Natan Mudri u JDP-u
Predstava “Natan Mudri” Gotholda Efraima Lesinga, politička drama iz druge polovine 18. veka koja je i dalje aktuelna zbog preispitivanja tema identiteta, trpeljivosti, tolerancije i mogućnosti zajedničkog života, premijerno će biti izvedena 9. marta na Sceni Studio Jugoslovenskog dramskog pozorišta, u režiji Jovane Tomić, koja debituje u JDP-u.
Nemački dramski pisac Lesing (1729-1781), filozof, polemičar i kritičar, u komadu “Natan Mudri” iz 1779. godine, čija je radnja smeštena u Jerusalim za vreme Krstaških ratova, iz različitih uglova tretira versku netrpeljivost, migracije, ratove… Iako danas pitanje identiteta ne određuje samo pripadnost određenoj religiji, Lesingova drama i dalje je aktuelna i često izvođena širom Evrope.
Prema rečima rediteljke, tom delu ju je privukla i poetičnost jezika, sočni likovi i humor, jer je njeno lično osećanje današnjice blisko apsurdu. Radikalnom adaptacijom didaktika u Lesingovom tekstu je potisnuta zarad otvaranja pitanja šta danas znači epitet mudri i šta se dogodi kada nas ostale odrednice našeg identiteta – društvene uloge, političke pozicije, religija ili porodica – iznevere, ili kada mi izneverimo njih, navela je Jovana Tomić, koja je predstavila novi komad 8. marta na konferenciji za novinare s dramaturgom Dimitrijem Kokanovim i glumcima na čelu sa Bojanom Dimitrijevićem.
Dimitrijević je, na molbu da pojasni identitet Natana Mudrog, odgovorio da se njegov lik i sam to pita.
U predstavi, osim Dimitrijevića, igraju i Srđan Timarov, Dubravka Kovjanić, Milica Gojković, Miodrag Dragičević i Joakim Tasić, a svi su istakli odličnu saradnju.
U timu predstave su i scenografkinja Jasmina Holbus, kostimografkinja Selena Orb, te Miša Cvijović koji potpisuje muziku i Maja Kalafatić, koja je osmislila koreografiju. Za scenski govor zadužena je Ljiljana Mrkić Popović.
Lesing je, inače, bio slobodumni čovek, čije su delo i delovanje postali izazov za mislioce i stvaraoce, kako njegovog, tako i budućih vremena. Bio je predstavnik doba prosvećenosti, svedok rađanja građanske klase u nemačkim zemljama i predvodnik njihove kulture.
Nakon kneževske škole, koju je pohađao u Majsenu, gde je stekao klasično obrazovanje, poznavanje grčke i rimske književnosti, studirao je u Lajpcigu, gde se upoznao s glumicom Karolinom Nojber. Njena trupa izvela je njegov prvi komad, a potom i njegove prevode francuskih komada.
Lesing je živeo skromno, ali je uspevao da se izdržava pisanjem. Smatra se prvim piscem u modernoj istoriji Nemačke koji nije imao sigurno uhlebljenje kod nekog mecene, niti redovna primanja. To je i razlog što su njegove drame okrenute ka srednjoj klasi.
Lesingove glavne drame su “Mis Sara Sampson” (1755), “Mina fon Barnhelm ili Vojnikova sreća” (1767) i “Emilija Galoti” (1772). “Natan Mudri” je njegov poslednji komad, a u JDP-u se igra u prevodu Aleksandre Bajazetov.
Lesingov doprinos ogleda se i u estetičkim teorijskim delima koja se danas ubrajaju u klasična dela istorije umetnosti: Laokoon, o granicama između slikarstva i poezije (1766) i teatrologije – Hamburška dramaturgija (1769).
Rediteljka Jovana Tomić završila je osnovne diplomske i master studije na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, u klasi profesorke Alise Stojanović. Režirala je predstave “Gospodin Biderman i piromani” i “Urnebesna tama” (Atelјe 212), “Kabare Nušić” (Pozorište “Zoran Radmilović”, Zaječar), “Lolita” (Madlenianum), “Bosonogi u parku” i “Lisistrata” (Narodno pozorište Subotica), “If twice rotates the weather vane / Waiting for future” (Paolo Grasi), “Izlaženje” (Teatarmaher), “Svaki put kao da je prvi” (Kruševačko pozorište).
Prva repriza predstave "Natan Mudri" je 14. marta.
*Foto: Nenad Petrović
(SEEcult.org)
