Mural 20. oktobar
Beograd dobija novi mural “20. oktobar” na uglu Palmotićeve ulice i Bulevara despota Stefana, zahvaljujući Udruženju Kurs, koje tim radom obeležava 70-godišnjicu oslobođenja od fašizma u Drugom svetskom ratu.
Mural na zgradi Instituta za mentalno zdravlje biće svečano predstavljen 20. oktobra u 15.30 sati, uz učešće hora UHO (ujedinjeni horovi) - antifašističkog ogranka alternativnih horova, koji su inicirali hor Proba i grupa Škart. UHO u svoje nestalno članstvo uključuje i druge, vanhorske pojedince i grupe, bez obzira na talenat i sluh, a obnavljajući antifašistički repertoar, pravi i nove aktivističke pesme i razvija forme javne probe kroz uključenje svih prisutnih u izvođenje programa.
Nakon murala “Borba, znanje, jednakost”, kojim je Udruženje Kurs obeležilo Dan studenata, 4. april, oslikavanjem murala “20. oktobar” obeležava se još jedan značajan datum u antifašističkoj borbi za oslobođenje Beograda.
Oslobođenjem Beograda 20. oktobra 1944. godine, okončana je 1.287 dana duga nemačka okupacija glavnog grada tadašnje Jugoslavije. U borbama za oslobođenje Beograda poginulo je 2.953 pripadnika Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije (NOVJ) i 976 pripadnika Crvene armije.
Osim što beleži značajan datum u istoriji Beograda, mural “20. oktobar” podseća na dugotrajnu borbu koju su progresivne društvene snage vodile za ostvarivanje sloboda i egalitarnijeg društva. Danas, učinci te borbe polako nestaju iz vidnog polja, ali na njih vredi uvek podsećati ukoliko želimo da stvorimo društvo po meri običnog čoveka, saopštilo je Udruženje Kurs.
U izradi skice novog murala, Kurs je, kao i u prethodnim radovima, koristio arhivski materijal, ovog puta povezan sa “Beogradskom operacijom”.
U gornjem delu skice nalazi se ilustracija nastala na osnovu mape Beogradske operacije (Geografski institut JNA - Istorijski atlas Oslobodilačkog rata naroda Jugoslavije, izdanje Vojnoistorijskog instituta JNA. Beograd, 1952).
Centralnu poziciju zauzima ilustracija izrađena na osnovu fotografije na kojoj Beograđani proslavljaju oslobođenje (Omladinski pokret 1919-1969, str. 246-247. Mladost. Beograd, 1969.)
U dnu kompozicije je citat “Zauzimali smo ulaz po ulaz, zgradu po zgradu. U tome su nam pomagali hrabri stanovnici ulice, koji su sprovodili borce kroz dvorišta i podrume zgrada” (Jovo Kasalica, “Najmanja neopreznost donosila je žrtve”, Osma crnogorska NOU brigada. Zbornik sjećanja, Beograd, 1978, str. 251-252.)
Autori murala su članovi Udruženja Kurs: Miloš Miletić i Mirjana Radovanović, a kao asistent na oslikavanju učestvovala je studentkinja Fakulteta likovnih umetnosti Martina Petrović.
Mural je finansiran sredstvima Ministarstva kulture i informisanja Srbije, u okviru konkursa za otkup umetničkih dela, a administrativnu podršku pružila je opština Stari grad.
(SEEcult.org)
