Nagrada Fabijan Šovagović posthumno Zdenki Heršak
Nagrada “Fabijan Šovagović” Društva hrvatskih filmskih reditelja (DHFR) dodeljena je nedavno preminuloj dugogodišnjoj članici glumačkog ansambla Gavelle Zdenki Heršak, koja je za sobom ostavila, osim niza pozorišnih, i nekoliko desetina filmskih i televizijskih uloga.
Zdenka Heršak preminula je 3. jula u 92. godini, a nagrada “Fabijan Šovagović”, koja se već 20 godina dodeljuje glumcima za delo koje je ostavilo veliki trag u istoriji hrvatskog filma, trebalo je da joj bude uručena na predstojećem 14. Vukovar film festivalu.
Izražavajuću tugu zbog toga što joj nagrada nije uručena na vreme, DHFR podsetilo je da je Zdenka Heršak na pozorišnoj pozornici zaigrala još dalekih 1940-ih, a na filmu prvi put u čuvenoj i decenijama anatemiziranoj satiri Ciguli Miguli Branka Marjanovića (1952). Već u drugom igranom filmu ‒ komediji “Drug predsednik centarfor” (1960) ‒ doslovce se bacila na film celim telom, kako je navela filmska kritičarka Diana Nenadić.
Posle tih prvih nastupa, paralelno igrajući klasični i savremeni repertoar u pozorištu (najviše u matičnom Gavelli) i okružena danas čuvenim “pitomcima” iz Gavelline klase, Zdenka Heršak se u retkim razmacima pojavljivala i na velikim i malim ekranima sve do poznog životnog doba, pa je iza te rođene Zagrepčanke i apartne domaće glumačke dive, rođene daleke 1928. godina, osim niza zapamćenih pozorišnih predstava, ostalo “i danas nekoliko desetina jednako svežih filmskih i televizijskih uloga”.
“Bile one ‘velike’ ili (sasvim) ‘male’, glavne ili sporedne, posvećivala im se celim telom i duhom, najčešće temperamentno ‘braneći’ svoj zagrepčanski identitet i mentalitet, usput i kajkavski dijalekt. Takvom ‒ sraslom sa urbanim ambijentom iz kojeg potiče, bio on donjogradski ili prigradski, najčešće su je prepoznavali domaći filmaši i televizijski reditelji, od Mimice, Vrdoljaka, Golika, Ivande, Kljakovića, D. i J. Marušića, Galića, Babića, Tadeja, Žižića, preko Grlića, Puhovskog, Puhlovskog i posebno joj privrženog Tadića, do reditelja srednje i mlađe generacije, poput S. Tribuson, Ogreste, Kulenovića, F. Šovagovića...”, navela je Diana Nenadić.
Repertoar Zdenke Heršak, kao i svake druge glumice koja voli umetničke izazove, nije bio povezan samo sa (savremenim) zagrebačkim ambijentom.
Uloge Kate Palondre u “Seljačkoj buni 1573” Vatroslava Mimice (1975) ili dinaroidne Gertrude/Mare u Papićevoj “Predstavi Hamleta u selu Mrduša Donja” (1974), kao i one fatalnih žena/zavodnica u Žižićevim proto-nadrealističkim kratkim filmovima “bez reči” (Moji dragi susjedi, Putovanje i Madelaine, mon amour, 1972), primeri su otklona od tih tipičnijih dramskih uloga koje su joj, između ostalog, donele i naslov “glumice nasmešene tuge”, navela je Diana Nenadić.
*Foto: Cropix
(SEEcult.org)
