Markoviću nagrada 29. MNP - Limited

Nagrada 29. Memorijala Nadežde Petrović u Čačku dodeljena je beogradskom umetniku Marku Markoviću, jednom od 12 učesnika te bijenalne izložbe koja, u selekciji Uroša Đurića, Mihaela Milunovića i Vuka Vidora, problematizuje pitanje položaja umetnika u Srbiji i ograničenja sa kojima se suočavaju u pokušaju da žive od svog rada. Nagradu Umetničke galerije “Nadežda Petrović” na izložbi 29. MNP “Limited”, realizovanoj u formi imaginarnog sajma umetnosti sa tri galerijska štanda, dobio je vajar Davor Dukić.

Đurić, Milunović i Vidor, selektori 29. MNP, predstavili su na izložbi “Limited” radove odabranih umetnika koji bi, podeljene u tri celine, trebalo da ukažu na ogroman potencijal umetničke produkcije u Srbiji i njenu disproporciju u odnosu na status, vidljivost, uslove i druga ograničenja u kojima nastaje.

Odlukom žirija koji su činili kustos Muzeja savremene umetnosti u Beogradu Zoran Erić (predsednik), istoricarka umetnosti i nezavisna kustoskinja Slađana Petrović Varagić i kustos Galerije “Nadežda Petrović” Daniel Mikić, nagrada 29. MNP jednoglasno je dodeljena Markoviću kao umetniku koji, polazeći od klasičnog medija skulpture, preispituje njegov aktuelni status i potencijal za upisivanje u nove kontekstualne okvire. Drugi ravnopravan medij u kojem se Marković izražava je crtež, posebno oprostoreni crtež koji realizuje najčešće in situ. Posvećeni i predani odnos prema aktuelizovanju i načinima građenja izražajnog jezika kojim se preispituju granice ta dva klasična medija, Marković je, kako je istakao žiri, predstavio i na izložbi “Limited”, otvorenoj 29. septembra u prisustvu brojne publike i predstavnika stručne javnosti iz Čačka i okoline, ali i Beograda.

Đurić Contemporary: Aleksandar Dimitrijević, Milorad Stajčić, Aleksandar Jestrović Jamesdin i Marko Marković

Nagrada Galerije “Nadežda Petrović” dodeljena je Davoru Dukiću za skulpture kojima se na introspektivan način bavi problemom sazrevanja individue, reflektujući frustracije subjektivizacije umetnika. Dukićeve skulpture – igračke, predstavljene na 29. MNP, realistične su, intimne, ali i asocijativne prirode i “uvode nas u umetnikov svet igre, idola i odrastanja”, naveo je žiri, koji je saopštio odluku o nagradama nakon svečanog otvaranja izložbe “Limited” – inscenaciji postavke međunarodnog sajma umetnosti sa tri galerijska segmenta (Đurić Contemporary, Milunović Modern i Vidor Project) koja je zamišljena kao upad u zatvoren i definisan institucionalni umetnički sistem, kojim se preispituju zakonitosti, ciljevi i delovanje aktuelnih praksi u umetnosti današnjice.

Davor Dukić, Stado, poliester, 2013.

Otvaranje 29. MNP proteklo je u znaku performansa Aleksandra Jestrovića Jamesdina koji se pokazao kao majstor u pečenju kobasica na roštilju, koje su posetioci mogli da isprobaju uz kečap i senf koji su bili deo posebne instalacije na ulazu u Galeriju “Nadežda Petrović”.

Uz Markovića i Jamesdina, među umetnicima koje je Đurić odabrao da predstavi u ulozi fiktivnog galeriste našli su se i Aleksandar Dimitrijević i Milorad Stajčić, dok su u celini Milunovića zastupljeni, uz Dukića, i Milan Hrnjazović, Petar Mirković i Aleksandar Todorović, a u segmentu Vidora - Marko Velk, te Marta Jovanović, Ivana Bašić i Đorđe Ozbolt, koji učestvuju inače i na aktuelnom 57. Oktobarskom salonu.

