Retrospektiva Naskovskog otvorena i u MSUV

Retrospektivna izložba Zorana Naskovskog “Javne tajne”, čiji je beogradski deo u toku u Muzeju savremene umetnosti, otvorena je 26. januara i u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine, a postavka je unekoliko drugačija od one u Beogradu.

Naskovski je izjavio na otvaranju da je izuzetan napor uložen da bi se realizovala njegova izložba u Beogradu i u Novom Sadu, a ocenio je da je rezultirala postavkama koje na najbolji način reprezentuju šta je savremena umetnost.

“Postavke izložbi su realizovane nelinearno, što je vrlo važno, i uključuju širok spektar različitih radova. Formiraju se i različite veze, od onih koje preispituju i sam kontekst institucija muzeja savremene umetnosti i ukazuju na kolektivne traume kada je savremena umetnost u pitanju, do postavki radova koji imaju visok nivo interaktivnosti”, naveo je Naskovski.

Direktorka MSUV Branislava Sekulić rekla je da se Naskovski “suvereno i sa prividnom lakoćom” decenijama unazad kreće kroz “umetničke medije, upravljajući kontekstima i institucionalnim okvirima, svejedno da li te okvire prevazilazi ili ih dovodi u pitanje”.

Kokustoskinja izložbe Gordana Nikolić iz MSUV rekla je da je naslov izložbe pokušaj da se, kroz jednu sintagmu, da značaj temi kojom se veliki broj radova Naskovskog bavi, a to je angažovano mišljenje prema medijima i informacijama koji u doba globalizacije i umrežavanja postaju značajan faktor u kreiranju naše stvarnosti, često izmanipulisane različitim medijskim taktikama i alatima.

Iz toga je i “nastao termin post-truth da označi političku kulturu u kojoj ‘činjenice’ prosto nisu više relevantne. Prema tome, javne tajne su zapravo one društveno važne informacije za koje negde znamo da ne smemo da ih znamo. Te informacije često kruže u medijima u obliku koji nam nije sasvim jasan ili je politički izmanipulisan ili se ponekad otkrivaju kao informacijski leaking aktivista koji hakuju sisteme”, kazala je Gordana Nikolić.

Kokustoskinja izložbe Una Popović iz MSUB rekla je da je postavka u MSUV na neki način drugačija od one u MSUB, što i prostori uslovljavaju.

“Ove izložbe nas uče načinu na koji savremena umetnost može da bude postavljena. Prostor Muzeja u Beogradu je uslovio da tu bude više instalacija, dok ovde imamo veći galerijski prostor, koji dozvoljava interpretaciju i vrlo dobru realizaciju video projekcija”, kazala je Una Popović.

Izložba “Javne tajne” predstavlja predstavlja višedecenijski umetnički opus Naskovskog, kao jednog od najistaknutijih umetnika iz Srbije i jednog od najznačajnijih predstavnika nezavisne umetničke scene 1990-ih godina, koji je aktivan više od tri decenije u kontinuitetu u polju savremene umetnosti.

Postavka izložbe u Novom Sadu predstavlja izbor ikoničkih radova kao što su Smrt u Dalasu, War Frames, L'Origine du monde, Mandala i krst i drugi i, u odnosu na postavku u MSUB, proširuje izbor novim radovima, dokumentima i artefaktima u interakciji s novim prostorom i kontekstualno drugačije osmišljenim celinama.

Umetničku praksu Naskovskog karakteriše angažovan način mišljenja koji je povezan sa sofisticiranom upotrebom medija, utemeljenom u avangardnim i konceptualnim umetničkim praksama, u medijskom rasponu od slikarstva, videa, filma, instalacije, performansa, fotografije, zvuka do digitalnih umetničkih praksi i veštačke inteligencije. Radovima zasnovanim na medijskoj transformativnosti, Naskovski preispituje kontroverzne društvene procese koji impliciraju političko i ekonomsko nasilje, medijsku manipulaciju slika i informacija, kao i poništavanje kritičkog potencijala i etičkih funkcija javnih institucija.

Izložbene postavke u MSUV i MSUB,  koje karakteriše nelinearost svojstvena savremenoj umetnosti, formiraju smisaone celine, često interaktivne, uvodeći posmatrača u aktivan odnos prema društvenom i političkom kontekstu, kao i prema neizvesnosti ubrzanog informacijskog i tehnološkog razvoja.

Zoran Naskovski (1960) završio je magistarske studije na Fakultetu likovnih umetnosti Univerziteta umetnosti u Beogradu. Njegovi radovi predstavljeni su u okviru ključnih izložbi i umetničkih događanja 1990-ih godina, među kojima su: izložba Ubistvo Centra za savremenu umetnost Beograd 1997. godine, izložba Focus Belgrad 1998. (ifa Galerija, Berlin), izložba After the Wall. Art and Culture in Post-Communist Europe u Muzeju moderne umetnosti u Stokholmu 1999/2000. godine, zatim u Ludvig Muzeju savremene umetnosti u Budimpešti 2000. godine i u Muzeju savremene umetnosti – Hamburger Bahnhof u Berlinu 2000/2001. godine, kao i na internacionalnim izložbama nekih od najznačajnijih muzeja i institucija: Muzej Vitni u Njujorku, Muzej Endija Vorhola u Pitsburgu, Umetnički muzej Berkli i Pacifički filmski arhiv u Berkliju, Veksner centar za umetnost u Ohaju, Tejt muzej u Londonu, Centar Žorž Pompidu u Parizu, Hamburger Bahnhof u Berlinu, Fridericianum muzej u Kaselu, Kunsthale Vien u Beču, MACRO muzej u Rimu, Ludvig muzej u Budimpešti itd.

Naskovski je učestvovao na centralnoj izložbi 52. Bijenala u Veneciji Think with the Senses – Feel with the Mind. Art in the present Tense 2007. godine u selekciji kustosa Roberta Stora.

Dobitnik je više značajnih nagrada, među kojima su nagrade: Memorijala Nadežda Petrović u Čačku (1996), godišnje izložbe Centra za savremenu umetnost Beograd (1997), 44. Oktobarskog salona (2003), 47. Oktobarskog salona (2006), kao i Politikine nagrade za najbolju izložbu u 2020. godini.

Izložba u MSUV biće otvorena do 17. marta, a postavku u MSUB moguće je obići do 3. marta.

*Foto: Marko Ercegović

(SEEcult.org)