Mangelos Slobodanu Stošiću
Nagrada “Dimitrije Bašičević Mangelos” za 2012. godinu, koja podrazumeva šestonedeljni boravak u umetničkom centru ISCP (International Studio and Curatorial Program) u Njujorku i samostalnu izložbu u Beogradu, dodeljena je novosadskom umetniku Slobodanu Stošiću, saopšteno je 17. juna na otvaranju izložbe petoro finalista tog prestižnog priznanja u galeriji Remont.
Nagrada je dodeljena Stošiću jednoglasnom odlukom žirija, uz obrazloženje da je radovima, prezentacijom, stavom i elokventnošću završnog intervjua, pokazao “najviše zrelosti, odlučnosti i kreativnog mišljenja u koncipiranju sopstvene umetničke pozicije. Ona na jedan autentičan i provokativan način reaguje i učestvuje u proizvodnji dinamične slike umetnika u okolnostima kulturnog pasivizma i egzistencijalne inercije na lokalnom terenu”.
“Internacionalizacija te pozicije, u aktuelnim uslovima, dozvoljava onu vrstu optimizma u opstanak poetike i politike umetničkog gesta, koji permanentnom igrom i preokretanjem postojećih relacija moći, unutar društveno-umetničkog sistema, stvara prostor novih konstelacija i (auto)refleksija - ‘uvek između’”, naveo je žiri, koji su činili istoričarka umetnosti i nezavisna kustoskinja Jelena Veljković, nezavisni kustos Marko Stamenković, istoričarka umetnosti i direktorka Kulturnog centra Požega Slađana Petrović Varagić, umetnik i direktor Galerije "Dr Vinko Perčić" u Subotici Spartak Dulić i beogradska umetnica Marina Marković, dobitnica nagrade "Mangelos" za 2011. godinu.
Osim Stošića (23), koji je na završnoj godini Akademije umetnosti u Novom Sadu (departman Novi likovni mediji), a od 2009. godine član je Dežurnog tima Art klinike, finalisti nagrade “Mangelos” su i Aleksandar Dimitrijević, Ana Krstić, Bojan Radojčić i Saša Tkačenko.
Slobodan Stošić, Rupa, 2012.
Petoro finalista, kako je naveo žiri, izdvojilo se među ostalim kandidatima kontinuitetom, angažovanošću i konzistentnošću profesionalne prakse, kao i šire shvaćene egzistencijalne pozicije u društvu u kojem deluju.
Umesto pristajanja na dominantne trendove kulturne klime ograničenih ili izneverenih sistema vrednosti, ponudili su osobena, konstruktivna i intelektualna, ali isto tako politička i poetska viđenja realnosti u kojoj žive i rade. U mreži vlastitih narativa, međusobno različitih ali komplementarnih u potrebi za izlaskom iz zajedničke slike prošlosti, Dimitrijević, Krstićeva, Radojčić, Stošić i Tkačenko, “otvaraju vrata novim, neispitanim i izazovnim pitanjima u kojima opstanak mlađe generacije savremenih umetnika u Srbiji - i pored svih teškoća, prepreka i problema - uspeva da sačuva prioritet intelektualne misli o umetničkoj produkciji i neophodnosti praktičnog delovanja, kako u sopstvenim regionima (Vojvodina i centralna Srbija), tako i van granica zemlje”, naveo je žiri.
Pobednik konkursa “Mangelos” rođen je 1989. godine u Novom Sadu i član je Dežurnog tima Art klinike, urednik programa Kino Klinike i Šok galerije. Od 2009. učestvovao je u svim akcijama i radu Art klinike. Završio je školu za dizajn “Bogdan Šuput” (2008), smer dizajn enterijera i industrijskih proizvoda.
Slobodan Stošić, Staubspiegel, 2011.
Prema rečima Stošića, koji je i 2011. bio u finalu nagrade "Mangelos", njegovo trenutno interesovanje, kroz lične odraze, laži i subverzije iznutra, prikazano je kao “fakticitet greške koji stvara apsurdnu celinu, kao neki prekid u kojem odnosi moći i umetnosti najednom postaju vidljivi i obesmišljeni, uvek između”.
