Džafov Kružni put, 3. krug
Novosadski umetnik Nikola Džafo predstaviće se od 8. aprila do 3. maja u galeriji Remont u Beogradu izložbom “Kružni put - treći krug” - participativnom akcijom docrtavanja sedam panela koje je svojevremeno osmislio i započeo, na kojima će intervenisati umetnici Žolt Kovač, Dragana B. Stevanović i Aleksandar Rafajlović.
Serija nikada završenih crteža “Kružni put” predstavlja stradanje Zeca kroz “tragediju u 7 slika”, a nastali su na osnovu sinopsisa za nikada realizovanu predstavu “Neoplanta metro” Gorana Mimice.
Beogradska akcija intervenisanja na Džafovim panelima je “druga ruka” reagovanja umetnika na početne predloške. Prvu su Novom Sadu radili umetnici Zoran Bulatović, Slobodan Stošić i Uroš Pavlović.
Umetničko i idejno reagovanje, sučeljavanje i građenje crteža je otvoren proces koji se dešava pred očima publike koja na taj način takođe dobija aktivnu ulogu u promišljanju sadržaja i kreiranju krajnjih likovnih predstava.
Nakon intervencija u galeriji Remont, crteži će u budućnosti nastaviti svoj put.
Aludirajući na “formu”/stanice Hristovog križnog puta, rad “Kružni put” sadrži sedam novosadskih nepostojećih metro stanica/tabli na kojima je prikazana sudbina belog Zeca pionira. U tom svetlu, kako je navela u pratećem tekstu Andrea Palašti, gradi se serija crteža se kroz: kompozicijske uticaje Đota i Mazača; citatnu rekonstrukciju biblijskih prikaza razapinjanja na krst, pokolja betlehemskih dečaka, obezglavljivanja Jovana Krstitelja; kolažno-montažnu dekonstrukciju Kirhnerovih dama sa Potsdamera, futoškog kupusa, stare novosadske lokomotive i zgrade Banovine; lajtmotiv nikad posećenog planinskog vrha Maču Pikču i kroz vizuelnu personifikaciju malih/velikih, crvenih/belih, pomodnih, ljutih, gladnih, mrtvih zečeva. Kružni put je zapravo svojevrsna rekontekstualizacija istorije umetnosti, religije i kulture, putem koje zečevi preuzimaju kulturološko značenje i zauzimaju ulogu osuđenog, vojnika, dželata, razbojnika, putnika, majke.
Serija crteža “Kružni put” je participativni rad u konstantnom na/(ne)stajanju. Džafo je dopola “otišao u belo”, “napustio” svoje slike s ciljem da uspostavi/otvori dijalog sa drugim umetnicima.
“Kruženjem” oko stanica/crteža, čini se otklon od samog objekta (slike) ka subjektu i njegovim relacijama: iniciranjem interakcije, rad se otvara ka različitim uticajima, te podrobnijim manipulacijama i zahvatima. U tom svetlu, Džafo/autor postaje onaj koji predlaže i inicira proces (author-as-proposer), dok se autorstvo nad samim slikama u krajnjoj liniji zamagljulje - ono postaje prostor sudelovanja i saučesništva. Stoga sama slika više nije cilj, nego sredstvo istraživanja i stvaranja situacije u kojoj se premošćava i/ili ukazuje na lične, političke, kulturne, ideološke, estetske i etičke razlike.
Uspeh komunikacije individua koje dolaze iz pretežno različitih prostornih, vremenskih i iskustvenih zaleđa zavisi samo od njihove želje za komunikacijom.
“Međutim, ovakva vrsta komunikacije čini nas ‘nervoznima’: Da li je reč o manipulaciji, provokaciji ili pukoj lenjosti da se radovi završe? Da li je inicijativa komunikacije osmišljena s namerom autora da mu se pomogne da radove ‘dovede u red’? Da li je saučesništvo u stvari zaDrugarski gest oslobađanja autora od tereta nikad završenih crteža? Da li oslobađanjem autora od tereta i sami pristajemo na serijski teret koga se nikada nećemo rešiti? Da li nas je Džafo sve ubacio u ‘Zečje polje’ iz kog više nema izlaza, samo neprekidno skakutanje u mestu? Iako smo svi već odavno u njemu, toga postajemo svesni tek nakon direktnog učešća i prihvatanja uloge unutar strukture dijaloga. Otuda i odluka da se serija crteža nikada ne završi, jer upravo ukidanjem vremena i prostora, početka i kraja, potvrđujemo da se stvari uvek ponavljaju u istom ne-redu. Stoga i ponavljanje ‘tragične sudbine Zeca’ leži u nameri da se demaskira lokalni kontekst umetnosti i kulture, ali i šire, ideološke okolnosti”, navela je Andrea Palašti.
Rođen 1950. u Novom Sadu, Džafo je 1978. diplomirao slikarstvo na Fakultetu likovnih umetnosti u Beogradu, a magistrirao 1981.
Od 1990. pasivizirao je bavljenje slikarstvom i maksimalno se aktivirao u borbi za društvene vrednosti i umetnički dignitet. Idejni je tvorac i pokretač grupe Led art (1993), suosnivač Centra za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu (1995) i MMC Led art u Novom Sadu (2000).
Iste godine pokrenuo je i Art kliniku, čija je utopijska ideja da umetnost može da menja i leči svet.
Džafo je početkom 2011. godine imao veliku retrospektivu u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu, na kojoj je predstavio svoj projekat “Zec koji je pojeo muzej”, a tim povodom objavljena je i reprezentativna monografija. Za tu izložbu dobio je “Politikinu” nagradu za 2011.
(SEEcult.org)
