Kolektivne prakse i fotografija u regionu

Fenomen kolektivizma u okviru regionalne fotografske scene, kao i analiza strategija i uzroka pojave vaninstitucionalnih vidova kolektiviteta i inicijativa na tom polju, tema su izložbe u okviru projekta “Fotodokumenti” koja će 9. novembra biti otvorena u galeriji Artget Kulturnog centra Beograda, a uz diskurzivni program predstavlja sve relevantne aktere u domenu kolektivne fotografske produkcije, izdavaštva, različitih inicijativa na polju edukacije, zaštite i arhiviranja fotografskog nasleđa, kolonija, festivala i drugih vidova afirmacije savremenog fotografskog izraza na prostoru bivše Jugoslavije.

Na izložbi “Kolektivne prakse i fotografija u regionu”, čiji su kustosi Miroslav Karić i Slađana Petrović Varagić, umetnički direktori Artgeta u 2017. godini, učestvuju umetnici i kolektivi iz Slovenije, Hrvatske, Makedonije i Srbije: Robert Marin i Matjaž Rušt, Peter Rauch & Snabyrow, Jaka Babnik i Miha Colner, CHKRAP!, Kamerades kolektiv, Belgrade Raw, Iza ekrana, Ni Foto Kolektiv, Rostfrei Publishing, Fotosfera, Ured za fotografiju, Fotografska udruga - Organ Vida, Centar za fotografiju (CEF), Davor Konjikušić - Drugi kadar, Dislokacije: fotografska kolonija u Orlovatu i Fotodokumenti.

Prateći program – diskusije i razgovori “Kolektivne prakse i fotografija u regionu” počinje 10. novembra, a među učesnicima su Miha Colner iz Ljubljane, koji je bio i saradnik na istraživanju, te Peter Rauch, Jaka Babnik, Belgrade Raw, Kamerades, Iza ekrana, Ni Foto Kolketiv, Matjaž Rušt, CHKRAP!, Davor Konjikušić - Drugi kadar, Ivan Petrović i Mihailo Vasiljević (CEF) i Maida Gruden i Mara Prohaska (Dislokacije: fotografska kolonija u Orlovatu).

Chkrap, Dragi-Nedelchevski

Projekat “Fotodokumenti”, iniciran je 2010. godine u organizaciji NFC Filmart iz Požege sa idejom da afirmiše savremene fotografske prakse i otvori širi diskurzivni prostor za istraživanje fotografije kao kompleksnog društvenog fenomena i medija umetničkog izražavanja. Jedan od ciljeva te inicijative jeste animiranje stručne javnosti za bavljenje kontinuranim i sveobuhvatnim kritičkim, problemskim i fenomenološkim istraživanjima i vrednovanjima vrlo dinamične domaće i regionalne savremene fotografske produkcije.

Iza ekrana, Milica Lapčević

Povodom izložbe “Kolektivne prakse i fotografija u regionu”, Miha Colner podseća da se u savremenoj fotografiji na teritoriji bivše Jugoslavije, u periodu nakon njenog raspada, mogu naći vrlo osobene taktike kolektivizma, koje često odražavaju političke, kulturne i ekonomske podele na ovom području u poslednih 25 godina.

“U današnje vreme umetnici koji koriste objektiv kao sredstvo izražavanja obično ne poštuju uspostavljene principe institucionalne saradnje, razvijene u ogromnim mrežama foto-kino klubova, toliko koliko referišu na modele određenih uticajnih interdisciplinarnih umetničkih grupa kao što su Exat 51 iz Zagreba (1950–1956) ili FV112/15 iz Ljubljane (1981–1990); međutim, oni su te modele prilagodili specifičnoj društvenoj, kulturnoj i ekonomskoj stvarnosti novog doba, bez obzira kako je nazivamo – demokratija ili tranzicija”, naveo je Colner, ukazujući na raznolike taktike u tom kontekstu – neki umetnici koriste kolektivizam kao modus operandi na nivou projekta gde je svaka saradnja prolazna i privremena jer se za svaki novi poduhvat biraju novi saradnici (Peter Rauch, Davor Konjikušić); neki umetnici čine koherentnije grupe koje dugoročnije, ili čak stalno, rade zajedno (Marin & Rušt, Kamerades, Belgrade Raw, Ni Foto, Iza ekrana, CHKRAP!); iz nekih grupa umetnika i stvaralaca postepeno će se razviti institucije čija je uloga da omoguće uzajamnu podršku za stvaranje ili uspostave infrastrukturu za organizovanje javnih događaja, edukativnih i izdavačkih platformi ili festivala (Fotopub, Rostfrei Publishing, Organ Vida, Ured za fotografiju, Centar za fotografiju).

Na taj način, u nedostatku institucionalnog okvira, savremeni fotografi sa Zapadnog Balkana, čiji radovi nastaju i distribuiraju se prvenstveno u umetničkom kontekstu, mogu da deluju živo i vibrantno, iako samo na poluprofesionalnom nivou.

“Često multitasking, fragmentacija interesa i diskontinuitet umetničke produkcije nisu nužno negativne pojave”, naveo je Colner u tekstu “Kolektivizam u savremenoj fotografiji”.

Ni foto

Colner je i jedan od učesnika diskusionog programa koji će 10. novembra biti održan u Artgetu, a kroz tri celine baviće se fenomenom kolektivnih umetničkih praksi u fotografiji, primerima praksi foto kolektiva iz regiona, te regionalnim fotografskim praksama u oblasti edukacije, promocije savremene produkcije, arhiviranja fotografske građe i sl.

Uz uvodnu reč urednice programa KCB-a Vesne Danilović, te kustosa Miroslava Karića i Slađanu Petrović Varagić, u prvom delu programa Colner će održati prezentaciju topografije kolektivnih praksi u savremenoj fotografiji na prostoru bivše Jugoslavije, odnosno postojećeg stanja u novinama, časopisima, specijalizovanim publikacijama i na svom blogu. Posebno će biti reči o principu kolektivnih projekta i saradnje, o čemu će govoriti Peter Rauch.

Peter Rauch, Constructions

U drugom delu programa, koji će moderirati Milica Lapčević, biće predstavljene prakse kolektiva Belgrade Raw, Kаmerаdes i Iza ekrana iz Srbije, te Foto grupe Chkrap! iz Makedonije, a Matjaž Rušt iz Slovenije predstaviće projekat Najlepši grad na svetu.

Kamerades, Kosovski ciklus

Fotografske prakse u oblasti edukacije, promocije savremene produkcije i  arhiviranja fotografske građe, uz moderaciju Miroslava Karića, predstaviće Davor Konjikušić - Drugi kadar (Želimo te voleti umetnosti), Ivan Petrović i Mihailo Vasiljević (Centar za fotografiju), Jaka Babnik & Miha Colner (Top lokacija) i Maida Gruden i Mara Prohaska (Diskolacije: Orlovat – Fotografska kolonija).

Jaka Babnik, Ilirska-Bistrica

Izložba “Kolektivne prakse i fotografija u regionu” u Artgetu biće otvorena do 7. decembra.

*Foto na vrhu: Belgrade Raw

(SEEcult.org)