Pobunjeni švedski velikani i mlade ljubavi

Motovun film festival (MFF) najavio je poseban fokus na švedsku kinematografiju, kao jednu od trenutno najuzbudljivijih u Evropi, a među autorima u programu su Bergman, Moodysson, Andersson i Ninja Thyberg.

Kada su na proteklom Kanskom filmskom festivalu švedski redatelji Ruben Östlund i Tarik Saleh ovenčani za svoja provokativna ostvarenja Zlatnom palmom i nagradom za najbolji scenario, njihov uspeh teško da je ikoga mogao iznenaditi, a najmanje MFF, koji je oduvek gorljivo pratio filmove novih i starih skandinavskih majstora, saopštili su organizatori. Podsetili su i da je 2021. godine “Propeler Motovuna” odnela Ninja Thyberg za debitantsko ostvarenje “Užitak”, dok je tri godine ranije počasnu nagradu “Maverick” primio upravo Östlund.

Motovun 2021, Ninja Thyberg, foto: MFF

Kao logičan korak napred dugogodišnjeg prijateljstva, u saradnji sa  partnerima - švedskom ambasadom i Švedskim filmskim institutom u Hrvatskoj, MFF predstavlja trenutno najuzbudljiviju evropsku kinematografiju. Uz bogat filmski program, publika će dobiti priliku da “utvrdi filmsko gradivo” uz ostvarenja neizostavnih velikana kao što su Ingmar Bergman, Lukas Moodysson i Roy Andersson, ali i otkrije manje poznate dragulje iz švedske filmske riznice.

U selekciji Švedskog filmskog instituta, program Filmovi promene donosi četiri naslova, a posvećen je pionirskim delima švedskog filma koji su prevazišli granice svoje zemlje i vremena, te i dalje nadahnjuju generaciju za generacijom filmskih autora širom sveta. Među njima je kontroverzno nemo remek-delo “Veštice” Benjamina Christensena, jedan od najranijih filmova strave, koji ove godine obilježava stotu godišnjicu od nastanka. Inspirisan umetnošću Hieronymusa Boscha, Christensen se 1922. godine u “Vešticama” smelo okomio na okrutnu zadrtost slepog praznovjerja. Oprekom naglašeno stilizovanih scena mučenja i kvazidokumentarizma oduševio je umetnike nadrealizma gotovo jednakom merom kojom je uznemirio širu javnost, te je film na kraju bio zabranjen u nekoliko evropskih zemalja.

Veštice, Benjamin Christensen

U sklopu istog programa, najavljen je i dobitnik berlinskog Srebrnog medveda za najbolju režiju 1992. godine – “Il capitano” Jana Troella, u kojem krađa jednog bicikla dovodi do ubistva tročlane porodice. Zasnovan na stvarnom događaju, i snimljen nedugo nakon, “Il capitano” je svojevremeno oštro podelio javnost i kritiku.

Il capitano, Jan Troell

Selektorka Sigrid Hadenius pobrinula se da motovunskim brdom zapirka povetarac švedske subverzije i slobodnog duha, pripremivši program filmova o mladima i za mlade, ali i za sve druge buntovne filmske sladokusce.

Program Mladi i neposlušni donosi pet filmova o pobunjenoj mladosti, od romantičnih adolescentskih klasika “Pokaži mi ljubav” Lukasa Moodyssona i “Švedske ljubavne priče” Roya Anderssona, do novijih ostvarenja kao što je “Laponska krv”, nagrađivana drama o odrastanju kojom rediteljka Amanda Kernell problematizuje odnos švedskog društva prema autohtonoj zajednici Saama, često poznatih kao Laponci.

Uz još poneku posebnu projekciju, MFF nudi od 26. do 30. jula dašak švedske kulture i prepuštanje bizarnim čarima švedskoga filma.

(SEEcult.org)