a i publike, dodajući da je odgajio ono što se danas meri sa gotovo četiri decenije postojanja, više od 4.000 premijernih najboljih filmova sveta, gotovo pet miliona gledalaca... i na stotine uvazenih gostiju, partnera i saradnika FEST-a.
Prema njegovim rečima, Direkcija FEST-a je pre šest godina, kada je preuzela na sebe revitalizaciju festivala, upravo imala na umu Čolića.
“Zadovoljstvo nam je što smo velikim delom uspeli i čast što smo to uradili imajući sličnu ideju - vodilju”, rekao je tada Paramentić.
Na čelu sa Čolićem, FEST je prvi put održan 1971. godine, pod sloganom “Hrabri novi svet”, a počeo je u Domu sindikata filmom Roberta Altmana “Meš”.
Čolić je bio i inicijator i saradnik gotovo svih značajnijih filmskih festivala u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji - Pule, Niša, Herceg Novog… Govorio je da pisati o filmu podrazumeva pronicati ne samo u formu, već i u njegovu suštinu - ne samo kako, nego i šta film govori.
“Krstarica Potemkin”, kako je pisao, nije veliki film samo zbog “montaže atrakcije”, već i zbog revolucionarnih ideja. “Samo u harmoniji sadržaja i ekspresije nastaju značajna dela poput ‘Građanina Kejna’”, pisao je Čolić, koji je o domaće filmove gledao bar dva puta, a jednom obavezno sa publikom, proveravajući tako i film i sebe.
Prema navodima Borislava Anđelića u programu Kinoteke, Čolić (za prijatelje i kolege Čolke, kako se i sam nekada predstavljao), pripadao je prvom ešalonu posleratnih vrhunskih filmskih novinara i profesionalaca koji su stvarali istoriju novijeg srpskog i jugoslovenskog filma.
Rođen 1919. godine u Potočanima kod Užica, posle radnih iskustava i vremena provedenog u Norveškoj, bavio se prvobitno pozorištem, bio upravnik Narodnog pozorišta u Užicu, i pozorišnom kritikom, da bi potom prelaskom u “Politiku” kao svoju trajnu životnu orijentaciju izabrao pisanje o filmu i filmsku kritiku.
U bogatom medijskom radu, razvio je nesebičnu saradnju sa brojnim rediteljima, glumcima i drugim profesionalcima, o kojima je pisao sa strašću i dobrim profesionalnim poznavanjem, ali sa poštovanjem i ljubavlju, čak i u slučajevima kada im se stavovi nisu poklapali. Takav je bio i u odnosu sa mlađim kolegama kritičarima, voljan da ih sasluša i razmeni mišljenje, da prijateljski savet i pruži srdačnu podršku, istakao je Anđelić.
Kao kritičar i pisac, Čolić je iza sebe ostavio bogato nasleđe.
Objavio je više knjiga i studija o filmu, među kojima su “Jugoslovenski ratni film”, “15 najboljih”, “Pogled sa galerije” i putopis “Maska smrti je cvet”.
Prema navodima Anđelića, Čolićevo višegodišnje predano pisanje filmske kritike u “Politici” je ipak kruna njegovog rada, koje ga je trajno obeležilo kao jednog od vodećih i najznačajnijih filmskih kritičara.
U kinoteci će uoči “Ritma zločina” biti prikazan 18. aprila film “Devojka na motociklu” (1968) Džeka Kardifa (Jack Cardiff), sa Alenom Delonom (Alain Delon) i Marian Feitful (Marianne Faithfull) u glavnim ulogama.
Taj film deo je redovnog programa Kinoteke “Po željama gledalaca”.
Kinoteka neće raditi zbog uskršnjeg praznika 19. i 20. aprila, a potom će prikazati petodnevni ciklus italijanskog reditelja Marija Kamerinija (Mario Cameini).
Sajt Kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
