Nova sezona Kinoteke

Jugoslovenska kinoteka započinje u septembru novu sezonu atraktivnim repertoarom koji čine kultni filmovi, ekranizacije stranih klasika u ruskoj kinematografiji, filmovi o diktatorima, te ostvarenja nedavno preminulih filmskih stvaralaca, kao i velikog italijanskog autora Mikelanđela Antonionija, povodom veka od njegovog rođenja.

Početak nove sezone u Muzeju Kinoteke u znaku je in memoriam programa, a otvara ga 2. septembra film “Kej” (1962) američkog reditelja i scenariste Krisa Markera (Chris Marker, 1921-2012).

Biće prikazan i film “12 majmuna”, koji je režirao Teri Gilijam (Terry Gilliam) prema Markerovom scenariju.

Kinoteka će 2. septembra podsetiti i na američkog pisca i scenaristu Gora Vidala (Gore Vidal, 1925-2012) - italijanskim filmom “Kaligula” (1979) koji su režirali Tinto Bras (Tinto Brass), Bob Gučone (Bob Guccione) i Đankarlo Lui (Giancarlo Lui) prema Vidalovom originalnom scenariju. Iste večeri biće prikazan i film “Hladnoruki kažnjenik” (1967) Stjuarta Rozenberga (Stuart Rosenberg), u okviru omaža nedavno preminulom scenaristi američkom Frenku Pirsonu (Frank Pierson, 1925-2012).

Povodom nedavne smrti Dragovana Jovanovića (1937-2012), filmskog i pozorišnog reditelja, scenariste, dramaturga, osnivača sopotskog filmskog festivala i nekadašnjeg direktora Muzeja pozorišne umetnosti, Kinoteka će prikazati 3. septembra Jovanovićev film “Sablazan” (1982), sa Tanjom Bošović i Ljubivojem Tadićem u glavnim ulogama.

Kinoteka će 3. septembra podsetiti i na nemačko-jugoslovenskog filmskog glumca i producenta Petera Karstena (Carsten, 1928-2012), poznatog po ulogama u niz partizanskih filmova. Biće prikazan film “Prokletstvo crnog bisera” (1965) Alberta Kardonea (Cardone) i Manfreda R. Kelera (R. Kohler).

Već 4.i 5. septembra publika Kinoteke moći će da oda počast i direktoru fotografije Kristoferu Čalisu (Christopher Challis, 1919-2012), na čiji će rad podsetiti britanski filmovi “Hofmanove priče” (1951) Majkla Pauela (Michael Powell) i Emerika Presburgera (Emeric Pressburger), “Nenadmašna Sara” (1976) Ričarda Flejšera (Richard Fleischer), “Snaga 10 iz Navarona” (1978) Gaja Hamiltona (Guy) i britansko-jugoslovenski “Dugi brodovi” (1964) Džeka Kardifa (Jack Cardiff).

Kinoteka 6. i 7. septembra podseća i na japanskog reditelja Kenata Šindoa (Shindo, 1912-2012) - filmovima “Smrt na Pacifiku” (1958), “Deca Hirošime” (1952) i “Golo ostrvo” (1960).

U čast italijanskog majstora za specijalne efekte Karla Rambaldija (Carlo, 1925-2012), 7. septembra je na programu čuveni “E.T. vanzemaljac” (1982) Stivena Spilberga (Steven Spielberg), jedan od tri filma za koje je Rambaldi dobio Oskara (uz King Konga i Osmog putnika).

Filmom “Dani groma” (1990), Kinoteka podseća 12. septembra na Tonija Skota (Tony Scott, 1944-2012), čuvenog holivudskog reditelja akcionih filmova, koji je nedavno izvršio samoubistvo.

In memoriam program 13. septembra posvećen je scenaristkinji Nori Efron (Ephron, 1941-2012), odnosno filmovima “Silkvud: Tajna atomske centrale” (1983) Majka Nikolsa (Mike Nichols) i “Kad je Hari sreo Sali” (1989) Roba Rajnera (Reiner).

Za 8. septembar najavljen je omaž Momi Kaporu, u produkciji njegove zadužbine, a biće prikazan i film “Una” (2004) Miloša Miše Radivojevića, sa Sonjom Savić i Radetom Šerbedžijom, koji je zasnovan na istoimenom Kaporovom romanu.

Kinoteka će 22. i 23. septembra podsetiti i na nedavno preminulog Reja Bredberija (1920-2012), autora “Farenhajta 451”, koji će biti prikazan u verziji Fransoa Trifoa (Francois Truffaut) iz 1966. Publika će videti i filmove “Ilustrovani čovek” (1969) Džeka Smajta (Jack Smight), “Mobi Dik” (1956) Džona Hjustona (John Huston), te “Nešto opako dolazi ovamo” (1972) Kolina Finboua (Colin Finbow).

Posebno će 29. septembra biti obeležena stogodišnjica rođenja velikog italijanskog reditelja Mikelanđela Antonionija (Michelangelo, 1912-2007), a na programu su “Noć” (1961) s Marčelom Mastrojanijem (Marcello Mastroianni) i Žanom Moro (Jeanne Moreau) i “Uvećanje” (1966) s Vanesom Redgrejv (Vanessa Redgrave) i Sarom Majls (Sarah Miles).

