Prvi put slični sebi samima

Umetnici Natalija Vujošević i Ivan Marković predstavljaju se od 31. marta u Salonu Muzeja savremene umetnosti u Beogradu izložbom “Prvi put slični sebi samima”, koju čini niz međusobno povezanih radova koji promišljaju odnos ideala, sećanja, prostora i vremena.

Izložbu “Prvi put slični sebi samima”, čiji je kustos Miroslav Karić, čine radovi u različitim medijima - pokretne slike (Ivan Marković), skulpture, site-specific intervencije (Natalija Vujošević) i tekst (umetnici u saradnji sa dramaturškinjom Tanjom Šljivar).

Natalija Vujošević, Rim, 2019, instalacija (detalj), keramika, tekstil, foto: Jovan Milošević

Polazeći od konkretnih primera modernističkih arhitektonsko-građevinskih projekata (službena zgrada kompanije Energoprojekt na Novom Beogradu) ili reminiscence estetskih i stilskih vrednosti njima pripadajućih enterijera, umetnici izvode svojevrsno vizuelno istraživanje prostora u koje su upisani tragovi društveno-političkog konteksta u kojem su nastali.

Kroz postupke posmatranja, sakupljanja i beleženja izolovanih prostornih, vremenskih i materijalnih fragmenata koji su nekada bili deo koherentnog društvenog tela, izložba postavlja arhivsku građu, poetske zapise i intervencije u specifične narativno-refleksivne relacije i omogućava doživljaj prostora kroz rekonstrukciju iskustva. Tako video-opservacije ambijenta Energoprojekta, snažno markiranog prepletima elemenata arhitekture, biljaka, geometrizovanih senki i povremenog nemog prisustva ljudi, dalje prostorno-asocijativno aktiviraju sadejstva izloženih artefakata ne tako davne kulture i glasa nevidljivog naratora čiju priču određuje tok prisećanja, mentalnih slika, utisaka, faktografije. Atmosfera se postepeno gradi u kretanju i nizu senzornih i emotivnih stanja, koji uvode u uvežbavanje ritma ili koreografije i ispitivanje mogućih oblika novog zajedničkog tela i jezika. Dramaturgija postavke artikuliše na kraju prostor kao susret kolektivne memorije i vizije kolektivnog istupa, kao dimenziju snolikih i začudnih susticanja društveno proživljenog i ne više prisutnog i potisnutog, kao okidač prepoznavanja, navedeno je u najavi.

Natalija Vujošević, zrak, instalacija (detalj), print, ogledalo, tekstil, 2018.

Umetnica i kustoskinja Natalija Vujošević bazirana u Crnoj Gori, a fokus njenog istraživanja i prakse su prezentacije arhiva kroz izložbe, u traganju za obnovljenim načinima komunikacije, angažmana i razumevanja putem novih interpretacija i proširenih oblika.

Njene recentne izložbe uključuju “Rim” u Tobačna galeriji u Ljubljani (2019), “Veće od mene. Herojski glasovi bivše Jugoslavije” kustoskinje Zdenke Badovinac u Muzeju MAXXI u Rimu (2021), “Invisible” kustoskinje Jill Kearney u ArtYard Art Centru u Nju Džerziju (2022)… Kao kustoskinja je sprovela brojne istraživačke projekte i izložbe kao što su: “Drugarice / AFŽ”, Antifašistički front žena u Crnoj Gori 1943-1953 (u saradnji sa Natašom Nelević), Arhiv Cetinjskog bijenala (2021/22, Institut za savremenu umetnost sa Petrović fondacijom), “Future Ecologies / Future in Debris” (sa British Council Collection i LUX, London), “Skuvaj mi kafu, napravi sendvič”, Galerija 17 u Prištini, “Umeće držanja za ruke / dok se probijamo kroz sedimentni oblak” u crnogorskom paviljonu na 59. Bijenalu u Veneciji.

Od 2022. radi kao kustoskinja u Centru savremene umetnosti Crne Gore, gde sa koleginicama Marinom Čelebić, Anitom Ćulafić i Nadom Baković koncipira i razvija međunarodni projekat “Laboratorija kolekcije umetnosti nesvrstanih zemalja”. Osnivačica je Instituta za savremenu umetnost u Crnoj Gori, nevladine organizacije posvećene mladim umetnicima, umetničkom obrazovanju, istraživanju i arhivama.

Ivan Marković, kadar iz video rada 'Prvi put slični sebi samima'

Filmski autor i vizuelni umetnik Ivan Marković fokusiran je u skorijim filmovima i video-radovima na posmatranje prostora, te odnosa rada, arhitekture i društva.

Diplomirao je na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu 2012, a 2019. završio master studije filma na Univerzitetu umetnosti u Berlinu. Osvojio je nagradu Erste fondacije za najboljeg vizuelnog umetnika 2014.

Tokom prethodnih nekoliko godina radio je kao direktor fotografije na više dugometražnih filmova, među kojima su “Pejzaži otpora” Marte Popivode, “Ti imaš noć” Ivana Salatića i “Bio sam kod kuće, ali” Angele Šanelek koji je osvojio Srebrnog medveda 2019. na Berlinalu.

Njegov eksperimentalni dokumentarni film “Centar” premijerno je prikazan na festivalu DocLisboa 2018. Osvojio je nagradu za najbolji srpski dokumentarni film na Beldocsu 2019 i nagradu “Best Balkan Newcomer” na Dokufestu u Prizrenu. Film je učestvovao na brojnim međunarodnim festivalima i prikazivan je na više grupnih izložbi. Marković je sa Linfeng Wuom režirao kratki film “White Bird” (Berlinale 2016), kao i dugometražni igrani “From Tomorrow on, I Will” koji je premijerno prikazan na Berlinalu 2019. u sekciji Forum, a osvojio je Gran pri Filmskog festivala Jeonju u Južnoj Koreji i nagradu “First steps” Nemačke filmske akademije. Marković je od 2020. član Evropske filmske akademije (EFA), a živi i radi u Berlinu i Beogradu.

Ivan Marković, Bez naziva, fotografija, 35mm film

Izložba “Prvi put slični sebi samima” biće otvorena do 30. maja.

*Naslovna fotografija: Natalija Vujošević, body, skulptura, tekstil, 2016.

(SEEcult.org)