Nadežda i slikarstvo 20. veka

Izložba “Nadežda i slikarstvo 20. veka” sa više od 50 radova iz zbirki Umetničke galerije “Nadežda Petrović” u Čačku biće otvorena 19. avgusta u Galeriji “Srbija” u Nišu, kao jedan od mogućih pogleda na srpsko i manjim delom na jugoslovensko slikarstvo proteklog veka.

Izložba obuhvata reprezentativne primere dela iz umetničkog fonda galerije koja nosi ime Nadežde Petrović, jedne od najmarkatnijih ličnosti srpske umetnosti i kulture sa početka 20. veka.

Izložba je deo šireg programa obeležavanja stogodišnjice smrti Nadežde Petrović (1873-1915), koji čačanska galerija priređuje u 2015. godini u više gradova u Srbiji.

Konkretan povod održavanja izložbe u Galeriji savremene umetnosti u Nišu je obeležavanje 110 godina od Prve jugoslovenske umetničke kolonije u Sićevu, čiji je spiritus movens i učesnik bila upravo Nadežda Petrović.

      Nadežda Petrović, Gračanica

Želјa dve galerije, kao organizatora, je da se kroz formu izložbe i predavanja u okviru stručnih vođenja za publiku - kao načinu negovanja sećanja na Nadeždu Petrović, ukaže na značaj njene pojave pre svega u slikarstvu tog vremena i njegov dalјi razvoj kroz 20. vek. Izložbom se ukazuje i na značaj institucionalnog očuvanja nacionalnog kulturnog nasleđa i aktivnostima na njegovoj dostupnosti i vidlјivosti, saopštila je niška Galerija savremene umetnosti.

     Petar Lubarda

Izložbu čini izbor od 55 slika i crteža, počev od slika Nadežde Petrović i crteža slovenačkih slikara (F. Vesel, H. Smrekar) sa kojima je pokrenula Koloniju davne 1905. godine.

Tu su i slike njenih savremenika koji su obeležili srpsko slikarstvo prve polovine 20. veka (B. Vukanović, D. Glišić, A. Marinković, V. Kovačević, Ž. Nastasijević, B. Stevanović, I. Radović, S. Šumanović); slika protagonista klјučnih promena u slikarstvu 50-ih i 60-ih, (P. Lubarda, I. Tabaković, M. Konjović, M. Popović, V. Božičković, S. Ćelić, A. Jemec, P. Milosavlјević i dr); predstavnika osnovnih tokova i značajnih pojava u umetnosti jugoslovenskog kulturnog prostora 70-ih i 80-ih (E. Murtić, Z. Prica, R. Damlјanović, P. Nešković, V. Veličković, O. Ivanjicki, M. Vidak, V. Stanić, K. Bokšan, V. Krstić, M. Dragojlović, M. Prodanović i dr) do perioda kriznih 90-ih i raspada jugoslovenskog prostora kao celine (M. Blanuša, M. Đorđević, V. Dunjić, U. Đurić, Z. Todović i dr).

      Hinko Smrekar

Nadežda Petrović, rođena u Čačku 1873. godine, preselila se 1884. s porodicom u Beograd, gde je 1891. završila Višu žensku školu. Sledeće godine položila je ispit za nastavnicu crtanja u srednjim školama i postala učenica u ateljeu Đorđa Krstića. Tokom 1896/97. godine pohađala je školu kod Kirila Kutlika, a 1898. započela školovanje u Minhenu u ateljeu Slovenca Antona Ažbea.

Već 1900. imala je prvu samostalnu izložbu u Beogradu.

Potom je 1901. započela rad u ateljeu Julijusa Ekstera u Minhenu, a od 1904. angažovala se ponovo u domovini oko Prve jugoslovenske umetničke izložbe, osnivanja Lade i Prve jugoslovenske umetničke kolonije (Sićevo, Pirot, 1905).

Do 1912. godine izlagala je na mnogobrojnim izložbama (Izložba Lade; Izložba jugoslovenske kolonije 1907; Izložba srpskog umetničkog udruženja 1908; druga samostalna izložba u Ljubljani 1910; iste godine u Parizu na Jesenjem salonu i u Zagrebu u okviru grupe Medulić; naredne 1911. u srpskom paviljonu na Međunarodnoj izložbi u Rimu, na Salonu internacionalne unije i na Jesenjem salonu u Parizu).

U Beogradu je 1912. otvorila slikarsku školu i učestvovala na četvrtoj Jugoslovenskoj izložbi.

Razvijajući se kao slikarka, prikazala je svoje vreme i njegove likovne tokove kroz jedinstven doživljaj prirode ugrađen u neprekinut razvojni tok, u četiri razdoblja: minhensko (1898-1903), oličeno građenjem ličnog stila; srbijansko (1903-1910), gde pejzaž i čovek ostaju prevashodna tema, a koloristički ekspresionizam dobija prevagu; parisko (1910-1912), u kojem ostvaruje sintezu ekspresionističko-fovističke poetike. U ratnom razdoblju (1912-1915), slikana vizija oličena je u svedenosti i izrazitom intenzitetu palete.

Nadežda Petrović preminula je 1915. godine u Valjevu za vreme Prvog svetskog rata, kada je obolela od tifusa dok je negovala ranjenike u vojnoj bolnici kao dobrovoljna bolničarka.

Izložba “Nadežda i slikarstvo 20. veka” u Nišu, čija je kustoskinja Julka Marinković, biće otvorena do 13. septembra.

(SEEcult.org)