Poligon za istraživanje fotografije

Centar za fotografiju iz Beograda predstavlja se u Umetničkoj galeriji u Kruševcu izložbom 30 radova iz svoje kolekcije, a 16. januara o radu tog udruženja govoriće njegovi urednici i osnivači.

Na prezentaciji u okviru pratećeg programa izložbe “Trideset fotografija iz kolekcije Centra za fotografiju”, koja je otvorena krajem decembra, biće reči o projektima osmišljenim u okviru delatnosti Centra, kao i o fotografskoj koloniji "Dislokacije" održanoj 2014. godine u Orlovatu kod Zrenjanina.

Mihailo Vasiljević predstaviće koncepciju i dosadašnji rad Centra za fotografiju, koji je osnovan 2011. godine kao nezavisna nevladina organizacija sa ciljem proučavanja fotografije kao društvenog fenomena u najširem smislu. Zamišljen je kao otvoreni poligon za istraživanje fotografije u Srbiji, a njegov rad podrazumeva organizaciju predavanja fotografa, umetnika i istoričara umetnosti, organizaciju izložbi, izdavačku delatnost, kao i formiranje kolekcije koja danas broji više od 3.000 artefakata.

    Otvaranje izložbe “Trideset fotografija iz kolekcije Centra za fotografiju”, Kruševac

Maida Gruden predstaviće projekat fotografske kolonije “Dislokacije” koju je, u okviru delovanja kustoskog dua maramaida s koleginicom Marom Prohaskom Marković, pokrenula u selu Olrovat kod Zrenjanina u julu 2014. godine. Učesnici kolonije bili su: Aleksandrija Ajduković, Mihailo Vasiljević, Denis Jeremić, Goran Micevski, Ivan Petrović, Stefana Savić i Nina Todorović.

     Trideset fotografija iz kolekcije Centra za fotografiju, postavka, Kruševac

Maida Gruden govoriće i o iskustvu tokom rezidencijalnog boravka u ASU Art Museum International u Feniksu u oktobru i novembru 2014. fodine, kao stipendistkinja CEC ArtsLink organizacije iz Njujorka. Fokus njenog studijskog boravka predstavljalo je istraživanje fotografske scene, organizacija, galerija i inicijativa, koje se zalažu za razvoj i promociju fotografije, kao i saradnja sa studentima fotografije Državnog univerziteta u Arizoni. Rezultat boravka Maide Gruden bila je izložba radova umetnika iz Beograda i Feniksa “Convegrence: PHX-BGD”, održana u galeriji ASU Art Museum International Artist Residency at Combine Studios, na kojoj su izlagali učesnici fotografske kolonije “Dislokacije”.

      Aleksandrija Ajduković, iz serije fotografija Tigrice, 2002-2004.

Ivan Petrović predstaviće projekat “Arhiv fotografskih radnji”, započet 2011. godine kao dugoročno istraživanje o rezultatima i posledicama rada fotografskih ateljea na teritoriji Srbije od perioda njihovog pojavljivanja do danas. Istraživanje praktično podrazumeva prikupljanje i sistematizovanje pronađenog materijala koji je pripadao fotografskim radnjama (negativi, fotografije, inventar, rekviziti, ostala dokumentacija), uključujući i beleženje i sakupljanje podataka o postojanju i radu fotografskih ateljea kroz različite vidove saradnji sa institucijama, udruženjima ili pojedincima.

     Fotografski atelje Krčmarević, Vrnjačka Banja, Portret žene u ateljeu, 1975.

Na osnovu do sada obavljenog rada na terenu, uglavnom po manjim gradovima, fond arhive Centra za fotografiju unapređen je negativskim materijalom koji potiče iz tri fotografske radnje - Foto Revije iz Kruševca, Foto Krčmarević iz Vrnjačke Banje i Foto Lik iz Vranja. Negativi datiraju iz perioda od sredine 70-ih godina XX veka do kraja prve decenije XXI veka.

