Plenum Studija konteksta

Centar za kulturnu dekontaminaciju predstavlja od 7. do 10. novembra rezultate projekta “Studije konteksta – diverzitet diverziteta” koji je pokrenuo tokom protekle godine različite kolektivne i individualne programe u Beogradu, Subotici, Nišu i Novom Pazaru, preispitujući značenja javnosti i “javnog” i otvarajući prostor za kritičke prakse u odnosu na neposredno okruženje i nasleđe civilnog društva.

Polaznici “Studija konteksta” imali su priliku da u saradnji sa mentorima i predavačima pripreme svoje programe koje su javno predstavili u svojim gradovimaa, a sada i na zajedničkom plenumu u Beogradu

Na Plenumu “Studija konteksta” svi ti programi artikulisani su u “zajednički zaključak jednog eksperimenta i početak novog”.

Plenum počinje 7. novembra prezentacijom rada “Biopolitike i rak dojke” prema konceptu Olje Nikolić Kie, koji propituje bolest kao unutrašnji prostor destrukcije i/ili rasta, suočavanje sa smrću i usamljenošću, sagledavanje sopstvenog života i mogućnost promene na nivou individue. U društvenom smislu, rad se bavi kritikom odnosa na polju seksualnosti kao paradigme ljudskih odnosa, a posebno bolešću i razmatranjenjem pitanja ko ima, a ko nema resurse da bude vidljiv u borbi za legalna prava na brzu dijagnozu, lečenje i palijativnu negu u nepravednom sistemu.

Rad se sastoji iz instalacije “Eros i tanatos” (Marko Matić, Đorđije Milić, Olja Nikolić Kia, Ljiljana Bojanić), instalacije fotografija “Prazno mesto” (Maruška Beader, Olja Nikolić Kia) i performansa-razgovora s Maruškom Beader.

Biće posebno predstavljen i performans i video instalacija “Making their place” Marije Kauzlarić koja je inspiraciju za taj rad dobila kada je njena ćerka donela iz škole popularnu papirnatu origami igračku za proricanje sudbine (žabicu). Žabica je imala osam sakrivenih “proročanstava” pomoću kojih devojčica koja igra igru može dobiti odgovore u kojima se u budućnosti afirmiše samo uz muškarca (poljubićete se pod imelom, ne voli te, proputovaćete ceo svet...). Rasklop žabice (otvoren) gradi zatvoren, simetričan sistem mreže, sačinjene od unakrsnih bridova. Žabica u svojoj punoj formi (sklopljena) nalikuje vagini. Pokrenuta asocira na govor.

Polazeći od tih mehaničkih i simboličkih karakteristika, kao od svojevrsne estetske matrice, umetnica je nastojala da ih demontira, “rasklopi”, a zatim prostorno i narativno transponuje, zadržavajući stroge formalne okvire koji proističu iz tog “zatvorenog” sistema deije (jezičke) igre.

Prve večeri Plenuma biće izvedena i predstava “Gospođica Julija”, “isforsirani igrokaz” u režiji Uroša Jovanovića, u kojem igraju Jelena Đulvezan i Mina Milošević.

“Gospođica Julija” važi za najvažnije delo naturalističke drame, pokreta koji je svoj ideal nalazio u darvinističkim idealima borbe za pozicije u društvu koje su nalik onima koje vode životinje za vlastiti opstanak, proklamujući “prirodnu selekciju” kao opravdani proces. U drami se slikovito može videti kroz Žanovu i Julijinu borbu da spasu vlastiti život. Strinberg je tvrdio kako je osnov za sadržaj te drame našao u isinitoj priči o mladoj plemkinji koja je imala seksualni odnos sa slugom. Iako ona nije počinila samoubistvo u životu, u drami jeste. Zato što je Strinberg želo da ospori ženama pravo na slobodu. Zato se u predstavi Strinberg suočava sa samim sobom, razotkrivajući svoje mizogene ideje.

