Kako protiv logike kapitala

Pulski filmski festival ugostio je 22. jula predstavnike desetak od ukupno 56 filmskih festivala u Hrvatskoj koji su razgovarali o problemu nabavke filmova, potrebi za umreživanjem i odnosu sa distributerima i medijima, a zauzeli su se za saradnju i nastavak diskusije o temama koje ih ujedinjuju.

“Mala zemlja za velik broj filmskih festivala”, moglo se čuti, između ostaloga, na okruglom stolu koji je moderirao reditelj Rajko Grlić, a održan je u okviru programa “Pula PRO”, novog industrijskog segmenta PFF-a.

Prvi deo rasprave bio je fokusiran na međusobne razgovore predstavnika vodećih hrvatskih filmskih festivala, dok je drugi, nešto kraći, bio otvoren za javnost i posetioce 61. PFF-a, saopštili su organizatori tog skupa na kojem su, uz pulske domaćine i umetničke savetnike Hrvatskog audiovizuelnog centra, učestvovali i predstavnici Motovun Film Festivala (MFF), Zagreb Film Festivala (ZFF), festivala eksperimentalnog filma 25FPS, Dana hrvatskog filma, Animafesta, Film Foruma Zadar, Festivala mediteranskog filma Split, Festivala tolerancije (JFF) i Splitskog filmskog festivala.

      Rajko Grlić

Grlić je skrenuo pažnju na pitanje nabavke filmova za festivale i prikazivačkih naknada koje se za to plaćaju, a u razgovoru je ukazano na trend porasta tih iznosa, zbog čega su pojedini festivali primorani i da odustanu od nekih željenih naslova.

Kao izvor tog trenda, Grlić je identifikovao medije koji procenjuju festivale po količini “razvikanih” premijernih naslova, pa su organizatori u stalnoj trci sa uvreženim mišljenjem da je festival bolji ako ima više premijernih i “nevinih” filmova.

       Predsednik Umetničkog saveta 61. PFF-a Hrvoje Pukšec

Pod pojmom “nevin” misli se na film koji nije prikazan u hrvatskoj bioskopskoj distribuciji, niti je viđen na drugim domaćim festivalima. Tu trku domaćih festivala, kojih je u Hrvatskoj 56, iskorišćavaju strane agencije za prodaju, jer u toj situaciji daju film onome ko ponudi više.

“Ako apliciramo kompetitivnost tamo gde razumski nema smisla, jedini efekat je da podižemo cenu filmova i pobednici će tada biti distributeri”, rekao je direktor MFF-a Igor Mirković.

Član Umetničkog saveta PFF-a Mike Downey rekao je da da su filmski festivali kulturni proizvod koji ne bi trebao biti podložan kapitalističkim pravilima puke trgovine, posebno u delu nabavke umetničkih filmova.

Predložen je model udruživanja domaćih festivala ili bar nekolicine profesionalaca koji bi preuzeli taj posao i tako pokušali dogovoriti “pravila igre” na domaćoj festivalskoj sceni kojih bi se potom pridržavali svi uključeni.

Razmatrani su i modeli tog udruživanja, moguće nacionalne koordinacije ili pojačane suradnje, a moglo se čuti i da film i festivali već jesu na tržištu, te da bi trebalo da se udruže i deluju prema istim tim pravilima i tako suparnika “pobede” njegovim oružjem. Jedan od ponuđenih modela bio je i zajednička kupovina filmskih naslova koji bi se kasnije prikazali na više festivala. Ekskluzivitet bi se zadržao, prema jednom od predloga, smeštanjem tih naslova u prateće programe.

Učesnici su zaključili da je od presudne važnosti saradnja na hrvatskoj festivalskoj sceni, a predložen je nastavak i konkretizovanje tih dogovora na predstojećem ZFF-u.

Pulski festival bi, u okviru programa “Pula PRO”, organizovao sličan sastanak i sledeće godine i tako nastavio tu vrednu inicijativu, kako su je ocenili učesnici okruglog stola.

U okviru programa “Pula PRO”, nedavno je održan i okrugli sto o autorskim pravima, na kojem su filmski reditelji zatražili da Hrvatska-radio televizija reguliše prava audiovizuelnih autora, a državna tela da odrede imovinsko stanje hrvatske audiovizuelne baštine.

Pulski festival predstavlja u 61. izdanju 11 dugometražnih i 12 kratkih filmova u domaćem takmičarskom programu, a 17 naslova u trci za nagrade u međunarodnom programu.

Festivalski program, koji uključuje i radionice, izložbe, koncerte i program za profesionalce, održava se do 26. jula na 15-ak lokacija.

Festivalski sajt je www.pulafilmfestival.hr, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org.

*Foto: Filip Beusan

(SEEcult.org)