Cinemaniac > Misliti film 2019
Istraživačka platforma Cinemaniac > Misliti film, prateći program Pulskog filmskog festivala (PFF) koji ispituje veze filma, pokretnih slika i savremene umetnosti, ove godine predstavlja dve izložbe – samostalnu Gorana Trbuljaka i grupnu izložbu “misliti fim …misliti kino” na kojoj su zastupljeni Mladen Stilinović, Chai Siris, Silvestar Kolbas i Lara Ušić.
U organizaciji Apoteke – prostora za savremenu umetnost, u MMC Luka u Puli otvorena je izložba WOW, WOW i ready made Gorana Trbuljaka, vizuelnog umetnika, pionira konceptualne umetnosti, filmskog snimatelja i autora animiranih filmova, koji se predstavlja poslednjim ciklusom fotografskih radova iz serije “Skice za skulpturu” - svojevrsnim mrtvim prirodama sa aranžiranim ready made objektima kao atributima njegove dve profesije.
Trbuljak o konceptu u pozadini realizacije tih radova tvrdi: “Godar je rekao da je film istina 24 puta u sekundi, Haneke da je to laž 24 puta u sekundi, dok je film za mene 24 snimljena ready madea u sekundi”.
Niz novih fotografskih inscenacija Trbuljaka iz serije “Skice za skulpturu” čine crno-bele fotografije različitih predmeta koje umetnik, kako je navela kustoskinja Branka Benčić u katalogu, preciznim i jasnim vizuelnim vokabularom, jezikom konceptualne fotografije, predstavlja kao “aranžirane” prizore koji podsećaju na logiku genre scena poput mrtve prirode i njenih podžanrova. Koristeći strategije asemblaža i ready madea, kao i načelo metonimije, Trbuljak ideju i atmosferu uokviruje, predstavljene predmete prenosi u oblik fotografske reprezentacije koristeći sasvim specifične motive.
Goran Trbuljak, Skice za skulpturu
Fotografisani predmeti prepoznaju se kao određen i rekviziti, kao atributi autorove profesije umetnika i filmskog snimatelja. Ti su atributi sredstva, ili alati Trbuljakove prakse - paleta od pleksiglasa, kist, kamera, svetlomer, stručna literatura (knjige Manual for Cinematographers, American Cinematographers Manual, Professional Cameraman’s Handbook…).
“U ‘Skicama za skulpturu’ fotografija egzistira u delu vizuelnog metajezika koji govori o idejama, procesu, alatima rada umetnika, a kako bismo ih razumeli, u navedene fotografije upisujemo kulturološka, društvena, teorijska, institucionalna značenja, kao odrednice prikazanih predmeta i njihovih odnosa. Tako u režiranim prizorima ‘Skica za skulpturu’, u kojima središnju ulogu imaju navedeni pomno odbrani predmeti, Trbuljak progovara o umetnosti i sredstvima svoga rada. Fotografije predstavljaju model konceptualnog promišljanja i stvaranja umetnosti. Odabir i aranžiranje predmeta postaje formalni i konceptualni gest koji kao oblik autorefleksivnosti uključuje promišljanje vlastite prakse”, navela je Branka Benčić, dodajući da, s druge strane, proširujući prostor delovanja, metareferencijalnost Trbuljakovih fotografija u “Skicama za skulpturu” ukazuje na diskurzivne prostore u kojima se govori o kinematografiji, filmskom snimanju, podučavanju, nastavi i likovnoj/vizuelnoj umetnosti.
Goran Trbuljak, Skice za skulpturu
Podsećajući da je Trbuljak od svojih početaka kontinuirano propitivao sistem savremene umetnosti, Branka Benčić ukazuje da se na tom tragu izložba u Puli može posmatrati kao pogled unazad, kao precizan pogled umetnika na mnogostruku kreativnu praksu i međuodnose upisane u kontekste koji je uokviruju. U tom pogledu reflektuje se veliki doprinos i iskustvo Trbuljaka pogledu koji razotkriva njegovu kontekstualnu umetničku praksu i njegovo mesto upisano u prostore savremene umetnosti i filma.
Goran Trbuljak, Skice za skulpturu
Uz izložbu Trbuljaka, drugi deo projekta Cinemaniac > Misliti Film čini grupna izložba “misliti fim …misliti kino” koja okuplja nekoliko umetničkih pozicija koje na različite načine progovaraju o prostorima bioskopa kroz radove koji prelamaju različita značenja. Bioskop se u tom kontekstu shvata kao društveni prostor, kao mesto sećanja i nostalgije, mesto čarolije projekcije, specifične arhitekture, kao fizički i simbolički prostor koji prati i kroz koji se reflektuju društvene i tehnološke transformacije.
Izložba kroz radove četvoro umetnika (Mladen Stilinović, Chai Siris, Silvestar Kolbas i Lara Ušić) progovara o prostorima bioskopa u nestajanju i podseća na specifično iskustvo gledanja filmova, te uključuje dve studije slučaja, istraživačko-prezentacijski case study koje su izvele Marta Baradić i Sara Jakupec, te prezentacije Kina Katarina i fragmentarne mape istorije i nestajanja pulskih bioskopskih dvorana.
Chai Siris
Proširujući prostor filmskog mišljenja, 15. jula biće prikazana selekcija filmova sa Međunarodnog festivala kratkog filma u Oberhauzenu, uz razgovor sa direktorom tog festivala Larsom Henrikom Gassom o njegovoj knjizi “Film and Art after Cinema”.
Gass u knjizi iznosi tezu da film nestaje iz bioskopa koji lagano gubi status masovnog medija. Takođe, smatra da je bioskop svojim nastankom omogućio autonomni društveni modus opažanja koji se razlikovao od svih drugih oblika umetnosti. To su noseće teze Gassa koje brani u svojoj namerno kontroverznoj i informativnoj zbirci eseja koju je Multimedijalni institut iz Zagreba objavio u svojoj ediciji Vizualni kolegij na engleskom jeziku.
Gass analizira društvene i ekonomske uslovljenosti jednog post-kinematografskog trenutka kroz primere televizije, interneta, filmskih festivala, izložbi i muzeja (od filmskih i video instalacija umetnika kao što su Cyprien Gaillard, Douglas Gordon, Christian Marclay, Jesse McLean, Jon Rafman, Julian Rosefeldt, Steven Spielberg, Andy Warhol i dr, istorijskih momenata filma u okviru manifestacija proširenog filma, found footagea, eksperimentalnog filma, muzičkog videa, itd.) Usredsređen je na pitanja institucionalnih logika u pozadini procesa produkcije, distribucije, finansiranja. No, pre svega, “Film and Art After Cinema” je manifest koji zagovora specifičan modus opažanja, vođen mišlju da tek u trenutku kada je bioskop nestao možemo shvatiti šta je on zaista. Stoga su nam pouke iz istorije bioskopa i njegova kritika potrebni kao nikada pre.
Knjigu će predstaviti, uz Gassa i kustoskinju Branku Benčić, i Petar Milat u ime izdavača, te teoretičarka Aleksandra Sekulić iz Centra za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu.
Izložbu prati publikacija - katalog na hrvatskom i engleskom jeziku, u izdanju Apoteke.
Obe izložbe otvorene su od 14. do 31. jula. U isto vreme u Apoteci u Vodnjanu otvorena je izložba “Tomislav Gotovac: Film svim sredstvima”.
(SEEcult.org)