Plenum “Studija konteksta” biće nastavljen 8. novembra razgovorom i filmom o radu polaznika Studija konteksta u Nišu, te projekcijom filmova “Ruke” Emira Mehovića (Novi Pazar), “Roštilj u prirodi” Armina Šaljića i “Muzej revolucije” Olje Nikolić Kie i Vladimira Opsenice (Beograd).

Razgovor o filmovima vodiće nagrađivani mladi reditelj Nikola Ležaić.

Polaznici “Studija konteksta” iz Niša predstaviće se 8. novembra i predstavom “Spavanjem varaju glad”, nastalom razvijanjem inicijalnog dramskog projekta “Karta u jednom pravcu” Jakute Osmanović i KUD Roma “Alija Jašarević” o migracijama i nepodnošljivom položaju Roma. U taj projekat su svoje pesme uključili polaznici hip-hop radionica, čime je dobijena zajednička dramska muzička forma. Grupa koju kordinira Turkijan Redžepi, uz osmišljavanje predavanja i praktični rad sa umetnikom Kastrom Brijanijem, i saradnju sa interenet TV Roma World, radila je na produkciji hip-hop muzike i raznim vidovima njene javne i onlajn prezentacije.

U okviru Plenuma, 8. novembra biće održan i performans “O slobodi nastave” Olge Simić, nazvan prema govoru Viktora Igoa u Ustavotvornoj skupštini 1850. godine.

Novopazarske aktivnosti u okviru “Studija konteksta” biće predstavljene i kroz književnu radionicu, video prezentaciju izložbe fotografija, te izvođenje komada “Čovek koji kaže da i čovek koji kaže ne”, nastale u okviru radionice “Breht kao metod” u Novom Pazaru.

Program će biti nastavljen 9. novembra performansima Jelene Paligorić “Šta sam naučila iz svog detinjstva” (scensko čitanje sa muzikom) i Olge Simić “O slobodi nastave”, te izložbom vizuelne radionice kreativnog pisanja koju su vodili likovna umetnica Vanja Subotić i pisac i publicista Atila Širbik.

Biće predstavljena i rаdiоnicа istrаživаnjа svаkоdnеvnih pојаvа u grаdskоm аmbiјеntu “Magnetni polovi” - projekat umetnice Jelene Marković iz Beograda, koji je ostvarila u saradnji sa kolegama iz Subotice, uz učešće Saše Ćirića kao mentora.

Za 9. novembar najavljen je i dramski prikaz “Prectava”, nastao u okviru tematske grupe “Breht kao metod” polaznika “Studija konteksta” u Subotici. U predstavi korišćeni citati iz knjige Ildike Erdei “Antropologija potrošnje”, ali “Prectava” nije predstava – to je dramski prikaz prigušenog bunta prema sistemu u kojem egzistiramo, a koji je omeđen kriterijumima, standardima, normama i merilima nametnutim, ali i prihvaćenim od “većine”. Likovi iz dramskog prikaza predstavljaju kombinaciju imaginarnih likova, glumaca, glumaca koji hoće da budu likovi, likova koji hoće da budu glumci, likova koji glumci žele, ali i ne žele da budu…

Poslednji dan Plenuma počeće prezentacijom “Otvorene škole ekonomije” - participativnog umetničkog projekta Danila Prnjata, koji podrazumeva pravljenje platforme za istraživački i praktični rad na afirmaciji alternativnih ekonomskih modela koji izlaze iz okvira neoliberalnog ekonomskog sistema. Polje interesovanja je istraživanje ekonomskih teorija koje nude potencijalnu mogućnosti za razvoj i uspostavljanje ekonomske razmene koja ne funkcioniše po principima profita pojedinačnih subjekata (kao sto je to slučaj u neoliberalnoj kapitalističkoj teoriji) već je vođena interesom zajednice kao celine. Projekat je zamišljen kao vid samo-organizovanja, samo-edukacije i kao praktična intervencija u polju ekonomske razmene u lokalnom kontekstu.

