Mart u Jugoslovenskoj kinoteci

Martovski program Muzeja Jugoslovenske kinoteke počinje desetim Festivalom iranskog filma, a ugostiće i Festival studentskog filma i deo ponude 57. Beogradskog festivala kratkog i dokumentarnog filma, odati počast nedavno preminuloj britanskoj glumici Džin Simons i klasiku američke književnosti Džeromu Dejvidu Selindžeru, a predstaviće i cikluse posvećene hipi pokretu, slavnim kompozitorima i fenomenu zombija.

Martovski program Muzeja Jugoslovenske kinoteke počinje desetim Festivalom iranskog filma, a ugostiće i Festival studentskog filma i deo ponude 57. Beogradskog festivala kratkog i dokumentarnog filma, odati počast nedavno preminuloj britanskoj glumici Džin Simons i klasiku američke književnosti Džeromu Dejvidu Selindžeru, a predstaviće i cikluse posvećene hipi pokretu, slavnim kompozitorima i fenomenu zombija.

Jubilarni Festival iranskog filma predstavlja dva najpoznatija filma Abasa Rafeija - dramom o hrišćanstvu i islamu u Iranu “Sunce svima jednako sija” (2007) Abasa Rafeija, kojim i počinje 1. marta, a zatim i “Leptir na ledu” (2004). Do 5. marta biće prikazani i “Granaz”, “Bele patike” (2008) Mohamad-Ebrahima Moajerija (Mohammad-Ebrahim Moayyeri) i “Noć” (2007) Resul Sadr Amolija.

Ljubitelji iranskog filma imaće priliku krajem meseca da pogledaju program filmova iranskog reditelja Kamrana Širdela, koji će biti gost i član žirija 57. Beogradskog festivala kratkog metra, a poznat je po višestruko zabranjivanim dokumentarcima.

U okviru 57. Festivala kratkog metra, osim takmičarskog programa domaćih dokumentaraca, u Kinoteci je najavljen i specijalni program “Pip Show”, povodom gostovanja Pipa Chorodova, njujorškog reditelja sa prebivalištem u Parizu, koji je 1994. osnovao kuću RE: VOIR, vodećeg distributera eksperimentalnog i avangardnog filma u Francuskoj.

Prema njegovom i izboru Dunje Jelenković, premijerno će biti prikazan film “Notes on American film director: Martin Scorsese” (2007) Jonasa Mekasa, kao i avangardni filmovi iz arhiva Jugoslovenske kinoteke (Skull Duggery, režija Stan Vanderbeek, 1962, Diagonale Symphonie, režija Viking Eggerling, 1924, Meshes of the Afternoon, režija Maya Deren, 1943, Wavelength, režija Michael Snow, 1966), te eksperimentalni filmovi čiji je autor Chodorov.

Osim 57. Beogradskog festivala kratkometražnog i dokumentarnog filma, Kinoteka će od 18. do 21. marta biti domaćin i 11. Festivala studentskog filma, čiji će glavni program obuhvatiti nova ostvarenja dosadašnjih dobitnika gran prija, kao i filmove studenata sa prestižnih evropskih i svetskih akademija i njihovih kolega sa fakulteta u Beogradu koji školuju filmske stvaraoce.

Prethodno će, od 6. do 8. marta, publika Kinoteke moći da se podseti glumice Džin Simons (Jean Simmons, 1929-2010), preminule krajem januara u 80. godini, koja je snimala i u Britaniji i u SAD.

Biće prikazani filmovi Simonsove “Trio” (1960) Kena Anakina (Annakin) i Harolda Frenča (French), “Razvod na američki način” (1967) Bada Jorkina (Bud Yorkin), “Dominika - duh koji ubija” (1967) Majkla Andersona (Michael), “Ljubav sa strancem” (1953) Roja Roulanda (Roy Rowland), “Žuti leptir” (1950) Ralfa Tomasa (Ralph Thomas) i “Veliko iščekivanje” (1946) Dejvida Lina (David Lean), te “Život na vrhu” (1965) Teda Kočefa (Ted Kotcheff), “Metak čeka” (1954) Džona Faroua (John Farrow) i “Elmer Džentri i šarlatan” (1960) Ričarda Bruksa (Richard Brooks), u kojem igra i Bert Lankaster (Burt Lancaster).