Rezultati takvog istraživanja imaju za cilj da ukažu na mogućnost upotrebe istorijske fotografske građe kao značajnih činilaca za stvaranje kompletnijeg uvida o fotografiji u Srbiji, ne samo kao merljivog dokumenta za date okolnosti, već i u svojstvu uporednih vrednosti prema savremenoj umetničkoj fotografskoj produkciji. Takođe, cilj je da se time uputi na specifičnosti fotografije kao medija koji se razvija po zakonitostima sopstvenih mogućnosti.

Izložba “Trideset fotografija iz kolekcije Centra za fotografiju”, koja je otvorena do 27. januara, sastoji se od radova 18 autora.

     Zoran Popović, performans Aksiomi, demonstracija izvođenja rada, foto: Midorag Filipović, 1972.

Na izložbi su predstavljeni radovi savremenih umetnika  Dragana Pešića, Aleksandrije Ajduković, Zorana Popovića, Ljubomira Šimunića, Ivana Arsenijevića, Dragana Petrovića, Zorana Obradovića i Petra Mirosavljevića; fotografije fotografa-zanatlija Adama Paunovića, Dragana Krčmarevića i Jovana Radovića, kao i fotografije sedmoro nepoznatih autora.

Hronološki, izložba neujednačeno pokriva period od 1892. do 2004. godine.

     Ivan Arsenijević, iz serije fotografija Ljudi iz baraka, 2001.

Izložba nije tematski koncipirana i potencijalno je polazište za razumevanje različitih društvenih fenomena.

Izložba pre svega treba da bude reprezentativni pokazatelj neprepoznatih vrednosti koje postoje u Srbiji.

Prema navodima kustosa – Ivana Petrovića i Mihaila Vasiljevića, osetljiv istorijski fotografski materijal iz dana u dan nepovratno nestaje i bezbrojni su primeri njegovog uništavanja. Institucionalizovano fotografsko nasleđe nalazi se u muzejima, ali taj materijal je u najvećem broju slučajeva neistražen ili ograničen na ilustrativnu funkciju. Savremene privatne foto-umetničke arhive, iako pažljivo čuvane za vreme života autora, posle njihove smrti postaju teret.

     Nepoznati autor, Žena pored automobila, c. 1957.

“Čini se da u vreme kada se svakodnevno prave milijarde fotografija nije naročito potrebno plašiti se za opstanak i razumevanje fotografije kao medija. Međutim, upravo suprotno je istinito. Upravo u vreme hiperprodukcije fotografija, neophodno je ustanoviti i održavati sistem vrednosti koji će dozvoliti široj i stručnoj javnosti odgovarajući kontekst za proučavanje fotografije u svim njenim društvenim, istorijskim, kulturnim i umetničkim inkarnacijama”, poručuje Centar za fotografiju tom izložbom.

      Dragan Petrović, iz serije fotografija Slike iz Srbije, 1995.

Osnivači i urednici Centra za fotografiju su Ivan Petrović i Mihailo Vasiljević, vizuelni umetnici i fotografi iz Beograda. Od 2014. godine uredničkom timu pridružila se i istoričarka umetnosti Maida Gruden.

Centar za fotografiju organizovao je do sada, osim izložbe u Umetničkoj galeriji u Kruševcu, i izložbu “Iz ličnog ugla - fotografska scena u Srbiji 1980-2014” u okviru Međunarodnog festivala fotografiјe Photonic Moments u Ljubljani 2014. godine, te izložbu “U punom svetlu” u Galeriji Remont u Beogradu i Gradskoj galeriji Požega - u okviru projekta “Fotodokumeni 02” 2012. Takođe, organizovao je simpozijum “Fotografske zbirke i kolekcije - predstavljanje fotografske građe iz fondova muzejskih institucija i nezavisnih udruženja”, održan 2012. u Salonu Muzeja savremene umetnosti u Beogradu.

(SEEcult.org)