Posebno će biti predstavljen kolektiv Nikad Robom koji je bio pokretač istoimene kasetne edicije - jednog od prvih nezavisnih izdavačkih poduhvata na teritoriji bivše Jugoslavije, promoterske agencije koja je organizovala brojne koncerte i hometaping organizacije koja se bavila kopiranjem, katalogizacijom i distribucijom izdanja koja su bila nedostupna na jugoslovenskom tržištu, praveći na taj način neku vrstu žive otvorene arhive zapadne alternativne muzike. Kolektiv Nikad Robom bio je u raznim oblicima bilo aktivan od 1984. do 1996. godine i pokrivao je spektar post-RIO (rock in opposition) muzike – od art roka preko alternativnog džeza do tzv. nove muzike.

Za završnicu Plenuma najavljeno je novo izvođenje performansa Grupe 3a3or “Skinite lica sa vaših maski” baziranog na Frojdovom “Uvodu u psihoanalizu”, odnosno idejama da nesvesno dominira nad svesnim i da je seks osnovni izvor ljudske motivacije. Dok se prva poenta može dovesti u vezu sa dominacijom psihoanalize (u odnosu na druge škole psihoterapije) kao diskurs koji je preuzeo određeni nivo klasne moći u buržoaskom društvu, druga može biti stavljena u relaciju sa “perverzijom” i queer seksualnošću koja remeti normu. Te dve instance biće ukrštene i preispitane unutar grupne psihoanalitičke situacije koja uključuje queer osobe (članove Grupe 3a3or). Protagonisti će govoriti o svojim intimnim problemima, kao i o osnovnim postavkama psihoanalize i njenoj kritici iz ličnog ugla, ali i pruzimajući identitete različitih teoretičara (Fuko, Delez, Poper… ) kao i samog osnivača, Frojda.

Bilo ko iz publike može se uključiti u taj pseudo-psihoanalitički postdramski performans i preuzeti identitet koji želi. Budući da se grupa moderira metodom slobodnih asocijacija, ne postoji striktni scenario, pa je svaki pojedinačni performans jedinstven i nikada se ne ponavlja.

CZKD realizuje projekat “Studije konteksta” u saradnji sa partnerima iz Novog Pazara (Sent), Subotici (Aktivni region) i Niša (Yurom centar),

Umetnička direktorka je Borka Pavićević, mentori su bili Zlatko Paković, Ognjen Glavonić i Saša Ćirić.

Gostujući predavači u Beogradu bili su Dejan Kršić, Nebojša Jovanović, Zoran Pantelić i Iztok Osojnik.

U Subotici su gostujući predavači i saradnici bili: Daniela Mamužić, Ana Patarčić, Vanja Subotić i Atila Širbik, u Novom Pazaru: Srđan Veljović, Maida Gruden, Igor Filipović, Elma Halilović i Zehnija Bulić, a u Nišu: Kastrat Brijani, Greg de Cuir, Predrag Radovančević, Muha Blackstazy i Vladimir Đorđević.

Menadžerka projekta je Aleksandra Sekulić, koordinatori: Ana Isaković (CZKD), Enes Halilović (Sent), Branislav Filipović (Aktivni region) i Osman Balić (YUROM centar).

Savet “Studija konteksta” čine: prof. Milena Dragićević Šešić, Dejan Ilić, Srbijanka Turajlić, Mladen Đorđević, Atila Širbik, Branislav Dimitrijević, Snežana Skoko, Ružica Marjanović, Ana Vujanović, Vesna Milosavljević, Nikola Dedić i Ivana Aleksić.

Projekat su podržali: Evropska unija – projekat “Podrška civilnom društvu” (EU-IPA), Sekretarijat za kulturu Grada Beograda, Fondacija za otvoreno društvo i fondacija Charles Mott.

(SEEcult.org)