KRIK kritičke kulture

Festival kritičke kulture – KRIK održava se prvi put u Skoplju od 18. novembra do 3. decembra, uz učešće umetnika i kulturnih radnika iz regiona, a posvećen je promociji umetničkih i kulturnih praksi kao društveno relevantnih alata za doprinos emancipaciji i demokratizaciji društveno-političkog konteksta, počev od uvodnog programa filmova o ljudskim pravima, preko Foruma kritičke kulture sa izložbama “Arhivi nasilja” i “Od dijaspore do različitosti”, do konferencije koja će istražiti koncepte dijaspore, mobilnosti, nomadskog iskustva, umetničkih i kulturnih rezidencija…

Tematski koncept prvog izdanja KRIK-a, koji organizuju skopska udruženja Kontrapunkt i Esperanza u saradnji s partnerima iz Hrvatske i Srbije, kreiran je tako da podstakne kritičku debatu u javnoj sferi o relevantnim političkim i društvenim temama kao što su ljudska prava, pravo na kulturu, identitetska pitanja, nasilje u javnoj sferi preko političkog i ekonomskog aparata, kao i jačanje zajednice kroz kulturne i umetničke prakse. Takođe, KRIK je pokrenut i da bi stao u odbranu prava na kritičku kulturu koja stalno pomera granice emancipatorskih politika u društveno-kulturnom prostoru.

Naziv festivala KRIK je akronim za kritiku, reakciju, ideju i konfrontaciju, a ujedno na makedonskom i još nekim jezicima u regionu znači vrisak. Suprotstavljajući se “kulturi tišine”, KRIK promoviše kritički dijalog, nove forme za plasiranje i primenu znanja, savremenog sećanja i aktuelne političke istorije, i otvara mogućnost za stalne društvene tranformacije.

Prvo festivalsko izdanje u fokusu ima teme “Arhivi nasilja” i “Od dijaspore do različitosti”, kako su i nazivi izložbi kojima festivalski program zvanično počinje 22. novembra u Čifte amamu/Nacionalnoj galeriji Makedonije.

Na izložbi “Arhivi nasilja”, u organizaciji Kontrapunkta, učestvuju umetnici: Sonja Šonberger (Sonya Schönberger), Mišel Teran (Michelle), Hristina Ivanoska, Đorđe Jovanović, projekat Memory of the World (Tomislav Medak i Marsel Mars) i Zejno Pekunlu (Zeyno Pekünlü),

Izložba “Od dijapore do različitosti”, čiji su kustosi Janka Vukmir iz Instituta za savremenu umetnost iz Zagreba i Miroslav Karić iz Remonta – nezavisne umetničke asocijacije iz Beograda, deo je istoimenog regionalnog projekta (From Diaspora to Diversities), posvećenog fenomenu dijaspore u savremenim kontekstima. Nakon tri izložbe u Beogradu i jedne u Zagrebu, na kojima su učestvovali različiti umetnici, u Skoplju se predstavljaju Ivana Ivanović, Rajko Radovanović, Mladen Bundalo, Nada Prlja, diSTRUKTURA i Neli Ružić.

Ujedno počinje i Forum kritičke kulture, koji obuhvata konferencijski program, uz radionice, predavanja i razgovore, a među ključnim govornicima su najavljeni Svetlana Slapšak, Branislav Dimitrijević, Branimir Jovanović i Renata Salecl, sa kojima će posebne dijaloge voditi Ana Vujanović, Branka Ćurčić i Slavčo Dimitrov, Petar Gošev, Kristina Ampeva i Katerina Kolozova.

Tematski fokus “Arhivi nasilja”, koji je osmislio Kontrapunkt, posvećen je istraživanju arhiviranja nasilja u 20. i 21. veku, i to nasilja pomatranog diskurzivno, teorijski, promišljeno i artikulisano kroz različite umetničke prakse.

Tematski fokus Esperanze “Od dijaspore do različitosti” inspirisan je potrebom promišljanja dijaspore u širem značenju – u kontekstu povećane mobilnosti, globalizacije i različitih načina izražavanja diverziteta kultura.

