Rez – linija – otisak u MSUB-u
Muzej savremene umetnosti u Beogradu (MSUB), nakon nedavnog otvaranja izložbe “Grad: mesto identiteta”, najavio je od 13. aprila na dva nivoa zgrade na Ušću i izložbu “Rez – linija – otisak” sa delima iz muzejske kolekcije koja su postavljena u svojevrsnu tematsko-interpretativnu relaciju sa savremenim umetničkim praksama i produkcijom.
Sam naziv izložbe, čiji su kustosi mr Mišela Blanuša i Miroslav Karić, upućuje na fenomen grafičkog medija koji u periodu između dva svetska rata u Kraljevini Jugoslaviji postaje sve zastupljeniji u praksama umetnika koji su u jednostavnosti i vizuelnoj snazi grafike, kao i njenim mogućnostima multiplikovanja, prepoznali potencijal za direktniji kritički iskaz o društveno-političkoj realnosti, neposredniju komunikaciju sa širom javnošću i bržu distribuciju socijalno angažovane poruke.
Grafički medij je - ne samo kao likovni izraz, suprotstavljen tada dominantnom slikarstvu građanskog modernizma, već i kao sredstvo političke borbe, agitacije o idejama levice i širenju klasne svesti, omogućio mnogim umetnicima da tematizuju i problemski preispituju društveno-ekonomske kontekste u kojima se odvijala svakodnevna egzistencija gradskog i seoskog stanovništva, odnosno nehumane i teške uslove njihovog života i rada, istakao je MSUB u najavi.
KURS, Čežnja za slobodom i jednakošću, detalj, 2023, foto: Kurs
Pozicija umetnika kao hroničara, kritičara, savremenika – saborca u borbi za bolji i pravedniji svet, označila je promenu u percepciji uloge umetnosti u društvu i otvaranje ka različitim formama umetničkog udruživanja, organizovanja, kolektivnog delovanja i ideološkog povezivanja sa radničkim i političkim revolucionarnim pokretom u zajednički antikapitalistički i antifašistički front u osvit Drugog svetskog rata. Skoro sto godina kasnije, socijalno angažovana umetnost kraja treće i četvrte decenije prošlog veka, u radu pojedinih savremenih umetnika i umetničkih grupa aktivnih na domaćoj, regionalnoj i internacionalnoj sceni, predstavlja važno i referentno polje idejnih i formalno-stilskih polazišta u kritičkim promišljanjima aktuelnih lokalnih i globalnih društveno-političkih okolnosti i kretanja.
Reaktualizaciju tog umetničkog nasleđa umetnici vide u svojim radovima kao mogućnost da se iz rakursa određenog istorijskog iskustva govori o pitanjima sadašnjeg stanja ljudskih sloboda, materijalnog statusa radnika, društveno-proizvodnih odnosa, posledica koje ostavljaju neoliberalne politike u sferi svakodnevnog života i umetnosti. Refleksija istorijskih primera umetničko-društvenih angažmana za umetničku zajednicu danas, takođe, ostaje važna i u domenu pronalaženja novih vidova udruženog rada, dalje demokratizacije, socijalizacije umetnosti i proširivanja njenih emancipatorskih potencijala.
Milica Ružičić, iz serije Stambeno pitanje, akvarel, 2023. Foto: Milica Ružičić
Izražajnost socijalno angažovane umetnosti međuratnog perioda ili samog grafičkog medija, u okviru izložbe “Rez – linija – otisak”, savremeni umetnici uključuju na različite načine u svoje istraživačke procese, u likovno-vizuelne prosedee i pristupe u okviru izvođačkih umetnosti, naglašavajući njihovu progresivnost i relevantnost u problemskim razmatranjima trenutnih, vrlo složenih, (geo)političkih društveno-ekonomskih prilika. Na izložbi, mape grafika kao i nekoliko slikarskih dela iz kolekcije MSU iz pomenutog istorijskog razdoblja kontekstualno su interpretirani u radovima savremenih umetnika kroz murale, crteže, grafičke listove, objekte, ali i performans i foto-dokumentaciju.
Izložba obuhvata oko 100 umetničkih ostvarenja najpoznatijih stvaralaca iz muzejske kolekcije: Đorđa Andrejevića Kuna, Marijana Detonija, Sergija Glumca, Prvoslava Pive Karamatijevića, Mirka Kujačića, Otona Postružnika, Maksima Sedeja, Bratislava Stojanovića, Đurđa Teodorovića, Antuna Zupe, a od savremenih umetnika radove Vladana Jeremića i Rene Redle, Siniše Ilića, Bojana Đorđeva, Darinke Pop-Mitić, udruženja KURS (Miloš Miletić i Mirjana Radovanović), Milice Ružičić i Nikole Radosavljevića.
Đorđe Andrejević Kun. Krvavo zlato, 1936, foto: MSUB
Siniša Ilić, iz serije Golubovi, crtež, 2021, foto: Siniša Ilić
Nikola Radosavljević,The cell reMembran-ce, detalj, 2023, foto: Nikola Radosavljević
Izložba će biti otvorena na četvrtom i petom nivou MSUB-a do 20. avgusta - do kada je na drugom i trećem nivou otvorena i izložba “Grad: mesto identiteta” sa oko 130 umetničkih dela iz svih zbirki MSUB-a, čiji su autori umetnici različitih generacija iz Srbije i regiona, a daju uvid u načine na koje urbana sredina utiče na formiranje ličnog i kolektivnog identiteta, propitujući i razvoj modernosti uopšte na ovim prostorima.
Prema koncepciji kustoskog tima koji čine Una Popović, Svetlana Mitić, mr Mišela Blanuša, Žaklina Ratković i dr Rajka Bošković, među zastupljenim umetnicima na izložbi "Grad: mesto identiteta" su: Marko Čelebonović, Mića Popović, Neša Paripović, Milica Tomić, Sava Šumanović, Ivan Tabaković, Jasmina Cibic, Krsto Hegedušić, Vasa Pomorišac, Dušan Džamonja, Srđan Đile Marković, Bojan Bem, Petar Omčikus, Balint Sombati, Zoran Todorović, Mihael Milunović, Srđan Apostolović, Biljana Đurđević, Radoš Antonijević, Dragoslav Krnajski, Bata Mihajlović i mnogi drugi.
(SEEcult.org)
