Narodno pozorište u Beogradu dobilo muzej

Narodno pozorište u Beogradu dobilo je 22. novembra svoj muzej, a među eksponatima je i dokument iz 1929. godine kojim je odobreno realizovanje sada već više od jednog veka stare ideje Branislava Nušića o otvaranju pozorišnog muzeja.

Narodno pozorište u Beogradu dobilo je 22. novembra svoj muzej, a među eksponatima je i dokument iz 1929. godine kojim je odobreno realizovanje sada već više od jednog veka stare ideje Branislava Nušića o otvaranju pozorišnog muzeja.

Prva stalna postavka Muzeja Narodnog pozorišta, otvorena uoči svečane akademije povodom 142 godine tog teatra, daje istorijski pregled razvoja pozorišne umetnosti u toj nacionalnoj instituciji, a osmislila ju je Zorica Janković. Olga Mrđenović priredila je tematsku izložbu savremene kostimografije i scenografije.

Među eksponatima na stalnoj postavci, zahvaljujući Arhivu Jugoslavije, posetioci od 22. do 29. novembra mogu da vide Odluku Upravnog odbora Narodnog pozorišta iz juna 1929. godine da se realizuje ideja iz 1901. za otvaranje Muzeja Narodnog pozorišta. Takođe, izložena je i diploma slavnog komediografa Branislava Nušića.

Muzej je u rekonstruisanom prostoru nekadašnjeg restorana “Boemi” u suterenu Narodnog pozorišta svečano otvorila slavna glumica Mira Stupica, nakon obraćanja upravnika Narodnog pozorišta Božidara Đurovića i ministra kulture Srbije Nebojše Bradića koji je rekao da “otrgnuti od zaborava pozorišni čin liči pomalo na Sizifov posao” i istakao da je otvaranje pozorišnog muzeja plemeniti napor da se taj zaborav odloži.

“Tradicija, civilizacijski talog, umetnički zanati i duh Narodnog pozorišta biće ovde pohranjeni i pružiće šansu prisećanju i učenju”, rekao je Bradić, dodajući da otvaranje Muzeja predstavlja i poziv svima koji čuvaju kulturno pozorišno nasleđe da ga ustupe i omoguće svima da ga vide, dožive i prenose budućim generacijama.

Upravnik Narodnog pozorišta, ističući i podršku Ministarstva kulture ostvarenju ideje koja potiče još od Nušića i početka 20. veka, rekao je da će Narodno pozorište biti otvoreno za sve institucije koje su na bilo koji način vezane za njega, te da će prikupljati, sistematizovati i ponuditi javnosti na uvid fragmente rasute istorije.

Prema rečima Đurovića, cilj je ostaviti budućim pokolenjima svedočanstvo o vremenu, na osnovu kojeg će sami moći da valorizuju dostignuća nacionalnog teatra.

“Burna istorija ovog prostora na kojem je naš teatar opstao, zaustavljan u razvoju zbog ratova, rušenja, paljevina i besparice, nije imala milosti prema dokumentovanoj istoriji, baš kao ni naš poslovični nemar i osobina da vrednosne kriterijume kroz istoriju prilagođavamo društvenim okolnostima i time dovodimo u pitanje sve, pa i očigledan kvalitet”, rekao je Đurović.

Ideja o otvaranju Muzeja Narodnog pozorišta obnovljena je u martu ove godine, a adaptacija 370 kvadratnih metara prostora, prema projektu koji je besplatno uradio arhitekta Milan Pališaški, obavljena je za nepunih mesec dana.

Muzej je u septembru dobio prve poklone - rođaka Dare i Raše Plaovića, Slobodanka Pribaković, i suprug Nevenke Urbanove, Dimitrije Marić, poklonili su deo zaostavštine tih velikih dramskih umetnika.

Slobodanka Pribaković je, trajno i bez naknade, ustupila deo ličnih stvari Plaovića, među kojima su tabakera, stoni i džepni upaljač, kolajna Kolarčevog univerziteta, kolajna Srpskog Narodnog pozorišta, novčanik, ognjilo, uložak za čišćenje lule, čaša za vino i naočare. Takođe, među poklonima je i bista Hamleta, pet porodičnih fotografija, kucani tekst Stankovićeve “Koštane”, komad “Julije Cezar” za šaptače, scenario “Cara Davida” s fotografijom Raše Plaovića u naslovnoj ulozi, scenario “Julija Cezara” s primedbama, knjige “Avlija” i “Udžbenik glume” u Plaovićevom rukopisu, scenario “Hamleta”, udžbenik za učenike učiteljskih škola “Režija i gluma” i rukopis teksta govora koji je Plaović održao u Skadarliji povodom 50 godina svog umetničkog rada.

Suprug Nevenke Urbanove, Dimitrije Marić, poklonio je bronzanu bistu te dramske umetnice, koju je 1940. uradio akademski vajar Dušan Jovanović Đukin. Takođe, Narodno pozorište dobilo je i njen portret koji je naslikao Jovan Bijelić posle odigrane uloge Lole Montez 1937. godine.

