Nagrade 66. Sajma knjiga u Beogradu
Najboljim izdavačem na 66. Međunarodnom beogradskom sajmu knjiga proglašen je Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, a nagrada za izdavački poduhvat dodeljena je knjizi “Predsednici Društva srpske slovesnosti, Srpskog učenog društva, Srpske kraljevske akademije, Srpske akademije nauka i Srpske akademije nauka i umernosti I-III”, u izdanju SANU.
U užem izboru za izdavača godine, uz Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, bili su i Pravoslavna reč (Novi Sad), Akademska knjiga (Novi Sad), SANU i Klio (Clio).
Žiri je odluku da najboljim izdavačem proglasi Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda obrazložio da ta ustanova stručnim monografijama unapređuje znanje o nepokretnom kulturnom nasleđu, predstavljajući ga kao živo polje preplitanja uticaja i podsticaja kulturnih, društvenih i političkih procesa. Posebnost i vrednost knjiga koje je Zavod samostalno ili u saradnji sa naučnim institucijama objavio od prošlogodišnjeg Sajma knjiga, kako je istaknuto, leži u spoju iskustva terenskog rada i znanja konzervacije i restauracije sa svim zahtevima naučnih izdanja. “Tematski usmerena, metodološki stroga i grafički umešno oblikovana izdanja ispituju upliv graditeljskih ideja srednje Evrope na teoriju i praksu arhitektonskog i urbanističkog delovanja u Beogradu, oličen kroz opšte uticaje i posebne poglede istaknutih arhitekata i univerzitetskih profesora. Objavljene kapitalne monografije doprinose dubljem razumevanju problematike oblikovanja identiteta u okviru šireg društvenog, kulturnog i privatnog okruženja prestonice koja je aktuelnija nego ikad”, navedeno je u obrazloženju.
Nagrada za izdavački poduhvat dodeljena je trotomnoj ediciji posvećenoj predsednicima SANU koja, kako je navedeno u obrazloženju, ostvaruje zamisao da se na originalan način preko biobibliografija svih predsednika u proteklih oko 180 godina pokaže doprinos svake od tih ličnosti u razvoju Akademije, njenim uspesima i dometima na polju nauke, umetnosti i kulture u celosti.
Publikacija o predsednicima SANU i društvima koja su joj prethodila (Društva srpske slovesnosti i Srpskog učenog društva) sadrži 42 biografije, čiji su autori, njih trideset dvoje, akademici, profesori univerziteta i naučni saradnici. Redosled biografija je hronološki, prema prvom mandatu, a obuhvaćen je istorijski period od 1841. do izbora 2023. Celokupan tekst, na više od 1.200 strana, raspoređen je u tri celine: prvi tom – predsednici Društva srpske slovesnosti i Srpskog učenog društva; drugi tom – predsednici Srpske kraljevske akademije; treći tom – predsednici Srpske akademije nauka i Srpske akademije nauka i umetnosti. Ta edicija, kako je istakao žiri, bogatstvom svoga sadržaja ne predstavlja samo život i rad najznačajnije institucije u Srbiji već i sveukupan život sveukupne srpske nauke i kulture tokom proteklih 180 godina. Publikacija je bogato opremljena izvornim i drugih materijalom.
Nagradu za najboljeg izdavača iz dijaspore dobio je Andrićev institut iz Andrićgrada - Višegrada za edicije Znamen srbistike, Naučne monografije, Filozofija i književnost, O srpskim klasicima…
U užem izboru bilo je i izdanje “Ekslibrisi Milenka D. Đurića” Dušana Salatića i Olgice Stefanović, u izdanju Srpskog kulturnog društva Prosvjeta u Zagrebu.
Posebno priznanje za doprinos u oblasti nauke dodeljeno je za knjigu Danka Leovca “Knez Mihailo Obrenović (1823-1868)”, u izdanju kuće Huk izdavaštvo iz Beograda. Reč je o iscrpnoj i celovitoj studiji koja na akademski uzoran način osvetljava život i delo Mihaila Obrenovića. Na temelju sveobuhvatnog istraživanja istorijskih izvora i sekundarne literature o Knezu Mihailu, autor je sačinio kapitalno delo koje po svim odlikama spada u vrhunska ostvarenja savremene istoriografije, te značajno doprinosi sagledavanju mesta i uloge Mihaila Obrenovića u istoriji Srbije, istakao je u obrazloženju žiri, koji je u uži izbor uvrstio i dela Miroslava Lazića i Božidara Vukovića “između istorije i imaginacije”, u izdanju Narodne biblioteke Srbije, zatim Saše Mihailova “Arhitektonsko stvaralaštvo Josifa Naimana”, u izdanju Zavoda za zaštitu spomenika kulture Beograda, Evel Gasparini “Slovenski matrijarhat, kulturna antropologija praslovena”, u izdanju Prometeja, te Branka Tošovića “Andrićeva kriopoetika”, u izdanju Čigoje.
