Preminuo Horhe Semprun

Španski pisac i političar Horhe Semprun (Jorge), koji je proveo veći deo života u egzilu u Francuskoj, a poznat je i po scenarijima za filmove Alena Renea (Alain Resnais) i Koste Gavrasa (Costa), preminuo je u Parizu u 88. godini.

Španski pisac i političar Horhe Semprun (Jorge), koji je proveo veći deo života u egzilu u Francuskoj, a poznat je i po scenarijima za filmove Alena Renea (Alain Resnais) i Koste Gavrasa (Costa), preminuo je u Parizu u 88. godini.

Semprun je preminuo 7. juna u svojoj kući, saopštio je njegov unuk Tomas Landman (Thomas).

Borac protiv nacizma i generala Franka, Semprun je napustio zemlju nakon španskog građanskog rata i pridružio se francuskim komunistima. Vratio se u Španiju krajem 80-ih i preuzeo funkciju ministra kulture u vladi Felipea Gonzalesa.

Rođen 10. decembra 1923. godine u Madridu u porodici političara (deda mu je bio premijer), Semprun je svojevremeno izjavio da je još kao dečak video svoju majku kako stavlja republikansku zastavu na prozor, u znak podrške demokratskim snagama koje je kasnije pokušao da uguši nacionalistički režim generala Franka.

Semprun je za vreme Drugog svetskog rata deportovan u nacistički logor Buhenvald, što mu je i bila inspiracija za jedno od svojih prvih velikih dela “Dugo putovanje”.

Iako je bio pristalica levičarskih ideja celog života, bio je oštar kritičar staljinizma, a svoju filozofiju sažeo je kasnije u misao: “Džungla tržišta bolja je od totalitarnog zoološkog vrta”.

Nakon napuštanja Španije, živeo je u Holandiji, a potom se preselio u Francusku, gde je proveo većinu života.

Gotovo 20 godina nakon rata učestvovao je u tajnim aktivnostima komunističkog pokreta u Španiji, koristeći pseudonim Federiko Sančez, ali je isključen iz partije 1964. godine pod optužbom da je zastupao devijantne ideje.

Potom se posvetio pre svega pisanju, na francuskom i španskom jeziku, a za roman “Druga smrt Ramona Merkadera” dobio je 1969. godine nagradu “Femina”.

Među njegovim poznatim delima su i “Dvadeset godina i jedan dan" i "Pisanje ili život".

Poznat je i po scenarijima za filmove kao što su Reneov “Rat je završen” (1966) i Gavrasovu politički angažovanu dramu “Z” (1969), nagrađenu Oskarom za najbolji film van engleskog govornog područja.

Gavras je povodom Semprunove smrti izjavio da je pre svega imao dobru prirodu, uz političko i intelektualno poštenje.

“Mislim da je bio najosobitija ličnost koju sam upoznao u životu. Odlikovali ga je čistota i političko poštenje”, izjavio je Gavras.

Semprun je bio i autor monogarfije o slavnom francuskom pevaču Ivu Montanu (Yves Montand), koji je igrao u Gavrasovom “Z”.

Semprun se pridružio španskoj socijalističkoj vladi 1988. godine kao nestranačka ličnost, ali se ponovo pokazao kao previše samostalan duh, pa se posle dve godine vratio u Pariz kako bi se ponovo posvetio pisanju.

Bivši španski premijer Felipe Gonzales izjavio je da ga je doveo iz Pariza da bi mu dodelio ministarsku funkciju, te da je Semprun govorio da mu je to bio jedan od najradosnijih događaja u životu. Prema rečima Gonzalesa, to je govorio ne samo zato što se vratio u Španiju, već i zato što je bio deo njegove vlade.

I francuski ministar kulture Frederik Miteran odao je počast Semprunu, navodeći da je bio veliki pisac i “veliki svedok našeg vremena”, koji je odabrao francuski jezik i Francusku kao svoju drugu domovinu.

Ipak, nisu ni svi u Francuskoj bili oduševljeni Semprunom - 1995. godine puritanci u Francuskoj akademiji odbili su njegovu kandidaturu. U Akademiji Gonkur je nešto kasnije, međutim, izabran jednoglasno.

(SEEcult.org)