Lazar Trifunović za 2021 - Slađani Petrović Varagić, priznanje DIUS Sonji Jankov

Nagrada “Lazar Trifunović” za likovnu kritiku i teorijsko razmatranje savremene vizuelne umetnosti dodeljena je za 2021. godinu istoričarki umetnosti Slađani Petrović Varagić za video serijal o 58. Oktobarskom salonu u Beogradu, objavljen u okviru projekta "Kritika na delu" na YouTube kanalu i portalu SEEcult.org. Priznanje Društva istoričara umetnosti Srbije (DIUS) za najbolju autorsku izložbu u 2021. godini dobila je Sonja Jankov za izložbu “(De)konstrukcije prostora: Arhitektura drugim sredstvima”, održanu u Galeriji savremene umetnosti Kulturnog centra Pančeva.

Istoričarka umetnosti, kustoskinja i istraživačica u polju savremene vizuelne umetnosti Slađana Petrović Varagić dobila je nagradu “Lazar Trifunović” za “autorski osmišljen i kritički intoniran video serijal posvećen 58. Oktobarskom salonu, koji je objavljen u četiri segmenta između 31. avgusta i 2. novembra 2021, a realizovan je u okviru šireg projekta “Kritika na delu”, dostupnog na YouTube kanalu i portalu za kulturu Jugoistočne Evrope SEEcult.org.

Slađana Petrović Varagić je, “kroz taj kompleksan projekat u kojem u isto vreme nastupa u ulozi inicijatorke, organizatorke, realizatorke i stručne konsultantkinje, a koji uspeva da sprovede u delo bez ikakve stabilne institucionalne podrške, sa skromnim i neizvesnim sredstvima, uz podršku najznačajnijeg portala za kulturu, seecult.org, uspela da povrati legimitet likovne kritike kao instance koja omogućava diferencijalno pozicioniranje umetničkog rada, u odnosu na neposredni kontekst njegovog izlaganja, te i druge radove i umetničke prakse, kao i istoriju i teoriju umetnosti”, istakao je u obrazloženju žiri, koji su činili: Ana Ereš, Stevan Vuković i Darka Radosavljević Vasiljević, dobitnici nagrade “Lazar Trifunović” za 2017, odnosno 1998. i 2004. godinu.

Razmatrajući predloge dospele na konkurs za nagradu “Lazar Trifunović” za 2021. godinu, kao i mnoge druge javno dostupne doprinose kritičkom mišljenju o modernoj i savremenoj umetnosti koji su realizovani i objavljeni tokom protekle godine, žiri je većinom glasova dodelio nagradu Slađani Petrović Varagić, fokusirajući se na poziciju, stanje i mogućnosti osavremenjivanja likovne kritike danas.

“Ovaj novi format analitičkog praćenja svih značajnih izložbi u polju savremene likovne umentnosti u Srbiji i njihovog kritičkog tumačenja uz pomoć većeg broja veoma precizno odabranih stručnjaka iz zemlje i regiona, u velikoj meri doprinosi povećanju stepena značaja likovne kritike danas. Tokom protekle godine se posebno izdvojio serijal posvećen 58. Oktobarskom salonu koji je veoma brzo pokrenuo niz pitanja i preispitivanja razloga organizovanja, strukture i načina realizovana najveće manifestacije savremene vizuelne umetnosti u Srbiji”, istakao je žiri.

U četiri epizode "Kritike na delu" o 58. Oktobarskom salonu, čiji su kustosi bili Ilarija Marita i Andrea Bačin, učestvovali su istoričari umetnosti Danijela Purešević, Miha Colner iz Slovenije i Lav Mrenovič, kao i umetnik Branko Milisković.

U najužem izboru za nagradu “Lazar Trifunović” bili su i tekstovi: Jovana Čekića “Horizont mnoštva” u katalogu samostalne izložbe Marije Dragojlović “La divina proportione” u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda, održane od 9. septembra do 10. oktobra 2021; Une Popović “O fotografskoj praksi Goranke Matić kao iskustvu unutar gužve” u katalogu samostalne izložbe Goranke Matić “Iskustvo u gužvi” u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu od 24. marta do 24. maja 2021; Miroslava Karića “Posle vas” u katalogu istoimene izložbe Ivane Ivković u Salonu MSUB od 17. septembra do 20. oktobra 2021, kao i Mirjane Bobe Stojadinović “Otuđeni spektakl”, objavljen 20. jula 2021. u “Betonu”, dodatku Danasa.

Nagrada “Lazar Trifunović” sastoji se od plakete sa likom profesora Lazara Trifunovića, rad vajara Mihajla Paunovića, novčanog iznosa i izložbe koju lauret priređuje u okviru ciklusa “Kritičari su izabrali” u Likovnoj galeriji KCB-a, a svečano će biti uručena uporedo sa priznanjem DIUS 14. januara u Galeriji Artget KCB-a – tradicionalno na dan rođenja uticajnog istoričara umetnosti i kritičara Lazara Trifunovića (1929-1983), svojevremeno najmlađeg direktora Narodnog muzeja, plodnog publiciste i harizmatičnog profesora istorije umetnosti XX veka na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Priznanje DIUS dodeljeno je Sonji Jankov za izložbu “(De)konstrukcije prostora: Arhitektura drugim sredstvima”, održanu u Galeriji savremene umetnosti u Pančevu u decembru 2021. godine, a odluku je doneo žiri koji su činili istoričari umetnosti i kustosi Maida Gruden, Saša Janjić i Nela Tonković.

Na nagrađenoj izložbi učestvovali su: Milica Denković, Zoran Dimovski, Snežana Zlatković, Živana Mijailović, Irena Muhar, Ivan Perak i Slobodan Stošić.

Sonja Jankov (1985) je nezavisni kustos, trenutno doktorand Teorije umetnosti i medija na Univerzitetu umetnosti u Beogradu. Volontirala je i radila u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine (2012-2015) i spoljni je saradnik brojnih institucija i nezavisne scene u regionu. Kao rezident je boravila u Poljskoj, Rumuniji, Austriji i Hrvatskoj, a provela je i godinu dana usavršavajući se na Centru za kritičku teoriju u Pragu (2008/2009).

Realizovala je i devet samostalnih umetničkih izložbi u Bukureštu, Zagrebu, Novom Sadu, Užicu i Beogradu. Kao kustos je realizovala izložbe u MMSU – Rijeka, Galeriji Kazamat – Osijek, Pogonu Jedinstvo – Zagreb, Kulturnom centru Beograda, Galeriji savremene umetnosti – Pančevo, Galeriji Remont – Beograd. Autorka je nekoliko naučnih radova, među kojima su “Full-Scale Architectural Models in Post-Yugoslav Art Practices” (Interkulturalnost 16, 2018), “Re-Thinking Architectural Modernism in Contemporary Art: Jasmina Cibic, Dušica Dražić and Katarina Burin” (AM Journal of Art and Media Studies 16, 2018), “Architectural Scale Models within Contemporary Art Practices in Post-Socialist Europe” (Život umjetnosti: časopis o modernoj i suvremenoj umjetnosti i arhitekturi 102, 2018), „Pionirski gradovi u post-jugoslovenskom kontekstu” (Arhitektura i urbanizam 44, 2017). Živi u Novom Sadu.

Priznanje DIUS sadrži diplomu tog strukovnog društva i novčani iznos.

Obe nagrade od osnivanja 1993. i 1994. godine podržavaju Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Grad Beograd – Sekretarijat za kulturu.

(SEEcult.org)