Metro Gaza otvara 64. MESS
Palestinska predstava “Metro Gaza” otvoriće 4. oktobra 64. Internacionalni teatarski festival MESS u Sarajevu, koji time, nakon prošlogodišnje podrške Ukrajini, potvrđuje da ostaje dosledan u borbi za slobodu i ljudsko dostojanstvo, smatrajući i na osnovu sopstvenog iskustva da je u vremenu ratnih užasa važno čuti glas umetnosti.
Izborom palestinsko-švajcarske koprodukcije “Metro Gaza” za otvaranje, MESS poručuje palestinskim umetnicima da ih vidi, čuje i da podržava njihovu borbu, izjavio je direktor tog festivala Nihad Kreševljaković na prezentaciji programa 64. MESS-a u Pozorištu mladih, gde je premijerno prikazan i dokumentarni film “60 godina MESS-a”. autorke Hane Bajrović-Čardaković, koja je podsetila da su upravo u godini kada je trebalo da MESS svečano obeleži značajan jubilej, teatarske scene utihnule a publika je ostala u svojim domovima zbog pandemije.
“I tada smo ponovo, nakon iskustva opsade, osvestili koliko nam je važna umetnost, teatar i u konačnici – MESS. Zbog toga je ovaj film priča o ideji koja više od šest decenija odoleva svim mogućim društveno-političkim promenama i opstaje upravo zato jer je nastao na univerzalnim ljudskim vrednostima slobode, antifašizma i borbe protiv svih društvenih anomalija. Ta priča je važna i za generacije koje dolaze”, istakla je ona.
MESS će do 13. oktobra ponuditi 19 predstava iz 16 zemalja, a prema navodima organizatora, rek je o delima velikih rediteljskih imena i bogate teatarske estetike, od kojih je 11 u takmičarskoj selekciji.
“Svet kakav smo poznavali nestaje pred našim očima. Unutar postojećih granica nastaju nove… Na vizualu MESS-a 2024 naziremo siluetu Palestine… Plakat posvećen tragediji u Gazi, gde se rađa novi pupoljak. Izdanak koji se budi, uprkos uništenju, daje nadu za budućnost, i novi život. To je bila inspiracija za ovogodišnji vizuelni identitet Festivala MESS”, objasnio je kreativni direktor agencije Fabrika Bojan Hadžihalilović.
Predstava “Metro Gaza” zasnovana je na umetničkoj instalaciji Mohameda Abusala iz 2011. godine, koja prikazuje podzemnu mrežu koja povezuje različite delove Pojasa Gaze i Zapadne Obale. Francuski reditelj Hervé Loichemol odvodi to istraživanje jedne imaginarne teritorije jedan korak dalje, pozivajući Palestince da pišu priče – istinite ili izmišljene, koje se dešavaju na stanicama imaginarnog metroa. Ta svedočenja, priče, dijalozi, poeme i pesme bili su polazište i materijal za tu predstavu koja je izašla iz pera autorskog dvojca Khwale Ibraheem, mlade palestinske autorke i reditelja Hervéa Loichemola.
Predstava je premijerno izvedena 8. decembra 2022. godine u Freedom teatru u izbegličkom kampu Jenin.
Metro Gaza, foto ©: Gilles-Vuissoz
Iz Nemačke stiže “Nevidljiva igra” o nezakonitim vraćanjima migranata koja se dešavaju u pograničnim regijama Evrope, zasnovana na stvarnim i dokumentovanim, još neobjavljenim, ali i već objavljenim slučajevima, a rađena u saradnji sa istraživačkim novinarima prema ideji i konceptu Davida Stohra i Matije Vlatkovića, u režiji Stohra.
Teatar Migjeni iz Skadra i Sardegna Teatro izvešće “Posetu” Fabiana Pisana, u režiji Davidea Lodice, a najavljena je i italijanska koprodukcija Sardegna Teatra, Teatra Bellini Napoli, ERT Emilia Romagna Teatro Fondazione i Fondazione Teatro Due Parma “Ruševine” autora i reditelja Alessandra Serre, inspirisana delima Sofokla, Euripida, Aristofana, Seneke i drugim izvorima o mitu o Edipu.
Francuski Atelier 3+1 izvešće “Pun mesec” u režiji proslavljenog koreografa Jozefa Nađa iz Srbije koji istraživanju porekla muzike i njenog kontinuiteta dodaje još jednu komponentu, odnosno teritoriju koju želi istražiti, a to je svet crnačkog, američkog džeza od njegovih izvornih oblika – bluza i duhovne muzike – i njegovih mutacija, pa sve do danas, kada je postao muzički žanr koji su prisvojili belci, a čija je plesna komponenta gotovo u potpunosti iščezla.
Iz regiona je najavljena makedonsko-bugarska oprodukcija “Edvard II” NUCK teatra “Jordan H. K. Džinot iz Velesa i N.O. dramskog teatra Masalitinov iz Plovdiva, u režiji Andriya Zholdaka, te autorski projekat “Kroćenje goropadnice”, reinterpretaciju Šekspirovog klasika, u režiji Selme Spahić i izvođenju Satiričkog kazališta Kerempuh iz Zagreba, kao i srpsko-slovenačku koprodukciju Beogradskog dramskog pozorišta i Mestnog gledališča ljubljanskog “Budućnost” Žige Divjaka i Gregora Zorca, u režiji Divjaka.
Budućnost, foto: Dragana Udovičić
Bosansko narodno pozorište iz Zenice izvešće “Dramu o Mirjani i ovima oko nje” Ivora Martinića, u režiji Nermina Hamzagića, a Kamerni teatar 55 i Scena MESS učestvuju predstavom “Malograđanska svadba” Bertolta Brehta, u režiji Paola Mađelija. Hrvatsko narodno kazalište iz Mostara predstavom “Stepski vuk”, prema romanu Hermana Hesea, u režiji Tamare Kučinović, a Narodno pozorište Sarajevo, u saradnji sa Scenom MESS premijerno će izvesti komad “Uhvati zeca”, zasnovan na romanu Lane Bastašić, u dramatiuaciji Nedžme Čizmo i režiji Lejle Kaikčije.
Program 64. MESS-a obuhvata jednu festivalsku premijeru, a četiri predstave su u programu All Inclusive, koji se realizuje u saradnji sa Gete institutom BiH.
Mali MESS predstaviće tri teatarska ostvarenja i inkluzivnu plesnu radionicu za najmlađe. MESS nastavlja i program Dramadžiluk, scenska čitanja savremenih dramskih tekstova, a ove godine biće ih tri, uz razgovor sa autorima.
Pomoćnica ministra za kulturu Kantona Sarajevo Lejla Mujkić istakla je značaj MESS-a za kulturu Sarajeva, ali i šire regije, navodeći da 64. izdanje tog festivala “služi kao most kulturne razmjene i umetničke inovacije”.
Festivalski sajt je mess.ba, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
*Dizajn plakata: Dino Hujić, Fabrika
(SEEcult.org)