Nagrada za dečju knjigu godine dodeljena je ediciji “Knjige sa kojima se raste” dr Dragane Malešević, u izdanju Udruženja za razvoj profesionanih veština Provens u Novom Sadu.
Prema navodima žrija, u velikom broju izuzetnih knjiga za decu objavljenih između dva sajma, novinom i tehnološkim prodorom izdvojilo se šest naslova u ediciji “Knjige sa kojima se raste”, opremljene QR kodovima i matricama, knjige posvećene životinjama i biljkama, oblicima i brojevima, telu i svetu oko nas, podstiču aktivno učešće deteta kroz medije teksta, ilustracije, zvučnih zapisa, video zapisa i matrice za proveru stečenih znanja, podstičući ga da samostalno istražuje i otkriva nove sadržaje i iskazuje svoja zapažanja i razmišljanja. Klasični oblik sadržaja namenjenih deci, štampana odnosno ilustrovana knjiga, ovde koristi neodoljivu privlačnost novih sredstava i načina komunikacije – mobilnih telefona, tableta i interneta, stavljajući ih u funkciju učenja i razvoja deteta. Prednost takvog pristupa ogleda se u činjenici da se knjige mogu koristiti i bez digitalnih pomagala, kao slikovnice, za učenje čitanja, i multimedijalno upoznavanje sa stvarnošću, istakao je žiri.
U užem izboru bile su i knjige “Šta nam govori nebo, tačka, priče o nauci” Gertrude Kjel, u izdanju Odiseje, “Moja Srbija” Simeona Marinkovića, u izdanju Kreativnog centra, “Abrakadabra, abrak za dabra! Mladena Milosavljevića, u izdanju Bedem knjige i “Blago nama sa životinjama” Branka Stevanovića, u izdanju Lagune.
Članovi žirija su odlučili da specijalno priznanje za izdavača, knjigu ili strip dobiju Geopoetika – za 30 godina postojanja, Zavod za udžbenike u Beogradu za knjigu “Hirurgija aorte” Lazara B. Davidovića i saradnika, Srpska književna zadruga za ediciju “Srpska književnost za decu”, Banatski kulturni centar u Novom Miloševu i Kulturni centar “Miloš Crnjanski” u Novom Sadu za Izabrana zenitistička dela, kolo 1.
Žiri je radio u sastavu: Zlata Bojović (predsednica), Anđelka Cvijić, Bojan Jović, Zoran Paunović i Marko Krstić.
Nagrada “Bogdan Kršić” za najlepšu knjigu na 66. Sajmu knjiga dodeljena je knjizi “Kod kuće” grupe strip-autorki pod imenom Stripotetke, u izdanju “Besne kobile”. Ta zbirka, kako je istaknuto u obrazloženju, oslikava trenutak u kojem živimo. Jasnim i nenametljivim dizajnerskim stilom lišenim trenda i pompe, sa veoma preciznom porukom u korelaciji naslovne strane i poleđine knjige, to izdanje zavodljivo uvlači u svoj narativ i ne pušta od korice do korice.
Žiri je posebno istakao i dizajnerski kvalitet edicije Nor u izdanju Trećeg trga, kao i kapitalnu monografiju “Afrika” Rastka Petrovića, u izdanju Službenog glasnika.
Nagrada za najlepšu dečju knjigu dodeljena je knjizi “Tri, četiri, sad!” Dragane Mladenović, u izdanju Kreativnog centra, uz obrazloženje da obiluje veoma atraktivnim i likovno ujednačenim ilustracijama iskusnog velemajstora Borisa Kuzmanovića, te da će biti nezaobilazno štivo čitavih generacija koje odrastaju. “Kreativni centar po ko zna koji put demonstrira superiornost od ideje, preko izvedbe do same realizacije, tiho odgajajući u smeru kreativnosti naše nove i nove naraštaje”, istakao je žiri, koji su činili Slavimir Stojanović Futro (predsednik), Jovan Čekić i Jugoslav Vlahović.
Specijalno priznanje za mladog dizajnera dodeljeno je knjizi “Udovica i papagaj” Virdžinije Vulf, u izdanju Bulevar Books, uz obrazloženje da to izdanje ima svoj nepogrešiv identitet od korica do korica. “Izbor papira, poveza i minuciozan crtež, ostavljaju vanserijski, svetski utisak. Ilustrator i dizajner Marina Milanović vešto nas drži u svom vizuelnom svetu, specifičnim ilustratorskim stilom i nenametljivom tipografijom koja na taj način ostavlja prostor estetskoj naraciji jakog linijskog crteža i zagasite pastelne game”, istakao je žiri.
(SEEcult.org)
