Ilustrovani vodič kroz Prvi svetski rat
Monografija “Prvi svetski rat, ilustrovani vodič”, objavljena u prevodu na srpski jezik u izdanju beogradske kuće Data Status, prikazuje Veliki rat u čitavom njegovom obimu - od Sarajeva do Versaja. Reč je o srpskoj verziji monografije koju je pre četiri godine objavio britanski izdavač “Darling Kindersley Limited”, a njegova posebnost je poglavlje o Prvom svetskom ratu u Srbiji.
U osam poglavlja opisana su sva ratišta, a ne samo evropsko, kao ključno, kao i borbe na moru i u vazduhu. Velika pažnja posvećena je i doprinosu Kanađana, Australijanaca i Novozelanđana, kao i borbama Amerikanaca, o čemu se malo znalo, a na upečatljiv način prikazane su i gerilske borbe Nemaca u Africi i turski genocid nad Jermenima.
U prvom poglavlju je opisano šta je prethodilo izbijanju sukobu, drugo se bavi velikim očekivanjima da će se rat završiti brzo, naredena dva poglavlja opisuju bitke u 1915. i 1916. godini, peto poglavlje je posvećeno revoluciji 1917, šesto pobedi i porazu, i sedmo dokumentuje posledice rata.
Svako poglavlje počinje društveno-političkom kartom i hronologijom događaja u okviru teme poglavlja. Poseban pečat svakom poglavlju daje prikaz značajnih ličnosti, novih tehnologija koje su prvi put upotrebljene, naoružanja, ali i pozadinskih dešavanja koja svedočanstvima običnih ljudi doprinose prisnijem odnosu čitaoca sa temom.
Osmo poglavlje analizira prvi svetski rat o Srbiji, i ono je napisano samo za srpsko izdanje. Kao i prethodna, i ovo poglavlje pričom o ključnim događajima kompletira sliku o ratu u Srbiji i sudbini srpskog naroda.
Autor osmog poglavlja, vojni istoričar Dalibor Denda, sistematizovao je rezultate do kojih je došla srpska istoriografija u istraživanjima Prvog svetskog rata i sada ih prvi put prikazao na jednom mestu. Ključne ličnosti tog poglavlja su Nikola Pašić i Živojin Mišić.
Posebna celina posvećena je dobrovoljcima u srpskoj vojsci kao važnom i često zanemarenom segmentu borbe za oslobođenje i ujedinjenje. Kao relativno nekorišćene i nepoznate prikazane su fotografije dobrovoljaca u Rusiji, SAD i na Solunskom frontu, komita iz Topličkog ustanka, kao i fotografije iz vremena epidemije tifusa u Srbiji i umiranja srpskih ratnih zarobljenika od gladi u u Austrougarskoj.
Tekst obiluje informacijama i napisan je jednostavnim, gotovo govornim stilom, a potkrepljen je mnogim dokumentima, vojnim i civilnim kartama, prikazima bitaka i pre svega fotografijama, među kojima ima i onih koje do sada nisu bile dostupne.
Beogradski izdavač Data Status poznat je inače, po monografijama i kapitalnim licencnim izdanjima. Posebnu pažnju privukao je 2017. godine na Sajmu knjiga u Beogradu knjigom “Muzej umetnosti” koja na hiljadu strana sadrži reprodukcije svih relevantnih umetničkih dela na svetu. “Prvi svetski rat” je nastavak te tradicije.
(SEEcult.org)
