D-0 ARK Underground
Seminarom “Hladni rat - prošlost, sadašnjost, budućnost”, u Sarajevu počinje projekat “D-0 ARK Underground”, serijal diskusija koji je posvećen hladnoratovskom periodu s fokusom na bivšu Jugoslaviju, a inspirisan je Atomskom ratnom komandom (ARK), famoznim bunkerom u Konjicu iz vremena Josipa Broza Tita koji će u maju 2011. postati izložbeni prostor savremene umetnosti.
Seminarom “Hladni rat - prošlost, sadašnjost, budućnost”, u Sarajevu počinje projekat “D-0 ARK Underground”, serijal diskusija koji je posvećen hladnoratovskom periodu s fokusom na bivšu Jugoslaviju, a inspirisan je Atomskom ratnom komandom (ARK), famoznim bunkerom u Konjicu iz vremena Josipa Broza Tita koji će u maju 2011. postati izložbeni prostor savremene umetnosti.
Uvodni seminar 3. decembra u Sarajevu i dan kasnije u Mostaru organizuju Centar za kulturnu dekontaminaciju iz Beograda i Bijenale savremene umetnosti Sarajevo, a partner u projektu je i Centar za savremenu umetnost (SCCA) Ljubljana, koji će organizovati serijal istoričarskih predavanja o razvoju savremene umetnosti od 90-ih do danas.
Seminari su deo istraživačkog procesa povodom prvog Bijenala savremene umetnosti “Time Machine” - “No Network!” koje je planirano za maj 2011. godine u velelepnom, ogromnom bunkeru u Konjicu, a predstaviće radove više od 30 umetnika u izboru kustosa Branislava Dimitrijevića iz Beograda i Petra Ćukovića iz Podgorice.
Svečano otvaranje projekta “D-0 ARK Underground” je 2. decembra u sarajevskoj galeriji Collegium Artisticum, a uvodničari su Edo Hozić u ime Bijenala savremene umetnosti Sarajevo i Borka Pavićević iz CZKD-a, dok su među govornicima najavljeni istoričarka Branka Prpa sa Instituta za noviju istoriju Srbije i ambasador Budimir Lončar, predsednik Saveta za spoljnu politiku i međunarodne odnose predsednika Hrvatske. U pratećem programu biće održan koncert “Marjane, Marjane” Orkestra Oružanih snaga Bosne i Hercegovine.
Prvi dan seminara, 3. decembra u Bošnjačkom institutu u Sarajevu, posvećen je spoljnopolitičkom kontekstu i unutrašnjim političkim prilikama bivše Jugoslavije u hladnom ratu, dok će 4. decembra učesnici posetiti ARK u Konjicu i nastaviti seminar u OKC Abrašević u Mostaru diskusijom o vojsci i bezbednosti u Jugoslaviji u hladnoratovskom kontekstu.
Među učesnicima sarajevskog dela seminara su istoričar Tvrtko Jakovina sa Filozofskog fakulteta u Zagrebu, politikolog Dragan Bogetić sa Instituta za savremenu istoriju u Beogradu, ambasador Budimir Lončar, istoričar Milan Ristović sa Filozofskog fakulteta u Beogradu i publicista i novinar Božidar Jakšić iz Beograda, u ulozi moderatora prve sesije. O unutrašnjim političkim prilikama za vreme hladnog rata, uz moderaciju Branke Prpa, govoriće politikolog Dejan Jović sa britanskog Univerziteta Stirling i zagrebačkog Fakulteta političkih nauka, istoričari Ljubodrag Dimić sa Filozofskog fakulteta u Beogradu, Božo Repe sa Filozofskog fakulteta u Ljubljani i Husnija Kamberović i Vera Katz sa Instituta za istoriju u Sarajevu. U okviru pratećeg programa, umetnica Milica Tomić iz Beograda održaće prezentaciju rada “Jednoga dana...” i drugih projekata.
Učesnici seminara posetiće 4. decembra Konjic, gde će im se obratiti portparol kancelarije NATO-a u Sarajevu Derek Chappell. U završnici seminara u Mostaru, posvećenog vojno-bezbednosnim pitanjima za vreme hladnog rata, učestvovaće politikolog Miroslav Hadžić sa Fakulteta političkih nauka u Beogradu, istoričari Milan Terzić sa Instituta za strategijsko istraživanje i Bojan Dimitrijević i Mile Bjelajac sa Instituta za savremenu istoriju iz Beograda, kao i Ivan Laković sa Istorijskog instituta Crne Gore iz Podgorice, a moderator diskusije je novinar beogradskog lista “Danas” Dragan Bisenić.
Konjički bunker ARK se, inače, prostire na više od 6.500 kvadratnih metara, a masivnom podzemnom konstrukcijom, izgrađenom za slučaj izbijanja Trećeg svetskog rata, trebalo je da pruži sklonište tadašnjem jugoslovenskom vrhu, na čelu s predsednikom Josipom Brozom Titom. Složena lavirintska struktura tog bunkera, koji je držan u tajnosti sve do 90-ih, obuhvata životni i radni prostor, konferencijske sale, kancelarije, sobe za strateško planiranje... Danas izgleda kao promašena hladnoratovska investicija.
Prema autorima projekta, ARK predstavalja virtualni i stvarni prostor u kojem se razmatraju događaji posle kraja Drugog svetskog rata: konstrukcija, dekonstrukcija i rekonstrukcija politike globalnih super-sila u blokove; pad Berlinskog zida i ponovno ujedinjenje Nemačke; raspad Sovjetskog Saveza u nezavisne države i sfere zajedničkih interesa; ravnoteža moći, politika straha i apokalipse kao i koncept "sigurnog međusobnog uništenja".
Traganje za relacijama (i međusobnim uslovljenostima) između podeljenog globalnog društva u vremenu prinudnog mira, blokovske ranoteže koja je istovremeno značila podelu na interesne zone (zone uticaja, zajedničkih identiteta, zajedničkih političkog sistema...) i strategiju održavanja ravnoteže uslovljene imaginarnim scenarijima mogućih sukoba i novog kraja sveta, i današnjeg sveta koji je određen logikom globalnog tržišta, medijskog društva i sveopšte-važećih kulturnih obrazaca i identiteta, dovodi nas pred čitav niz zanimljivih pitanja i dilema.
Serija seminara “Hladni rat - prošlost, sadašnjost, budućnost” neće se baviti samo događajima koji su okarakterisali taj period, već će pokušati da uspostavi okvire za tumačenje njegovih političkih koncepata, socijalnih, kulturnih efekata i njegovih uticaja na svakodnevni život - drugim rečima, baviće se analizom nasleđa hladnog rata.
Projekat je podržan od BIFC-a (The Balkan Incentive Fund for Culture) Evropske kulturne fondacije, Ministarstva kulture i sporta BiH, Saveta Evrope i UNESKO-a.
Sajt CZKD-a je www.czkd.org, a Bijenala savremene umetnosti Sarajevo www.bijenale.ba, a program seminara nalazi se i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
(SEEcult.org)
