Abeceda Željezare - doprinos istraživanju nasleđa jugoslovenskog socijalizma
Gradska galerija Striegl u Sisku organizuje 30. marta onlajn promociju knjige “Abeceda Željezare” o umetničkoj praksi umetnika Rene Rädle i Vladana Jeremića iz Beograda, koja je posvećena nedavno preminulom umetniku Marijanu Crtaliću, začetniku i organizatoru Festivala Željezara.
Publikacija ”Abeceda Željezare”, u izdanju Gradske galerije Striegl, nezaobilazan je doprinos kontekstualizaciji i reaktuelizaciji nasleđa socijalizma u kojem se njegovo mesto razmatra izmaknuto nostalgiji prošlosti, te pregovara kao aktivan agens sadašnjosti i zalog za budućnost, navela je povodom promocije tog izdanja recenzentkinja Ana Dević, članica kustoskog kolektiva Što, kako i za koga / WHW.
Osim što nudi i kritički uvid u dugogodišnji rad umetnika Rene Rädle i Vladana Jeremića, knjiga “Abeceda Željezare” je, prema rečima Ane Dević, i važna studija koja, razmatrajući šira istorijska i savremena zbivanja, uzima kao svoju tačku gledišta - grad Sisak, te time pokriva još uvek nedovoljno obrađene teme.
Autori tekstualnih i vizuelnih priloga u knjizi su: Sanja Potkonjak, Rena Rädle, Vladan Jeremić, Marijan Crtalić, Ana Kovačić, Lea Vene i Sanja Sekelj. Knjiga sadrži i prevod teksta ”Biografija stvari” Sergeja Tretyakova.
”Abeceda Željezare” kroz interdisciplinarni i studiozan pristup iz perspektiva umetničkih i kustoskih strategija i kritičke antropologije kreativno sučeljava istraživanja nasleđa jugoslovenskog socijalizma u relaciji prema temama rada, (de)industrijalizacije, kulturnih politika i emancipatorskih projekata u kojima se prelama umetničko, edukativno i političko.
U tim procesima pionirsku su ulogu u poslednjih dvadesetak godina odigrali upravo umetnički i kustoski glasovi. Knjiga stoga nosi posvetu umetniku Marijanu Crtaliću kroz čije su se umetničke i kustoske projekte ove teme kontinuirano otvarale i razrađivale.
Ističući važnost upravo platforme umetnosti i pozicija umetnika, kroz knjigu se prepleće nekoliko perspektiva koje progovaraju kroz tekstove umetnica/ka Rene Rädle, Vladana Jeremića i Marijana Crtalića.
Antropološkinja Sanja Potkonjak ulogu umetničkih i kulturnih praksi razmatra u odnosu na aktualizaciju i transformaciju nasleđa industrijalizacije u širem teoretskom i socijalnom kontekstu. U ovim istraživanjima nezaobilazan je glas kustoskinja i istoričarki umetnosti koje se ovom temom bave već duže vreme, uz urednicu knjige Almu Trauber, publikacija donosi promišljanja Ane Kovačić, Lee Vene i Sanje Sekelj koje su s Marijanom Crtalićem učestvovale u realizaciji i osmišljavanju 2015. programskog koncepta “Zajednički (g)rad” Festivala Željezara.
Publikacija donosi i prvi prevod teksta sovjetskog avangardnog pisca Sergeja Tretjakova ”Biografija stvari” čime raspravu o toj temi jasno situira u samu srž revolucionarnih horizonata koji zazivaju transformativne umetničke metode.
Doprinos razradi tema ostvaren je i kroz seriju umetničkih kolaža Rene Rädle i Vladana Jeremića štampanih u knjizi, koje ne dokumentuju ranija zbivanja, nego u mediju knjige nastavljaju procese umetničkog istraživanja i poetskog agitovanja.
Uzimajući Sisak kao pars pro toto tranzicionih i istorijskih procesa u koje se prelamanju globalni ekonomski i politički fenomeni polifonijom autorskih perspektiva, knjiga “Abeceda Željezare” se opire trendovima egzotizacije industrijskih ruina i njihove depolitizacije.
Uz Anu Dević, na predstavljaju tog izdanja učestvovaće i sami umetnici Rena Rädle i Vladan Jeremić, Sanja Potkonjak, vanredna profesorka na Odseku za etnologiju i kulturnu antropologiju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Zagrebu, te autori dizajna i preloma knjige Tajana Čeko i Sven Sorić.
Predstavljanje i razgovor o knjizi biće održani 30. marta u 18 sati onlajn putem platforme Zoom (meeting ID: 999 2917 3003, passcode: 704934) i putem Fejsbuk stranice Gradske galerije Striegl.
(SEEcult.org)