Na legendarnog američkog pisca i velikog osobenjaka Selindžera (J.D. Salinger, 1919-2010), koji je preminuo krajem januara u 91. godini, a stekao je još polovinom prošlog veka kultni status romanom “Lovac u žitu” i uticao na mnoge filmske i muzičke umetnike, Kinoteka će podsetiti 9. marta akcionim trilerom “Teorija zavere” (1997) Ričarda Donera (Richard Donner), s Melom Gibsonom u ulozi taksiste koji veruje u teorije zavere.

Ciklus “Kompozitori na filmu”, koji će biti prikazan od 9. do 12. marta, a potom i 25. i 30. marta, predstavlja biografske filmove nekih od najvećih svetskih autora klasične muzike, počev od Johana Štrausa u filmu “Priča iz Bečke šume” (1938).

Biće prikani i filmovi “Koga bogovi vole” (1942) sa muzikom Volfganga Amadeusa Mocarta, “Nezaboravna pesma” (1944) sa delima Frederika Šopena, “Rapsodija u plavom” (1945) o Džordžu Geršvinu, “Pesma ljubavi” (1947) sa muzikom Roberta Šumana, “Eroika” (1950) posvećena delu Ludviga van Betovena, dok će Pjetra Maskanjija biti moguće upoznati kroz “Besmrtne melodije” (1952), a Đuzepea Verdija u filmu “Verdi” (1953) Rafaela Mataraca (Raffaello Matarazzo).

Za 25. mart najavljen je film “Kasta diva” (1954) sa muzikom Vićenca Belinija, Gaetana Donicetija i Nikola Paganinija, kao i sovjetski dokumentarac “Hačaturijan” (1964) Marijane Taurog (Marianna), u kojem muziku Arama Hačaturjana izvode kao solisti E.F. Gerinu (E.F. Guerinu), Maja Pliseckaja, David Ojstrah i Kiril Kondrašin.

Gustav Maler tema je istoimenog britanskog filma iz 1974. godine, u režiji Kena Rasela (Russel), koji će biti prikazan 30. marta, kao i američki crtani omnibus “Fantazija” (1940) Leopolda Stokovskog (Leopold Stokowski) na muziku Johana Sebastijana Baha, Petra Iljič Čajkovskog i Modesta Musorgskog, te “Ljubavne melodije” (1970) Endrjua L. Stouna (Andrew L. Stone) na muziku Edvarda Griga (Grieg).

Filmski ciklus “Kosa i njene sestre”, najavljen od 21. do 24. marta, podsetiće na decu cveća i hipi pokret, aktuelizovan novom verzijom mjuzikla “Kosa” u Ateljeu 212, kao i filmom Anga Lija “Taking Woodstock”, prikazanim na 38. FEST-u.

Osim legendarne “Kose” Miloša Formana iz 1979. godine, biće prikazani i filmovi “Kota Zabriski” (1970) Mikelanđela Antonionija (Michelangelo), “Voleo sam hipi devojku” (1968) Haja Averbaka (Hy Averbak), “Leptiri su slobodni” (1972) Miltona Kacelasa (Katselas), “Kauboji bez mira” (1971) Pitera Fonde (Peter), “Ponoćni kauboj” (1969) Džona Slezindžera (John Slesinger), “O jagodama i krvi” (1970) Stjuarta Hegmana (Stuart Hagmann) i “Goli u sedlu” (1969) Denisa Hopera (Dennis Hopper).

Ciklus “Hodam kao zombi” od 26. do 29. marta počeće filmovima “Zmija i duga” (1988) Vesa Krejvena (Wes Craven) i “Noć živih mrtvaca” (1968) Džordža Romera (George Romero).

Ljubitelji zombija videće i Romerove filmove “Sumrak mrtvaca” (1978) i “Dan mrtvih: Ziombi 2” (1985), kao i “Grad živih mrtvaca” (1980) Lučija Fulčija (Lucio Fulci), “Povratak živih mrtvaca” (1985) Dena O' Bejnona (Dan O'Bannon), te “Frankenštajn” (1931) i “Frankenštajnova nevesta” (1935) Džejmsa Vejla (James Whale).

Studio za digitalne medije “Dr Vlada Petrić” predstavlja “Film je” (film Ist) svestranog austrijskog umetnika Gustava Dojča (Gustav Deutsch).

Sajt Kinoteke je www.kinoteka.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org

(SEEcult.org)