Dijaspora, mobilnost, nomadizam i različitost je i tema konferencije festivala KRIK koja počinje 23. novembra, a među učesnicima panela najavljeni su Robert Alađozovski, Darka Radosavljević, Monika Mokre, Aleksandra Lazar, Lidija Dimkovska, Elizabeta Šeleva, Melentie Pandilovski, Jane Čalovski i Sabina Gabić, te Ivajlo Dičev, Irena Bećić, Arijan Leka, Dragoslav Dedović, Liljana Simić Deru i Marko Stamenković.

Biće reči i o poetikama radikalnog izdavaštva, o čemu će govoriti predstavnici Multimedijalnog instituta (MaMa) iz Zagreba, Centra za nove medije Kuda.org iz Novog Sada i Kontrapunkta. Takođe, najavljene su i čitalačke grupe koje će moderirati Branka Ćurčić (Silvian Lazarus – Antropologija imena) i Ante Jerić (Katrin Malabu: Ontologija  nezgode), te predavanje Svetlane Slapšak (Stratigos Tito - karate: poetika prekoračenja, ili “mešanje memorije i želje”), kao i razgovor koji će sa njom voditi 23. novembra Ana Vujanović.

Ana Vujanović vodiće i 24. novembra radionicu kritičkog pisanja o umetnosti i kulturi, nakon čega su najavljene prezentacije knjiga u okviru programa posvećenog “poetici radikalnog izdavaštva”, uz učešće Mike Buljević, Branke Ćurčić, Zorana Gajića, Nikole Gelevskog i Dinka Kreha. Između ostalog, biće predstavljen i projekat Javne biblioteke/Memorije sveta Multimedijalnog instituta (Marsel Mars i Tomislav Medak), Sanja Horvatinčić će govoriti na temu “Od sećanja o nasilju do metode nasilnog zaborava”, a Milan Radanović o arhiviranju sećanja i znanja o ratnim zločinima za vreme Drugog svetskog rata u Jugoslaviji.

Najavljena je i dvodnevna radionica “Digitalna biblioteka/Moja arhiva – od korisnika do amatera-bibliotekara”, koju će voditi Marsel Mars i Tomilav Medak, a 25. novembra, između ostalog, biće održan i performativni razgovor sa Mišel Teran, predavanje Zilke Vitig o političkim i istorijskim temama u videu, performans Hristine Ivanoske “Dokument koji nedostaje: performans br. 4”, te predavanje Branislava Dimitrijevića “Nasilje informacija i aplikacija: savremena umetnost”, kao i razgovor koji će sa njim voditi Branka Ćurčić i Slavčo Dimitrov.

Branimir Jovanović održaće 26. novembra predavanje o ekonomskom nasilju, a potom će sa njim razgovarati Petar Gošev i Kristina Ampeva.

U završnici festivala 3. decembra Renata Salecl održaće predavanje “Politika izbora kao politika nasilja”, uz razgovor koji će sa njom voditi Katerina Kolozova.

Uoči zvaničnog početka KRIK-a, održan je Filmski festival o ljudskim pravima, čiji je selektor bio Petar Milat iz MaMe.

Kontrapunkt i Esperanza realizuju festival KRIK u saradnji sa Kooperativom - regionalnom platformom za kulturu, u partnerstvu sa Multimedijalnim institutom i Kulturtregerom iz Zagreba, Kuda.org iz Novog Sada, Remontom – nezavisnom umetničkom asocijacijom iz Beograda, Berlinel Gazete iz Berlina, izdavačkom kućom Goten iz Skoplja i Kunst Ost iz Graca.

Programska urednica tematskog fokusa “Arhivi nasilja” je Iskra Gešoska iz Kontrapunkta, a tematski fokus “Od dijaspore do diverziteta” osmislili su Robert Alađozovski, Darka Radosavljević Vasiljević i Mirjana Peitler.

Festival je podržan od Balkanskog fonda za umetnost i kulturu (BAC), programa za podršku civilnom društvu Civica Mobilitas, Kreativne Evrope, kao i Ministarstva kulture Makedonije, Gete instituta u Skoplju, kanadskog Saveta za umetnost i mreže Traduki.

Fb strana festivala je KRIKfestival, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org

(SEEcult.org)