Retrospektiva Raše Todosijevića u MSUV - Sutra je ponedeljak
Izložba “Sutra je ponedeljak” istaknutog beogradskog neoavangardnog umetnika Dragoljuba Raše Todosijevića biće otvorena u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu od 9. septembra do 5. oktobra, a obuhvata radove iz nekih od njegovih ključnih serija, kao što su: Dnevnik, Decision as Art (Odluka kao umetnost), Was Ist Kunst? (Šta je umetnost?), Gott Liebt die Serben (Bog voli Srbe), Fuxus Piano (Fuxus klavir)...
Polazište izložbe, čija je kustoskinja dr Sanja Kojić Mladenov, jeste u kontinuiranom delovanju Raše Todosijevića u polju društveno-politički angažovane umetnosti, te preispitivanja standarda u umetničkim sistemima, nametnutih i opšteprihvaćenih načela, kao kriterijuma podložnih kritici i novom sagledavanju.
Problemi i pitanja kojima se Todosijević bavi od 1970-ih godina predstavljali su tačke uporišta društvenog i umetničkog konzervativizma, tradicionalizma i nacionalizma, koje je svojim umetničkim delovanjem činio vidljivim i podložnim osvešćenoj kritici. Todosijevićeva praksa potvrđuje postojanje angažovanih umetničkih tokova u lokalnoj sredini, koji su se odvijali paralelno sa inovativnim i radikalnim umetničkim praksama na međunarodnoj umetničkoj sceni, što njegovo delo smešta u širi kontekst neoavangardne umetnosti. Izložba “Sutra je ponedeljak” ističe stoga važnost doprinosa Todosijevića, međunarodne afirmacije lokalne umetničke scene, a istovremeno i značaja institucionalne brige o zaostavštini savremenih umetnika i njenoj vidljivosti u široj javnosti, naveo je MSUV.
Raša Todosijević, Gott Liebt die Serben, 54. Bijenale u Veneciji, 2011.
Todosijević je jedan od ključnih protagonista neformalne beogradske grupe šestoro konceptualnih umetnika koja je krajem 60-ih i početkom 70-ih godina učinila radikalni otklon od ideologije i prakse socijalističkog modernizma i uključila se u nove umetničke tokove koji su tek nastajali u tadašnjoj Jugoslaviji i na svetskoj sceni. Tada mladi umetnici Raša Todosijević, Marina Abramović, Era Milivojević, Neša Paripović, Zoran Popović, Gergelj Urkom, okupljeni oko beogradskog Studentskog kulturnog centra, kreću u istraživanje novih formi umetničkog izražavanja, kao što su: video, performans, akcija, instalacija itd, u cilju provociranja i preispitivanja strukture i funkcionisanja tekuće prakse, kao i aktuelnog društvenog konteksta.
Raša Todosijević je predstavljao Srbiju na 54. Bijenalu savremene umetnosti u Veneciji izložbom “Svetlost i tama simbola”, za koju je dobio UniKredit nagradu Venecije (UniCredit Venice Award), kao prvu i jedinu internacionalnu nagradu koju je neka izložba u Paviljonu Srbije do sada dobila na toj renomiranoj manifestaciji. Producent Todosijevićeve izložbe bio je MSUV, komesar Živko Grozdanić, tadašnji direktor MSUV, a kustoskinja i urednica publikacija Sanja Kojić Mladenov, uz dizajn Mirjane Dušić. Nakon izložbe i uručenja nagrade, jednu od monumentalnih instalacija Todosijević je poklonio MSUV-u.
Todosijevićeva retrospektiva u Novom Sadu, kako je istakao MSUV, logični je nastavak saradnje i mogućnost da se, posle deset godina, uz obuhvatanje šire produkcije, sagledaju i pojedina dela prezentovana u Veneciji.
Raša Todosijević, Gott Liebt die Serben, 54. Bijenale u Veneciji, 2011.
Rođen 2. septembra 1945. godine u Beogradu, Todosijević je diplomirao 1969. na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu. Jedan je od međunarodno najaktivnijih i najuvaženijih umetnika iz Srbije.
Njegovi radovi su, između ostalog, otkupljeni za Tejt modern u Londonu (Tate Modern), pariski Bobur (The Centre Pompidou), stokholmski Muzej moderne umetnosti (Moderna Museet), CAMK u Kumamotou (Contemporary Art Museum Kumamoto) i dr.
Osim nagrade na 54. Bijenalu u Veneciji, dobitnik je nagrade stokholmskog Muzeja moderne umetnosti, IASPIS Residential Award (2001) u Stokholmu, ArtsLink za 2004. godinu u Njujorku i nagrade Emili Harvi fondacije iz Njujorka (2006), koja se dodeljuje umetnicima povezanim sa pokretom Fluksus.
Dobitnik je nagrade za životno delo 50. Oktobarskog salona u Beogradu (2009), Politikine nagrade (sa Marijom Dragojlović, 2009), Nagrade grada Beograda (2003), Nagrade Memorijala Nadežde Petrović u Čačku (1998), nagrade “Sava Šumanović” (2008) u Novom Sadu i dr.
Živi i radi u Beogradu kao slobodni umetnik, a od 2015. godine nema atelje, jer mu je oduzet prostor koji je godinama koristio na Starom sajmištu, a ponuđen mu je novi, ali neadekvatan na Novom Beogradu.
Raša Todosijević, Dnevnik, 54. Bijenale u Veneciji, 2011.
Izložba “Sutra je ponedeljak” organizovana je u okviru programskog luka “Kaleidoskop kulture” Novog Sada – Evropske prestonice kulture 2022.
U okviru izložbe, biće održano više pratećih programa, vođenja kroz izložbu i razgovor istoričara umetnosti Ješe Denegrija sa Rašom Todosijevićem.
To je prva retrospektiva Todosijevića u MSUV, a prati je katalog sa tekstovima kustoskinje i istoričara umetnosti Mihe Colnera iz Slovenije.
Pokrovitelj MSUV je Pokrajinski sekretarijat za kulturu, javno informisanje i odnose sa verskim zajednicama Vojvodine, a izložbu su podržali Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Fondacija Saša Marčeta.
(SEEcult.org)
