Jubilej Selimovića
Stogodišnjica rođenja književnika Meše Selimovića (1910-1982) obeležava se tokom 2010. i u Srbiji i u Bosni i Hercegovini, a gotovo istovremeno su organizovana i dva naučna skupa u Beogradu i Sarajevu, povodom dana njegovog rođenja, 26. aprila. Program obeležavanja jubileja Selimovića u Srbiji obuhvata, na dan njegovog rođenja, predstavu “Tvrđava” Kruševačkog pozorišta, u režiji Nebojše Bradića, ministra kulture Srbije, koji će se tim povodom i obratiti publici u Beogradskom dramskom pozorištu.
Stogodišnjica rođenja književnika Meše Selimovića (1910-1982) obeležava se tokom 2010. i u Srbiji i u Bosni i Hercegovini, a gotovo istovremeno su organizovana i dva naučna skupa u Beogradu i Sarajevu, povodom dana njegovog rođenja, 26. aprila.
Program obeležavanja jubileja Selimovića u Srbiji obuhvata, na dan njegovog rođenja, predstavu “Tvrđava” Kruševačkog pozorišta, u režiji Nebojše Bradića, ministra kulture Srbije, koji će se tim povodom i obratiti publici u Beogradskom dramskom pozorištu.
Dan ranije izvedena je u Narodnom pozorištu nagrađivana predstava drama “Derviš i smrt”, u režiji Egona Savina.
Povodom veka od rođenja Selimovića, 26. aprila u Rimskoj dvorani Biblioteke grada Beograda biće predstavljene i knjige “Derviševa kobna ptica” Radovana Popovića i “Derviš ili čovek, život i smrt” Nadije Rebronje, u izdanju “Službenog glasnika”, a govoriće Nadija Rebronja, Petar Arbutina i Gordana Milosavljević-Stojanović.
Centralni deo programa povodom stogodišnjice rođenja Selimovića biće 27. i 28. aprila u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti, gde će biti održan naučni skup koji će otvoriti predsednik SANU Nikola Hajdin.
Odlomke iz Selimovićevih dela čitaće dramski umetnik Gojko Šantić, dok će uvodne govore održati akademici Dobrica Ćosić i Matija Bećković.
Svetozar Koljević govoriće o aspektima sećanja Selimovića, Milan Đurčinov o sećanjima na tog pisca, Radovan Vučković o esejistici i romansijerskom delu Selimovića, a Slavko Gordić i Marko Krstić o romanu “Krug”, dok će Miro Vuksanović ukazati na „portrete šest prijatelja” Selimovića, Ivan Majić o trilogiji identiteta u njegovim romanima, Miroslav Egerić o etičkim problemima u Selimovićevom delu, Ranko Risojević o Selimoviću između rata i mira, Staniša Tutnjević o piščevom odnosu prema pitanju identiteta, a Miloš Đorđević o Selimovićevim intervjuima.
Za drugi dan skupa, između ostalog, najavljeni su referati Jasmine Ahmetagić o ličnom i opštem u “Tvrđavi”, Aleksandra Gatalice o mladom Selimoviću, Vladimira Pištala o romanu “Derviš i smrt”, Vladimira Kecmanovića o preimućstvima bekstva u alegoriju i Marka Nedića o romanu “Tišine”. Aleksandar Jerkov govoriće o kulturnoj poetici proze Selimovića, Milan Radulović o Selimovićevoj književno-istorijskoj misli, a Nebojša Bradić, reditelj i sadašnji ministar kulture, govoriće o dramskim adaptacijama Selimovića.
U organizaciji Odeljenja jezika i književnosti SANU, najavljen je i Radomir Ivanović, odnosno referat o doprinosu Selimovića nauci o književnosti, dok će Milorad Radovanović ukazati na pisca kao filologa, Predrag Piper o Selimovićevim esejima o jeziku, a akademik Predrag Palavestra govoriće na temu “Bosna, Andrić i Selimović”.
Stogodišnjica rođenja Selimovića biće obeležena tokom 2010. godine, između ostalog, i objavljivanjem edicije njegovih odabranih dela, kao i snimanjem dokumentarnog filma i regionalnom turnejom predstave “Derviš i smrt” Narodnog pozorišta iz Beograda.
Prema navodima Odbora za obeležavanje stogodišnjice rođenja tog znamenitog pisca, obeležavanje jubileja trebalo bi da omogući otkrivanje novih viđenja njegovog stvaralaštva.
Obeležavanje stogodišnjice rođenja Selimovića počinje 26. aprila i u BiH - međunarodnim naučnim skupom u Sarajevu, na inicijativu Akademije nauka i umjetnosti BiH, u saradnji sa PEN Centrom i gradovima Sarajevo i Tuzla.
Među učesnicima su najavljeni Renate Lachmann, Angela Richter, Robert Hodel (Nemačka), Darinka Sigrid Völkl (Austrija), Keith Doubt (SAD), Zoran Milutinović (Engleska), Macieja Falski (Poljska), Zvonko Kovač i Ivan Majić (Hrvatska).
Od 2. do 5. septembra biće održani jubilarni, 10. Međunarodni književni susreti “Cum grano salis”, uz dodelu nagrade “Meša Selimović” za najbolji roman iz prethodne godine na jezičkom govornom prostoru BIH, Crne Gore, Hrvatske i Srbije.
Predstavnici Tuzle i Sarajeva najavili su puštanje u promet poštanske marke s likom Meše Selimovića, u dogovoru s BH Poštom.
Rođen 1910. godine u Tuzli, a preminuo 1982. u Beogradu, Selimović je završio Filozofski fakultet u Beogradu, odsek srpskohrvatski jezik i jugoslovenska književnost, a prvu knjigu, zbirku pripovedaka "Prva četa" objavio je 1950. godine.
Potom su mu izašli i roman "Tišine" (1961), zbirka pripovedaka "Tuđa zemlja" (1962) i poetski roman "Magla i mjesečina" (1965).
Slavni roman “Derviš i smrt”, za koji je dobio niz nagrada (NIN-ova 1966, Negoševa 1969, Goranova 1967...), objavio je 1966. godine, kao rezultat dugogodišnje okupacije smrću brata Šefkije, ali i kao reakciju na režim u bivšoj Jugoslaviji koji se obračunavao sa političkim osuđenicima.
Za to delo dobio je NIN-ovu nagradu 1967.
Nakon “Derviša”, čija se radnja događa u 18. veku, Selimović je napisao roman “Tvrđava” (1970), a autor je, između ostalog, i “Ostrva” (1974) i posthumno objavljenog “Kruga” (1983), te autobiografskog dela “Sećanja”.
“Bosna-film”, čiji je jedno vreme bio i direktor, snimila je prema njegovim scenarijima filmove “Kuća na obali” i “Palma u snijegu”.
Bio je predsednik Saveza književnika Jugoslavije, počasni doktor Sarajevskog univerziteta i redovni član Akademije nauka Bosne i Hercegovine i SANU (dopisni član SANU postao je 1968. godine, a redovni 1974).
(SEEcult.org)