Izložba “Limited”, kako je na otvaranju istakao Đurić, predstavlja izraz velike potrebe i “nužnosti da se umetnost vrati u okvire delatnosti, a ne samo institucionalnih praksi”.

“Naša ideja je pre svega bila da umetnost u ovoj sredini ponovo postane profesije od koje se živi”, rekao je Đurić, zahvalivši timu Galerije “Nadežda Petrović” i donedavnoj dugogodišnjoj direktorki Milici Petronijević, a pre svega “umetnicima koji su prihvatili da učestvuju u nemogućim uslovima” – radeći bez honorara i investirajući “nestvarne količine novca” u produkciju radova. Troškovi umetnika, kako je ukazao, veći su od iznosa koji je dala država.

“Poštujte rizik u kojem se nalaze umetnici, poštujte umetnike!”, poručio je Milunović.

V.d. direktor Galerije “Nadežda Petrović” Aleksandar Dačić istakao je da princip slobode izražavanja, na kojem je insistirala velika umetnica Nadežda Petrović, predstavlja podstrek od osnivanja Memorijala do današnjih dana.

“Kritičko preispitivanje koje se ponavlja svake dve godine na ovom prostoru i u ovom gradu jeste nešto što daje elan i nama zaposlenima da prikažemo ono što je najaktuelnije i što može da dovede do određenog efekta u datom periodu. Upravo taj suštinski trenutak preispitivanja jeste nešto što nas vodi kao ideja ka drugim projektima”, rekao je Dačić, dodajući da izložba “Limited” postavlja pitanja ograničenja u umetnosti i stvaralaštvu, ali i u društvu uopšte, i to u dužem istorijskom periodu.

“Svako pitanje ograničenja, bez obzira što je aktuelno, može da se podvede i pod tradiciju. Kao što su postojala ograničenja i 1900, 1904, i 1915. godine, nažalost ograničenja postoje i u 2018. godini”, rekao je Dačić, dodajući da radovi na izložbi “Limited” pružaju mogućnost odgovora na to pitanje.

Đurić Contemporary: Aleksandar Dimitrijević, Milorad Stajčić, Aleksandar Jestrović Jamesdin i Marko Marković

Trojica umetnika u ulozi selektora 29. MNP predstavila su zapravo projekat koji su predložili sa nešto drugačijim spiskom umetnika za učešće Srbije na Bijenalu u Veneciji 2017. godine, a nameravaju da ga u novoj verziji predlože i za naredno 2019.

Memorijal Nadežde Petrović osnovan je 1960. godine u cilju podsećanja na izuzetno umetničko delo Nadežde Petrović i negovanja duha i tradicije Prve jugoslovenske umetničke izložbe iz 1904. godine, čiji je inspirator bila upravo ta velika srpska slikarka. Insistiranjem na visokom kvalitetu i doslednim poštovanjem umetničkih i političkih koncepcija Nadežde Petrović, a pre svega stava na njenom stavu da je umetničko delo izraz slobodne interpretacije duhovnog sadržaja, uticalo je da se na Memorijalu predstavlja nova umetnička praksa, tj. aktuelnosti savremene likovne scene nastale između dva memorijala.

29. Memorijal Nadežde Petrović biće otvoren od 29. septembra do 2. novembra, a obuhvata tematska i autorska vođenja kroz izložbu. Predviđene su i debate i razgovori na temu statusa srpske umetničke produkcije i umetnika u kontekstu evropskih umetničkih manifestacija.

Osim kataloga izložbe "Limited", 29. MNP imaće i publikaciju posvećenu umetničkim radovima selektorskog tima, koji pripadaju međunarodno najprisutnijim umetnicima srednje generacije iz Srbije.

*Naslovna fotografija: Marko Marković, Bez naziva, grafitna olovka, 2008-2018; Akropolis 689, bronza, 2007.

(SEEcult.org)