Negativna inspiracija
Bivša britanska premijerka Margaret Tačer, koja je preminula 8. aprila u 88. godini, bila je inspiracija mnogim muzičarima, ali i likovnim umetnicima, pretežno u negativnom kontekstu. Posebno otvoreno su je mrzeli muzičari, a nije bila omiljena ni medju akademskim svetom i muzejskim radnicima.
Tačerka je stekla malo prijatelja u umetničkom svetu u Velikoj Britaniji pre svega zbog drastičnog smanjenja državnog novca za umetnost. Ipak, kako primećuju pojedini analitičari, time je primorala ustanove kulture, posebno muzejsku zajednicu, da se suoči sa izazovima tržišta i dobrim delom uspe u stvaranju sopstvenih prihoda za opstanak.
Među malobrojnim obožavaocima koje je Margaret Tačer uspela da stekne u umetničkoj zajednici su konceptualisti Gilbert i Džordž (Gilbert and George), pristalice konzervativaca, koji su izjavili “Telegrafu” da su je “mnogo poštovali”.
“Uradila je mnogo za umetnost. Socijalizam je želeo da svi budu jednaki. Mi želimo da budemo drugačiji”, naveo je čuveni umetnički par.
Tačerku nije simpatisala ni britanska akademska zajednica, a Oksford univerzitet čak se svojevremeno usprotivio da joj se dodeli počasna titula.
Margaret Tačer verovala je da javne ustanove treba da ponude vrednost za novac i budu odgovorne, ali i krojači sopstvene sudbine.
Tačerki se indirektno pripisuju zasluge za reformu britanskih nacionalnih muzeja koja je pomogla da danas postanu fleksibilnija i kreativnija mesta kulture nego što su bili nekada. Njena reforma javnih troškova primorala je muzeje da vode računa o sopstvenim finansijskim pitanjima, prikupljaju novac od privatnog sektora i pokreću izdavačku delatnost ili prodaju suvenira.
Bivša vlada Tonija Blera potom je insistirala da muzeji dosegnu i one delove stanovništva o kojima su mogli samo da sanjaju da će jednoga dana kročiti na izložbe. Ta kombinacija, koju su posebno uspeli da primene vešti direktori kao što su Nikolas Serota (Nicholas Serota) iz Tejt muzeja ili Nil Makgregor (Neil MacGregor) iz Britanskog muzeja, kao i donatori poput Džejkoba Rotšilda (Jacob Rothschild), doprinela je da britanski muzeji budu među najuticajnijima u svetu.
Mnogi muzeji predstavljali su proteklih godina radove umetnika inspirisanih Tačerkom, među kojima je i dobitnik Tarner nagrade Grejson Peri (Grayson Perry) koji je 2012. osmislio vazu sa likom bivše premijerke - keramički rad “Votting Patterns” o britanskoj politici.
Među radovima inspirisanim Tačerkom je i “Taking Stock” (1983-84) Hansa Hakea (Haacke), prikazan nedavno u njujorškom Metropoliten muzeju, kao i sumorni portret Entonija Rejnoldsa (Anthony Reynolds) “8. april 2002”, predstavljen 2005. na Friz sajmu umetnosti.
Satirični britanski TV šou “Spitting Image” sa Margaret Tačer u obliku lutke, bio je izložen u Muzeju Londona 2006. godine. Poznati su i radovi “Levica je nova desnica” Boba i Roberte Smit, “Tačer” Šona Lendersa (Sean Landers), te portret “Megi” Markusa Harvija (Marcus Harvey), napravljen od 15.000 gipsanih pločica najrazličitijih motiva - od seksualnih igračaka, preko povrća, do maski sa likom Tonija Blera.
Tačerka je bila posebno omražena među muzičarima, a među onima koje je inspirisala na ljutite pesme su i Elvis Kostelo (Tramp the Dirt Down, 1989), Morisi (Margaret on the Guillotine, 1988), Pink Flojd (The Fletcher Memorial Home, 1983)...
Morisi je zbog pesme “Margaret on the Guillotine” sa debi solo albuma “Viva Hate” bio podvrgnut čak i zvaničnoj istrazi britanske policije.
Početak vladavine Tačerke (1979-1900) poklopio se sa nastankom pank pokreta čiji su je akteri oštro napadali i na političkom i na ličnom nivou. Bendovi su pevali o najrazličitijim problemima, od nezaposlenosti do Foklandskog rata.
Među pesmama posvećenim Tačerki su ska klasik “Stand Down Margaret” (The English Beat, 1980), “Maggie's Farm” (The Blues Band, 1980), prerada istoimene pesme Boba Dilana, “Ghost Town” (The Specials, 1981), “Another Hero” (Poison Girls, 1981), “Ding Dong! The Witch Is Dead” (Klaus Nomi, 1982), “Kick Out The Tories” (Newtown Neurotics, 1982), “Thatcher's Fortress” (The Varukers, 1984), “Maggie Maggie Maggie (Out Out Out)” (The Larks, 1985), “How Does It Feel?” (Crass, 1986), “Guess Who's Running the Show” (Thatcher on Acid, 1987), “Margaret's Injection” (Kitchens of Distinction, 1989), “Black Boys on Mopeds” (Sinead O'Connor, 1990), “Maggie's Last Party” (VIM, 1991), “Thatcherites” (Billy Bragg, 1996), “The Day that Thatcher Dies” (Hefner, 2000), “Thatcher Fucked the Kids” (Frank Turner, 2006), “The Day that Margaret Thatcher Dies” (Pete Wylie, 2011)…
Povodom smrti Margater Tačer, pojedine zvezde odale su joj počast, uključujući američku glumicu Meril Strip (Meryl Streep) koja je dobila Oskara za naslovnu ulogu u filmu “Čelična ledi”.
(SEEcult.org)
