Bata Živojinović - Veliki filmski znak
Knjiga “Veliki filmski znak” autora Božidara Zečevića o glumačkom opusu Velimira Bate Živojinovića (1933-2016), u izdanju Niškog kulturnog centra (NKC), predstavljena je 14. juna u Jugoslovenskoj kinoteci, u okviru 21. Festivala nitratnog filma.
“Ova knjiga će nas još jednaput, na naše veliko zadovoljstvo, podsetiti na velikana sedme umetnosti ovih prostora, ali ne samo ovih prostora već i mnogo šire od toga”, rekao je direktor Kinoteke Jugoslav Pantelić, pozdravljajući članove porodice, prijatelje i kolege Bate Živojinovića.
O knjizi, Živojinovićevom opusu, ali i o ovdašnjim filmskim prilikama i neprilikama, govorili su reditelj Boro Drašković, pisac i scenarista Milovan Vitezović, filmski teoretičar Petar Volk, kritičar i urednik filmske edicije NKC-a Srđan Savić, kao i sam autor Zečević. Prikazani su i inserti iz mnogobrojnih filmova u kojima je igrao Živojinović.
Knjiga o Živojinoviću, kako je ocenjeno, predstavlja potpunu i sveobuhvatnu monografsku studiju glumačkog veka i dostignuća najpoznatijeg srpskog filmskog glumca, koji je u više od 300 svojih filmskih i televizijskih ostvarenja postao veliki znak svog vremena i srpskog i jugoslovenskog filma. Ova tekovina srpske kulture razmatra se sa estetičkog kulturno-istorijskog, filmološkog i semiološkog stanovišta.
Podrobno su analizirane uloge Živojinovića, njegov odnos prema životu, filmu i poetici glume.
Zečević ističe da je malo glumaca u celom svetu koji su ostvarili umetnički kontinuum od skoro 60 godina u medijumu filma, kao što je to učinio Živojinović. Zečevića nije interesovala politička strana Živojinovićevog života i nije se mnogo zadržavao na biografskim detaljima, a posebno ne na anegdotama, kao ni na mnogim ulogama u komercijalnim filmovima.
“Bata je za mene bio i ostao nacionalni junak, umetnik iskrenog nadahnuća, otelovljenje najboljih osobina srpskog naroda... Trudio sam se da njegova umetnička dostignuća izdvojim, klasifikujem, analiziram u sinhronijskom kontekstu, određujući im istorijski značaj... Nisam ulazio u druga pitanja osim onih koja se tiču Batinih vrhunskih doprinosa umetnosti filma”, naveo je u uvodu knjige Zečević, filmolog, dramaturg i filmski kritičar, član Evropske filmske akademije, koji je autor šest knjiga i više stotina bibliografskih jedinica u listovima i stručnim časopisima. Dobitnik je više nagrada, među kojima je i Plaketa Jugoslovenske kinoteke za ukupan doprinos filmu.
Bata Živojinović je preminuo 22. maja u Beogradu u 83. godini, a najčešće pominjana reč u reagovanjima povodom njegove smrti bila je – legenda.
I poštovan, i voljen, Bata - kako su ga svi prisno zvali, odigrao je oko 300 uloga na filmu i televiziji, najviše u celoj bivšoj Jugoslaviji, a pritom u najraznovrsnijim žanrovima (partizanski filmovi i socijalne drame, crni talas i komedije...). Plenio je prirodnošću i specifičnim šarmom, često ostavljajući utisak da na ekranu nije glumac nego autentična ličnost. Bio je mega zvezda u Kini, gde su ga milijarde gledale u filmu "Valter brani Sarajevo", ali i višestruki učesnik festivala u Kanu (sa sedam filmova, među kojima su “Skupljači perja”, 1967; “Grupni portret s damom”, 1977; “Poseban tretman, 1980). Dobitnik je tri Zlatne arene u Puli i niza drugih nagrada na domaćim i stranim festivalima.
Beograd će mu odati počast i ulicom nazvanom njegovim imenom, odnosno preimenovanjem Bojanske ulice na Vračaru u Ulicu Bate Živojinovića - kako je odlučila Komisija za spomenike i nazive trgova i ulica.
(SEEcult.org)
