Između dve domovine
Dvotomna antologija slovačkih pesnika i proznih pisaca u dijaspori “Između dve domovine” (Medi dvoma domovmi) odnosi se i na veliki broj autora koji žive u Srbiji, odnosno u Vojvodini, a predstavljena je u okviru tradicionalnih oktobarskih susreta koje sa piscima iz Slovačke organizuje u vreme Sajma knjiga u Beogradu Narodna biblioteka “Dositej Obradović” u Staroj Pazovi.
Dvotomna antologija slovačkih pesnika i proznih pisaca u dijaspori “Između dve domovine” (Medi dvoma domovmi) odnosi se i na veliki broj autora koji žive u Srbiji, odnosno u Vojvodini, a predstavljena je u okviru tradicionalnih oktobarskih susreta koje sa piscima iz Slovačke organizuje u vreme Sajma knjiga u Beogradu Narodna biblioteka “Dositej Obradović” u Staroj Pazovi.
O tom kapitalnom izdanju, koje je sastavio Anton Balaš, a objavili ga Literarno-informativni centar iz Bratislave (Literane informačne centrum) i Matica slovačka (Matica slovenska), govorili su Aleksandr Halvonik, književni kritičar iz Bratislave i Miroslav Demak, najpoznatiji živi pisac (prevodilac, kritičar, dečji pesnik, novinar) vojvođanskih Slovaka koji već duže od dve decenije ima uglednu izdavačku kuću u Bratislavi. Izdavanje dvotomne antologije finansijski su pomogli Ministarstvo kulture Slovačke i Ured za odnose sa Slovacima u dijaspori.
Znatno obimniji i značajniji je prvi tom - Antologija slovačke poezije u rasejanju, u kojem je zastupljeno 66 pesnika iz različitih zemalja koji pišu na maternjem jeziku. Oni su podeljeni na pesnike iz takozvane Donje zemlje, u kojima žive Slovaci koje su naselile vlasti Austrougarske monarhije još pre dva i po veka - Srbija (Vojvodina) iz koje je zastupljen i najveći broj pesnika (18), Mađarska (7) i Rumunija (6).
U druge zemlje Slovaci su se naselili pretežno kao ekonomski emigranti, a mali broj posle Drugog svetskog rata napustio je Slovačku bilo iz straha od odmazde zbog saradnje sa kvislinškim režimom za vreme nemačke okupacije tokom Drugog svetskog rata ili zbog protivljenja komunističkom režimu u Čehoslovačkoj.
Iz redova vojvođanskih Slovaka, odnosno Srbije, ušli su Juraj Mučaji, Paljo Bohuš, Andrej Ferko, Jan Labalt, Mihal Babinka, Pavel Mučaji, Juraj Tušiak, Vjera Benkova, Vićazoslav Hronjec, Mihal Đuga, Zlatko Benka, Miroslav Dudok, Janko Mlinar, Martin Prebuđila, Ladislav Ćanji, Katarina Hricova, Miroslava Dudkova i Miroslav Demak, koji je rekorder po zastupljenosti i u antologijama slovačkog pesništva - ovo mu je 28.
Antologiju slovačke kratke proze sastavili su Miroslav Demak, Mihal Harpanj, Petar Cabadej i Vladimir Skalski, a od ukupno 26 autora, šest su vojvođanski Slovaci (Vjera Benkova, Miroslav Demak, Zlatko Benka, Zoroslova Spevak, Tomislav Čelovski i Miroslav Šipicki), dok ih je iz Češke 5, a iz ostalih zemalja 15.
Na promociji su čitali svoje pesme zastupljene u Antologiji poezije Vjera Benkova iz Bačkog Petrovca, kao i Katarina Hricova i Martin Prebuđila iz Stare Pazove, a susret pisaca i prezentaciju vodio je Mirosalv Demak na srpkom i slovačkom jeziku.
Branko Rakočević
