Milica Tomić i XY Ungelost
Ciklus razgovora sa umetnicima u okviru projekta “Medijska arheologija u vizuelnim umetnostima 90-ih” biće nastavljen 16. oktobra u CZKD-u gostovanjem Milice Tomić i projekcijom njene dvokanalne DVD instalacije “XY Ungelost - rekonstrukcija zločina” iz 1997. godine, koja je svojevremeno izazvala burne reakcije u javnosti, a govori o demonstracijama krajem 80-ih na Kosovu, povodom promene Ustava iz 1974. godine.
Ciklus razgovora sa umetnicima u okviru projekta “Medijska arheologija u vizuelnim umetnostima 90-ih” biće nastavljen 16. oktobra u CZKD-u gostovanjem Milice Tomić i projekcijom njene dvokanalne DVD instalacije “XY Ungelost - rekonstrukcija zločina” iz 1997. godine, koja je svojevremeno izazvala burne reakcije u javnosti, a govori o demonstracijama krajem 80-ih na Kosovu, povodom promene Ustava iz 1974. godine.
Taj rad Milice Tomić predstavljen je i prošle godine na 49. Oktobarskom salonu, a prvi put je prikazan 1997. godine, u okviru izložbe "Ubistvo" Centra za savremenu umetnost Beograd.
Nakon te izložbe, prema navodima umetnice u katalogu 49. Oktobarskog salona, stvorena je napetost dvostrukog anuliranja politike tog rada: lokalnog prećutkivanja njegovog postojanja i optužbi da je eksponent ideologije ljudskih prava, najbolji primer novoskovane sintagme Soroš - realizma, najniži oblik umetničkog žanra - političke umetnosti… S druge strane, prikazivanje tog rada u internacionalnom okviru brisalo je lokalni politički kontekst u kojem je nastao, postajući deo širih narativa (antropofagija, zone uznemirenja, holokaust, post-socijalistička društva, balkanski konflikti...).
Rad "XY Ungelost" govori o demonstracijama na Kosovu povodom promene Ustava iz 1974. godine, "na dan 28. 03. 1989. godine, kada je počinjen masakr, ubistvo 33 građana albanske nacionalnosti, tada građana SFRJ".
Ideja o tom radu nastala je u vreme tromesečnih građanskih demonstracija 1996/97. godine u Srbiji, kada je umetnicu, na jednoj od protestnih šetnji, zaustavio policijski kordon, a grupa demonstranata počela da uzvikuje policajcima: "Šta radite ovde?" i da skandira: "Idite na Kosovo! Idite na Kosovo! Idite na Kosovo!" Za nju je taj događaj, kako je navela, bilo važno i zapravo prvo političko iskustvo.
Prema rečima urednika ciklusa “Medijske arheologije u vizuelnim umetnostima 90-ih” Stevana Vukovića, serija razgovora sa vizuelnim umetnicima koji su 90-ih realizovali neke od paradigmatskih radova koji se bave televizijskim medijem ima za cilj da prikaže strategije suocavanja sa očiglednim paradoksom društvene uloge televizije.
Iako je televizija medij sa značajnim demokratskim potencijalom, njena realna uloga uglavnom je pasivizirajuća, a deluje u dometu koji “pokriva celu kulturnu produkciju, uključujući i umetničku i naučnu”, naveo je Vuković. “Ako su ti umetnici uspeli da kontrolišu medij televizije i izvrše subverziju televizijske slike, to može biti veoma bitan korak ka povraćaju društvenog sećanja iz domena medijske manipulacije”, dodao je Vuković.
“Medijska arheologija: Devedesete” je projekat koji ispituje linije kontinuiteta i diskontinuiteta u razvoju medijskih formi, kao i način na koji su se mediji odnosili prema stanju u društvu i razornoj krizi 1990-ih i u tom procesu učestvovali. Grupišući medijske fragmente u tematske selekcije, uočavaju se toposi specifični za ovu deceniju (TV Monolog, TV Metafizika, Pornotopija...).
Projekat se realizuje u saradnji sa Arhivom alternativnog filma i videa Doma kulture “Studentski grad”, u saradnji sa Arhivom RTS-a, kao i sa brojnim umetnicima i kulturnim radnicima i njiihovim arhivima. Svi zainteresovani imaju mogućnost da se uključe i doprinesu istraživanju i sakupljanju materijala, kao i samim programima.
Tim projekta čine, osim Vukovića, i Boško Prostran, Jovan Bačkulja, Aleksandra Sekulić, Nebojša Petrović i Ivica Đorđević, a podržan je od Ministarstva kulture Srbije.
Sajt projekta “Medijska arheologija” je www.medarh.org
(SEEcult.org)
