A3 K3 Dragana Ilića na Ars elektronici

Beogradski umetnik Dragan Ilić učestvuje na festivalu Ars elektronika u Lincu intermedijsko/trans-tehnološkim performansom/instalacijom “A3 K3”, koji je zasnovan na sistemu moždano-kompjuterskog interfejsa (BCI), a omogućava mu da mislima kontroliše način na koji će visokotehnološki robot Kuka 210 raditi crteže i slike velikog formata na vertikalnim i horizontalno postavljenim platnima u izložbenom prostoru.

Ilićev performans “A3 K3” otvoren je i za učešće publike od 7. do 11. septembra u dva termina, a kao i prošlogodišnje učešće Ilića na Ars elektronici, izazvalo je veliku pažnju posetilaca i stručne javnosti tog najvećeg festivala umetnosti i tehnologije, koji je ove godine posvećen temi veštačke inteligencije (AI).

Ilićev “A3 K3” istaknut je u programu Ars elektronike kao jedinstveno interaktivno iskustvo u stvaranju umetničkih radova pomoću sistema BCI, koji mu omogućava da kontroliše rad visokotehnološkog robota pomoću mozga, odnosno određuje na koji će način robot, čija je programirana “ruka” (DI uređaj za slikanje) napunjena specijalnim bojama (grafitnim olovkama, ulјanim pastelima…), stvarati umetničke radove velikog formata.

Ilićev rad tako stvara kontekst koji omogućava ljudima da povećaju i poboljšaju svoje sposobnosti u procesu stvaranja umetnosti.

Ilić u tom projektu kontroliše hi-tech robota direktno preko svojih moždanih talasa – njegove umetničke odluke se prevode i prenose u realnom vremenu preko bežičnog sistema do kompjutera kojim se kontroliše kretanje i putanja robota Kuka 210, odnosno suptilno podešavaju njegovi potezi kako bi se omogućilo stvaranje umetničkog rada.

U pitanju je umetnički rad/performans, u kojem umetnik ili član publike koristi visokotehnološkog robota kao produženje svog nervnog sistema i kao umetnički alat za realizaciju atraktivnih radova velikog formata. U tom procesu sve komande su zapravo generisane mentalnim bio-signalima umetnika ili zainteresovanih učesnika performansa, koji crtaju i slikaju uz pomoć robota na velikim platnima/papirima instaliranim na zidu izložbenog prostora ili na horizontalnoj platformi postavljenoj 30 centimetara iznad površine poda.

Zahvaljujući podršci g.tec-a, Ilić namerava da nastavi dalje istraživanje sistema veštačke inteligencije i ljudske interakcije u procesu umetničkog stvaranja.

Ilić je izazvao veliku pažnju i 2016. godine na Ars elektronici projektom “Roboaction(s) A1K1” koji je zasnovan na njegovoj post-medijskoj umetničkoj praksi u okviru koje kombinuje crtež, pokret, zvuk i video. Projekat je podrazumevao desetominutni performans/gestualnu akciju sa visoko-tehnološkim robotom Kuka K210+DI. Rad sa robotom omogućavao je telu umetnika da se rotira brzinom od dva do tri metra u sekundi, postižući dramatiku izraza i raznovrsnost pokreta duž vertikalne i horizontalne ose. Korišćenjem specijalno konstruisane naprave, koja je sastavljena od nizova olovaka ili četki, Ilić je izvodio dinamične crteže, praveći ujedno tonske i video zapise svojih umetničkih akcija.

Ilićev performans idejno je zasnovan na futurističkoj zamisli o postizanju interakcije tela i mašine, stvaranju multifunkcionalne mobilnosti i ostvarivanju hibridnog tela, a nastavak je njegovog višegodišnjeg razvojnog projekta RoboActions koji svedoči o simbiozi čoveka i tehnologije.

Poznat po multidisciplinarnom radu u istraživanju novih naučnih mogućnosti prilikom kreiranja eksperimentalnih radova, Ilić u kreativnom procesu sažima veliki broj različitih materijala i umetničkih tehnika i procedura, kombinujući najnovija dostugnuća nauke i tehnologije, pre svega robotike, sa tradicionalnim umetničkim tehnikama.

Među prvim je umetnicima u svetu koji je koristio savremenu robotiku za umetničku praksu i eksperimente.

Osim radom “A3 K3”, Ilić se predstavlja ove godine na Ars elektronici i izložbom o odabranim projektima, a kao i 2016. godine, učestvuje uz podršku GV Art galerije iz Londona.

Srpsko-američko-australijski umetnik, Dragan Ilić je aktivan na umetničkoj sceni još od 70-ih godina, a poznat je i kao osnivač i vlasnik izlagačkog i eksperimentalnog umetničkog prostora ITS-Z1 u Ritopeku kod Beograda, u kojem je predstavio proteklih godina niz domaćih i stranih umetnika i kustoskih projekata. U tom prostoru snimljena je i dokumentarna emisija iz serijala Daily Planet kanala Discovery iz Kanade, a prema rečima Ilića, planiran je i nastavak.

Festival Ars Electronica, inače, uokviren ove godine temom “Veštačka inteligencija – Drugo ja”, predstavlja do sad najobimniji program koji čini više od 500 događaja, uz učešće više od hiljadu umetnika, naučnika, stručnjaka za tehnologiju, hakera, predavača i aktivista iz celog sveta. Program obuhvata izložbe, razgovore, radionice, prezentacije, koncerte i performanse na 12 lokacija.

Centralna festivalska tema posvećena veštačkoj inteligenciji trebalo bi da skrene pažnju na perspektivu izvan tehnološkog i ekonomskog horizonta kako bi se ispitali kulturni, psihološki, filozofski i duhovni aspekti današnjice. Iz perspektive festivala koji je posvećen umetnosti, tehnologiji i društvu, Ars elektronika je ovoga puta zainteresovana za vizije, očekivanja i strahove koji se povezuju sa koncepcijom budućnosti, a prate pojam veštačke inteligencije.

Kako kultura oblikuje tehnologiju bilo je centralno pitanje simpozijuma kojim je Ars elektronika počela 7. septembra. Iako je pažnja Ars elektronike obično fokusirana na način na koji nove tehnologije utiču na kulturu i društvo, ovoga puta ukazuje i na činjenicu da je tehnologija zapravo uvek bila jedan od osnovnih elemenata kulture, čak i u prošlosti, kada je bila samo vizija – bila je izraz tadašnje kulture i vremena. Kako različite kulture formiraju tehnološki razvoj i aplikacije stoga je centralno pitanje ovogodišnjeg uvodnog simpozijuma.

Foto: Lidija Brajković Ilić

(SEEcult.org)