Muzej je otvoren svakog dana, osim ponedeljka, od 11 do 23 sata, a do 1 decembra ulaz je besplatan.

Do 19 časova ulazi se iz Dositejeve ulice, uz ulaznicu Muzeja, a posle tog vremena - kroz foaje Velike scene, uz ulaznicu za predstavu na repertoaru.

Dan Narodnog pozorišta obeležen je i svečanom akademijom na Velikoj sceni, održanoj pod sloganom “Čuvajući istoriju stremimo budućnosti”, na kojoj su dodeljene godišnje nagrade, uključujući prestižno priznanje “Raša Plaović” za najbolje glumačko ostvarenje na beogradskim scenama u protekloj sezoni. Tu nagradu dobio je Boris Komnenić za ulogu Dezmonda Mortona u nedavno premijerno izvedenoj predstavi Narodnog pozorišta “Državni službenici” Ronalda Harvuda, u režiji Đurđe Tešić.

Upravnik Narodnog pozorišta prethodno je sumirao rezultate u protekloj godini, ističući i da je ta kuća sada bez dugova i sa “značajnim sopstvenim prihodima”, te da je počelo fazno renoviranje koje će trajati četiri godine, a neće uticati na produkciju.

Đurović je podsetio da su već sanirani krovni prozori na zgradi i urađena hidroizolacija krova, a do kraja godine bi trebalo da bude rešen problem klimatizacije, dok se u 2011. očekuje rekonstrukcija Scene “Raša Plaović”, uređenje toaleta za publiku, kao i drugi radovi.

Sredstva za te radove planirana su od Ministarstva kulture, sopstvenih prihoda i donacija.

Đurović je istakao i da se ulaganja u infrastrukturu, vraćanje dugova i ekonomska kriza, nisu odrazili na repertoar, broj novih predstava i gostovanja, uključujući i učešće u akciji Ministarstva kulture “Srbija u Srbiji”.

Đurović je izrazio uverenje i da će uUnapređenje rada Operskog studija, na čijem je čelu primadona Radmila Bakočević, odškrinuti vrata Evrope beogradskoj Operi, a otvaranje Baletskog studija, na čelu sa Žarkom Prebilom, opisao je kao još jedan korak u pravcu edukacije mladih i spremnih da odgovore na umetničke izazove novog vremena.

Đurović je za 2011. godinu najavio i novu sistematizaciju radnih mesta koja će biti usklađena sa Zakonom o kulturi, a cilj će biti, kako je rekao, maksimalno upošljavanje svih koji žele da rade i kojima je do Narodnog pozorišta stalo.

Protekla sezona, u kojoj je Narodno pozorište izvelo osam premijera i jednu premijernu obnovu, a privuklo gotovo 180.000 gledalaca, rezimirana je i uoči svečanog uručenja nagrada.

Nagrada za najbolju predstavu pripala je operi “Figarova ženidba” Volfganga Amadeusa Mocarta, u režiji Jagoša Markovića, dok je Komnenić, osim nagrade “Raša Plaović”, dobio i nagradu za najbolje individualno premijerno umetničko ostvarenje u okviru repertoara Narodnog pozorišta.

Isto priznanje dobili su i Nenad Stojmenović za ulogu Dionisa u Euripidovoj drami “Bahantkinje”, u režiji Stafana Valdemara Holma iz Stokholma, Sanja Kerkez za ulogu Lučije od Lamermura u istoimenoj predstavi Gaetana Donicetija, u režiji Džona Ramstera, Orkestar Narodnog pozorišta za izvođenje predstava “Lučija od Lamermura” i “Figarova ženidba”, te Bojana Žegarac za ulogu Odete/Odilije i Jovica Begojev za ulogu Princa Zigfrida u “Labudovom jezeru” Čajkovskog, u koreografiji Dimitrija Parlića.

Pečat Narodnog pozorišta, koji se dodeljuje za poseban doprinos životu i radu tog teatra, uručen je arhitektima Milanu Pališaškom i Slobodanu Drinjakoviću, a dodeljen je i prvakinji Opere Jadranki Jovanović.

Nagradu Narodnog pozorišta dobili su dramaturg Željko Hubač, poslovni sekretar Uprave Borika Ivić, glavni garderober Jugoslav Purić, a Plaketa za značajne aktivnosti u radu Narodnog pozorišta uručena je Mladenu Jaguštu, Saobraćajnom institutu CIP i Skupštini opštine Stari Grad.

Dodeljene su i javne Pohvale za rezultate u radu od izuzetnog i posebnog značaja, kao i Zlatne značke zaposlenima koji su 20 godina u Narodnom pozorištu. Priznanja su dobili i novi penzioneri, među kojima su i solistkinje Baleta Vera Žunić i Tatjana Jeremić.

Sajt Narodnog pozorišta je www.narodnopozoriste.rs

(SEEcult.org)