Stošić se predstavio na izložbi finalista u Remontu radom “10 i po” (2012) za koji je iskoristio po jednu rečenicu iz tekstova koji tumače rad ranijih pobednika konkursa za nagradu “Mangelos” i sastavio tekst koji predstavlja teorijsko objašnjenje jednog crnog papira A4 formata. Tekst i slika u ovom slučaju, kako je naveo Stošić, zavise jedan od drugog i njihova uzajamnost stvara ironičnu sliku polja tumačenja jednog dela. Rad “10 i po” urađen je namenski za konkurs za nagradu “Mangelos” i može postojati samo u kontekstu konkursa.
Slobodan Stošić, 10 i po, 2012.
U tekstualnom delu tog rada, koji gledaoca dovodi u poziciju aktivnog učesnika, kreatora vlastitog narativa između narativa teksta i slike, Stošić navodi, između ostalog, da besmislene radnje pokušavaju da dokuče smisao korišćenja tog istorijskog modusa umetničkog izraza u kontekstu savremene umetnosti, te da se takve prilike, u kojima se prethodni utisci odjednom reorganizuju i pregrupišu u novi doživljaj, svima ponekad ukazuju.
“Sintetička zadovoljstva garantuju nam sigurnost i nepovredivost u odnosu na neizvesnost društvenih i međuljudskih odnosa. Kako je fokus uglavnom na intimnom prisustvu pojedinaca, delo odiše neodređenim osećajem oklevanja-rezervisanošću, koja može da sugeriše nemogućnost prepuštanja i izražavanja, ili nespremnošću da se bude poseban u svoj svojoj nesavršenosti ili da se utopi u zajednički glas i osećanje. Pokreće se pitanje neophodnosti redefinisanja života unutar aktuelnosti permanentnog stanja, ključno je da su izabrani predmeti oslobođeni potencijalne simbolike i reprezentativne funkcije i uzeti u nađenom - ‘as is’ stanju. Paradoksalno, osnovna jedinica projekta postaje varijabla čije značenje ne zavisi samo od matične serije, nažalost”, naveo je Stošić.
Nagrada “Dimitrije Bašičević Mangelos” dodeljuje se za osoben i izvanredan višegodišnji umetnički rad, koji podrazumeva zaokruženo kritičko i estetsko promišljanje i realizaciju, ostvarene u kontinuitetu.
Saša Tkačenko, Was it worth It?, 2010.
Aleksandar Dimitrijević, Artefakti/2011-2012
Nagradni rezidencijalni boravak u Njujorku u prestižnom ISCP-u traje šest nedelja, u periodu od 1. oktobra 2012. do 31. marta 2013. godine. Dobitniku nagrade po povratku iz Njujorka biće organizovana samostalna izložba u Beogradu.
Bojan Radojčić, The Boy Who Got Drowned in His Tears, 2012.
Nagrada “Dimitrije Bašičević Mangelos” nosi ime značajnog umetnika, rodonačelnika konceptualne umetničke prakse i istoričara umetnosti sa prostora bivše Jugoslavije.
Ove godine dodeljena je 11. put, uz podršku Fondacije za civilno društvo i Fonda za međusobno razumevanje u Njujorku, kao i Ministarstva kulture, informisanja i informacionog društva Srbije.
Ana Krstić, Upoznajte nominovane, 2012.
Nagradu "Mangelos" ustanovili su 2002. godine Centar za savremenu umetnost u Beogradu i Fond za civilno društvo (The Foundation for a Civil Society - FCS) iz Njujorka, kao deo regionalnog projekta YVAA (Young Visual Artists Awards), koji podrazumeva dodelu nagrada mladim umetnicima u svakoj od zemalja uključenih u tu mrežu. Od 2011. godine organizaciju nagrade preuzeo je Odbor sačinjen od sedam institucija: Muzej savremene umetnosti Beograd, Muzej savremene umetnosti Vojvodine, Fond Ilija & Mangelos, Remont - nezavisna umetnička asocijacija, DEZ.ORG, Kuda.org, te FCS iz Njujorka.
U okviru mreže YVAA, ranije već su dodeljene pojedine nagrade za 2012. godinu, pa je tako nagradu Grupe OHO u Sloveniji dobio intermedijski umetnik Tomaž Furlan, a u Hrvatskoj je nagradu "Radoslav Putar" dobio Miran Blažek iz Osijeka.
Izložba finalista nagrade “Mangelos” biće otvorena u Remontu do 6. jula.
*U PRILOGU: Biografija Slobodana Stošića, a više o njemu na http://slobodanstosic.tumblr.com/
(SEEcult.org)