Kultni filmovi takođe će obeležiti početak nove sezone Kinoteke, i to u dva ciklusa - “Amerikana” i “Toliko loši da su dobri”.

“Amerikana” počinje 8. septembra “Plavim somotom” (1986) Dejvida Linča (David Lynch), a obuhvata i “Krvavo prosto” (1984) i “Nema zemlje za starce” (2007) braće Koen, zatim “Čudnije od raja” i “Noć na zemlji” (1991) Džima Džarmuša (Jim Jarmusch), te “Ružičaste flamingose” (1972) i “Plačljivko” (1990) Džona Votersa (John Waters), kao i “Katanac za bol” (2008) Ketrin Bigelou (Kathryn Bigelow), za koji je dobila Oskara i ušla u istoriju kao prva žena kojoj je to pošlo za rukom.

Najbolji filmovi u kategoriji najgorih, koji su upravo zbog toga i postali kultni, biće prikazani od 18. do 21. septembra, a među njima su “Zardoz” (1974) Džona Burmana (John Boorman), “Modesti Blejz” (1966) Džozefa Louzija (Joseph Losey), “Banda Kola Jangera i Džesija Džejmsa” (1972) Filipa Kofmana (Philip Kaufman), “Osvajač Džingis Kan” (1956) Dika Pauela (Dick Powell), “Trka smrti” (2008) Pola V.S. Andersona (Paul W.S. Anderson), “Grizli” (1976) Viljema Girdlera (William) i “King Kong” (1976) Džona Giljermina (John Guillermin).

Među “toliko lošim da su dobri” su i “Pre milion godina” (1966) Dona Čejfija (Chaffey), “Brejkdens” (1984) Džoela Silberga (Joel Silberg), “Napad paradajza ubica” (1978) Džona De Bela (John De Bello), “Povratak sedmorice veličanstvenih” (1966) Barta Kenedija (Burt Kennedy), “Amazonke” (1973) Terensa Janga (Terence Young), “Krv iz sarkofaga” (1971) Seta Holta (Seth Holt), “Glen ili Glenda” i “Plan 9 iz svemira” (1959) Edvarda Vuda Jr. (Edward D. Wood Jr.).

Prateći program 46. BITEF-a, “BITEF na filmu”, posvećen je diktatorima, a prema koncepciji Vere Konjović, prikazaće od 14. do 17. septembra dramu “Poslednji dani Hitlera” (1973) Enija de Končinija (Ennio de Concini), “Hitler poslednji dani” (2004) Olivera Hiršbigela (Hirschbiegel), “Umreti u Madridu” (1962) Frederika Rosifa (Frederic Rossif), dokumentarce “Krvave godine” (1960) Ervina Lajzera (Erwin Leiser), “Ratni zločinci” (1962) Torea Sjeberga i “Diktatori” (1961) Feliksa Podmanickog (Felix Podmaniczky), te film “Zakletva” (1946) Mihaila Čiaurelija.

Glavni akteri tih filmova su Hitler, Franko, Musolini i mnogi drugi, ali i narod koji ih je birao, koji im se divio, ali i zbog njih patio i stradao.

Ciklus velikih ekranizacija stranih autora u ruskoj kinematografiji prikazaće od 24. do 28. septembra filmove nastale prema bajkama, romanima, pričama... autora kao što su Hans Kristijan Andersen, Onore de Balzak, Žil Vern, Džek London...

Publika će videti animiranu “Snežnu kraljicu” (1957) Lava Atamanova, prema istoimenoj Andersenovoj bajci, zatim “Evgeniju Grande” (1960) Sergeja Aleksejeva prema Balzakovom romanu, “Deca kapetana Granta” (1936) Vladimira Vajnštoka prema istoimenom Vernovom romanu, te “Legenda o Tilu” (1976) Aleksandra Alova i Vladimira Naumova prema motivima romana Šarla de Kostera “Legenda o Ulenšpigelu i Mamu Gudzaku”.

Biće prikazani i “Riki-tiki-tavi” (1975) Aleksandra Zguridija, prema istoimenoj priči Rađarda Kiplinga, “Pobuna ribara” (1934) Ervina Piskatora (Erwin Piscator) prema motivima istoimenog romana Ane Zegers, Zguridijev “Beli očnjak” (1946) prema istoimenom romanu Londona, “Dunda” (1934) Mihaila Roma (Romm) prema istoimenoj noveli Gija de Mopasana, te “Avanture Haklberija Fina” (1973) Gerogija Danelija, prema motivima čuvenog romana Marka Tvena, te “Dvanaesta noć” (1955) Jana Frida (Jan Frid) prema komediji Vilijama Šekspira “Bogojavljenska noć”.

Kinoteka nastavlja i tradiciju prikazivanja filmova prema željama gledalaca, pa su 30. septembra na programu “Ljubavnici i drugi stranci” (1970) Saja Hauarda (Cy Howard), “Frizer za dame” (1952) Žana Buajea (Jean Boyer) i “Svi za Eldorado” (1969) Džošue Logana (Joshua).

Kinoteka će obeležiti i 20 godina produkcije “Fiks fokusa” posebnim programom u Studiju za digitalne medije “Dr Vlada Petrić”.

Sajt Kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru

(SEEcult.org)